ช้างเร่ร่อน
หนุ่มลำปาว
ผู้คนมากมายเดินทางกลับจากโรงงาน กลับที่พัก เพื่อพักผ่อนเก็บเรี่ยวแรงไว้ทำงานในวันพรุ่ง
ครั้นหาที่นั่งได้แล้วผมร้องสั่งจิ้มจุ่มน้ำแป๊บซี่และแก้วสองใบ คนขายพยักหน้ารับทราบ ไม่นานแป๊บซี่ก็มาเสริฟ ผมยื่นมือรับ แฟนผมคีบน้ำแข็งลงในแก้ว แล้วบรรจงรินน้ำแป๊บซี่ลงในแก้ว ยื่นให้ผม ผมยิ้มพลางขอบคุณเธอ ทว่าเธอไม่กล่าวคำใดนอกจากยิ้มสวย ๆ มาให้กับผม
จิ้มจุ่มถูกยกมาแล้ว ลูกค้าในร้านขณะนี้เริ่มทยอยมาเรื่อย ๆ ต่างเริ่มจับจองที่นั่ง บ้างมาคนเดียว บ้างมาสองคน บ้างมานั่งสามคน บางคนมาสี่ห้าคนและบางกลุ่มมามากกว่านั้น จนเจ้าของร้านต้องเอาโต๊ะมาเสริม
ผมกับแฟนนั่งกินจิ้มจุ่มอย่างอร่อย นานครั้งเวลานัดกันจะลงตัวสักครั้งหนึ่ง เพราะยุ่งกับการงานของตัวเอง ที่เคหะชุมชนแห่งนี้ คนพลุ่งพล่านวุ่นวายอยู่สักหน่อย เพราะคนอาศัยอยู่เยอะ มีคนต่างจังหวัดต่างเข้ามาขายแรงอยู่ในโรงงานแถบนี้เป็นจำนวนมาก ทั่วทั้งประเทศไม่ว่าจะเป็นคนอีสาน คนภาคกลาง คนภาคใต้ คนภาคตะวันออก คนภาคเหนือ ต่างเข้ามาทำงาน กระเสือกกระสนดิ้นรนกันไป เพื่อสลัดหนีความยากจนของชีวิต ทำงานเพื่อให้บรรลุผลอย่างเดียวคือ เงิน เงินเท่านั้นที่บันดาลทุกสิ่งทุกอย่างที่ต้องการได้
คนในร้านขณะนี้มานั่งเต็มทุกโต๊ะแล้ว บางกลุ่มที่มาก่อน หลังจากอิ่มกันแล้วก็ทยอยออกไปเรื่อย ๆ คนที่มาใหม่ก็เข้ามาแทน
เวลาราวทุ่มเศษๆ ผมกับแฟนนั่งกินจิ้มจุ่ม พร้อมกับพุดคุยกันไปเรื่อย ๆ ตามประสาของหนุ่มสาวที่คบกันมาได้เกือบสองปีเข้าแล้ว การสนิทสนมมีมากขึ้น ความคุ้นเคยไว้เนื้อเชื่อใจกันก็มีมากขึ้นตามลำดับ เรื่องสัพเพเหระที่สรรหามาคุยกัน ทำให้เราคุยกันสนุก ต่างหัวเราะต่อกระซิกกันอย่างสนิมสนม โต๊ะบางโต๊ะที่มาที่หลัง แต่อิ่มแล้ว ก็จ่ายเงินแล้วออกจากร้านไป ส่วนผมกับแฟนไม่รีบร้อนนัก นั่งคุยกันเรื่อย ๆ เพราะยังไม่ดึกมากนัก
พลันผมสะกิดมือแฟนให้ดูช้างเร่ร่อนตัวหนึ่ง ที่เดินมาตามถนน มันเป็นช้างน้อยวัยน่ารัก เดินผ่านร้านขายอาหารเรียงรายตลอดแนว โดยมีควาญซึ่งเป็นชายวัยกลางคนหน้าดำกร้านแดดลม เดินจูงมา และมีเด็กหนุ่มอีกสองคนที่เดินนำหน้ามาก่อน ในมือหิ้ว ถุงกล้วย ถุงอ้อยที่ควั่นแล้วเป็นชิ้นเล็ก เดินเข้ามาขายตามร้านรวงที่ผ่านมา เพื่อขายให้กับคนที่อยากเลี้ยงอาหารช้าง ถ้าใครซื้อก็ได้เป็นคนป้อนให้อาหารแก่ช้างน้อย
ผมมองช้างน้อยด้วยความเอ็นดูในกิริยาท่าทางน่ารักของมัน ชั่วไม่นานมันก็เดินมาทางร้านที่ผมกับแฟนนั่งอยู่ แฟนผมสะกิดแขนผม แล้วพูด
ช้างน่ารักเนาะ
ผมได้แต่พยักหน้าคล้อยตามเธอ แต่ในความน่ารักนั้น ผมกลับเห็นนัยน์ตาของช้างน้อยกลับซุกซ่อนความเหนื่อยล้าอิดโรย เพราะเจ้าของพามันเดินมาไกลเท่าไรไม่รู้ได้ และไม่รู้ว่ามันกินอิ่มหรือเปล่ากับอาหารที่มันได้กิน แลกกับความสงสารของคน ช้างมันเป็นสัตว์ตัวใหญ่กินจุอยู่แล้ว อาหารถุงเล็กๆแค่นี้มันไม่พออิ่มแน่ แล้วมีเด็กหนุ่มคนหนึ่งเดินมาหยุดตรงหน้าผมกับแฟน
ซื้อกล้วย ซื้ออ้อยให้ช้างไหมครับ ถุงละยี่สิบบาทไม่แพงครับ เขาพูดพลางยกถุงอ้อย ถุงกล้วยชูขึ้น
น้องคนที่ไหนหรอ ผมถามคนละเรื่อง
สุรินทร์ครับ เขาตอบเสียงดังฟังชัด
ผมพยักหน้ารับรู้ เมืองสุรินทร์ช้างเยอะ แล้วแฟนของผมก็ควักเงินยี่สิบบาทออกมา ซื้อถุงอ้อยที่บรรจุไม่มากนักนั้น เดินมาบรรจงป้อนช้างน้อยที่ริมถนน ช้างน้อยมันสะบัดหู ส่ายหน้าไปมาขณะเคี้ยวกลืนอ้อยที่แฟนผมป้อนให้ ส่วนผมนั้นก็ช่วยแฟนป้อนด้วย
พออ้อยหมดถุง ผมกับแฟนมองหน้ากัน ผมกลัวว่าถุงอ้อยที่บรรจุอ้อยไม่มากนักนั้น กลัวช้างไม่อิ่ม ผมจึงควักเงินซื้ออีกสามถุงเป็นเงินหกสิบบาท ผมให้แฟนผมป้อนมันอีกสองถุง ผมป้อนถุงหนึ่ง นัยน์ตามันจากที่อิดโรยในคราแรกที่เห็น มันกระปรี้กระเปร่าขึ้นมานิดหนึ่ง ส่วนคนนำมันมา ต่างนับเงินที่ได้จากการพาช้างมาเดินเตร่มาทั้งวัน แบ่งเงินกันโดยไม่อายคนมอง ทุกคนต่างใบหน้าแช่มชื่นชื่นมื่น หรือมันจะจริงอย่างเขาว่า มันไม่ใช่ คนเลี้ยงช้าง แต่มันกลับกลายเป็นว่า