TUMOR MARKERS คืออะไร? Rubber Duck เนื้อมะเร็งร้ายในร่างกายมนุษย์หลายชนิด เช่นมะเร็งตับ ลำไส้ใหญ่ ต่อมลูกหมาก พบว่ามักจะปล่อย สารบางชนิดออกสู่กระแสเลือด ส่วนใหญ่เป็นโมเลกุลของโปรตีน ซึ่งแตกต่างตามชนิดของมะเร็ง สารที่ตรวจ พบในเลือดเหล่านี้ เรียกกันว่า Tumor Markers ที่รู้จักกันแพร่หลายคือ 1. CEA (Carcino Embryonic Antigen) มีความสัมพันธ์มากกับมะเร็งลำไส้ใหญ่ แต่ก็พบ ได้ในผู้ที่มีโรคตับอักเสบเรื้อรัง ดีซ่าน หรือบางระยะของมะเร็งปอด มะเร็งเต้านม ได้ 2. AFP (Alpha Fetoprotein) สารตัวนี้ระดับจะสูงมากในเลือดของคนที่เป็นมะเร็งตับ (Hepatoma) ซึ่งพบมากในประเทศไทย เพราะมีผู้ที่ติดเชื้อตับอักเสบเรื้อรังทั้งแบบ B และ C ค่อนข้างมาก อันเป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดมะเร็งตับ แต่ AFP นี้ ก็มีระดับสูงได้ ในผู้ที่เป็น โรคตับแข็งหรือในสตรีขณะตั้งครรภ์ 3. CA 125 เป็น Serum Tumor Marker ที่พบในสตรีที่เป็นโรคมะเร็งของรังไข่ (Ovarian Cancer) แต่บางครั้งก็พบได้ในหญิงที่มี cyst ที่รังไข่ หรือมีเยื่อบุมดลูกงอกผิดที่ (Endometriosis) 4. PSA (Prostate Specific Antigen) ซึ่งพบมีระดับสูงกว่า 10 ng / ml ในผู้ชายที่เป็น โรคมะเร็งของต่อมลูกหมาก ยิ่งถ้าระดับ PSA สูงกว่า 20 25 ng / ml มักพบร่วมกับราย ที่มะเร็งต่อมลูกหมากได้แพร่กระจายไปตามกระดูกส่วนต่างๆ ของร่างกาย แต่ระดับ PSA อาจสูงได้บ้างในชายที่มีต่อมลูกหมากอักเสบ หรือชายสูงอายุที่ต่อมลูกหมากโต ชนิดไม่ใช่มะเร็ง (Benign Prostatic Hypertrophy) นอกจากนี้ยังมี Tumor Markers อีกจำนวนมาก ที่ขอละไว้ในที่นี้ Tumor Markers ที่สมบูรณ์แบบที่สามารถใช้เป็นสิ่งตรวจหามะเร็งชนิดต่างๆ ในระยะเริ่มแรกต้องมีคุณลักษณะ ดังนี้ 1. พบได้โดยเฉพาะในมะเร็งชนิดนั้นๆ และต้องไม่พบในโรคอื่นๆ ที่ไม่ใช่มะเร็งชนิดนั้น 2. สามารถตรวจพบได้ในระยะเริ่มแรกของมะเร็งชนิดนั้นๆ และมีระดับลดลงหรือหายไป เมื่อมะเร็งได้รับการรักษาจนหายดีแล้ว *** ปัจจุบันนี้ ยังไม่มี Tumor Markers ตัวใดที่มีคุณสมบัติครบถ้วนดังที่กล่าวไปแล้ว *** ปัญหาที่แพทย์พบในอดีตที่ผ่านมา ก็คือ คนไข้บางรายทั้งที่เป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ แต่ระดับ CEA ก็ไม่สูง และบางรายเมื่อตรวจพบว่า CEA มีระดับสูง โรคมะเร็งลำไส้ก็เป็นมากแล้ว หรือมี การแพร่กระจายไปแล้ว ดังนั้นการตรวจเลือดอย่างเดียวเพื่อหามะเร็งระยะเริ่มแรก โดยปราศจากการ ตรวจร่างกายอย่างละเอียด รวมถึงการตรวจพิเศษที่จำเป็นประกอบกัน จึงเป็นอันตรายที่พึงระวังเป็นอย่างยิ่ง ดังเหตุผลที่ได้กล่าวไปแล้ว วิธีปฏิบัติที่รัดกุมกว่า ซึ่งใช้ในปัจจุบันมีลักษณะดังนี้ มะเร็งลำไส้ใหญ่ ผู้ที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไปควรได้รับการส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่ (Colonoscopy) อย่างน้อยทุก 5 ปี การตรวจอุจจาระนั้นไม่เพียงพอ มะเร็งลำไส้ใหญ่ในระยะเริ่ม แรกไม่สามารถที่จะตรวจพบโดย Computer Scan (CT scan) หรือ Magnetic Resonance Imaging (MRI) อย่าคิดว่าตรวจด้วยวิธีที่ค่าใช้จ่ายมาก ๆ แล้วจะปลอดภัย มะเร็งตับ ควรตรวจด้วย Ultrasound เพราะตรวจได้ง่ายและเห็นสภาพเนื้อตับได้ดี พอสมควร ในผู้ที่ป่วยเป็นโรคตับอักเสบชนิด B หรือ C มาหลายปี อาจต้องตรวจหามะเร็งตับด้วย Ultrasound บ่อย ๆ ถึง 1 -2 ครั้งต่อปี เฉพาะรายที่ Ultrasound ตับผิดปกติเท่านั้นที่ควรทำCT scan เพื่อความละเอียดประกอบการรักษา มะเร็งต่อมลูกหมาก ควรตรวจโดยใช้นิ้วตรวจทางทวารหนัก ซึ่งจะบอกได้ถึงขนาดและ ลักษณะเนื้อเยื่อของต่อมลูกหมาก อย่ารังเกียจวิธีการตรวจด้วยนิ้วมือทางทวารหนัก เวลาทำ check up ในรายที่สงสัย อาจต้องตรวจด้วย Ultrasound หรือเจาะชิ้นเนื้อต่อมลูกหมากไปตรวจทางพยาธิ มะเร็งของรังไข่,มดลูก การตรวจที่ดีที่สุด คือการตรวจภายในสตรีและ Ultrasound ของช่องท้องส่วนล่าง ขณะตรวจภายในสตรีก็สามารถตรวจ Pap Smear หามะเร็งของปาก มดลูกไปด้วย มะเร็งเต้านม ต้องอาศัยการตรวจเต้านมบ่อยๆ โดยสตรีเองหรือโดยแพทย์ และทำ Mammogram ความถี่มากน้อยตามปัจจัยเสี่ยง ซึ่งต้องปรึกษาแพทย์ การตรวจหามะเร็งในระยะเริ่มแรก (Early Cancer Screening) เป็นสิ่งที่คุ้มค่ามาก สำหรับหลักประกันต่อชีวิตของทุกท่าน การตรวจควรทำเป็นระบบ เป็นช่วงเวลาตามแบบแผนที่เชื่อมโยงกับปัจจัยเสี่ยงและโรคหรืออาการของแต่ละคน การตรวจค้นหาดังกล่าว จะพึ่งเฉพาะการตรวจเลือดโดยไม่ตรวจร่างกายไม่ได้ การเลือก Sick In Bed Hospital Bed ทำการตรวจพิเศษบางชนิดดังที่ได้กล่าวไปแล้ว สามารถช่วยชีวิตผู้ที่ได้รับการตรวจไว้จำนวนมาก แม้จะไม่ทั้งหมด 100 Percent แต่ก็ลดการเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งได้ เพราะมะเร็งระยะเริ่มแรกหลาย ชนิด ทางการแพทย์สามารถรักษาให้หายได้
9 มีนาคม 2547 14:22 น. - comment id 71569
ขอบคุณค่ะ ปล.คุณอาของเราเป็นจิตแพทย์เด็กอยู่ ร.พ. พระราม9 ห้องที่1....
9 มีนาคม 2547 14:49 น. - comment id 71570
มาอ่านคร่าวๆแล้วน้า จาไปธุระนะค้าแล้วจามาอ่านใหม่ตอนมีเวลา
9 มีนาคม 2547 20:38 น. - comment id 71577
น่าสนใจทีเดียว... :)
10 มีนาคม 2547 17:23 น. - comment id 71598
มะ..เล็ง..เพ่ง อ่านงานหน้านี้ คือ ปีกฟ้าผู้หวังดีที่ก่อสาน ลานอักษร..กลอนหวานซึ้ง ซึ้งกันนาน หากแต่งงาน..ลงหน้านี้..ดีไหมคุณ. (แซวเล่นนะคะ อ่านเรื่องหนักๆแต่จริงใจเพื่อทุกคน ก็ไม่รู้ จะขอบคูณอย่างไร ก็ ..เดาอะไร อะไร ไปดื้อๆๆ..จะเผื่อ . หัวเราะบ้าง )
12 มีนาคม 2547 21:52 น. - comment id 71691
ได้สาระความรู้ครับ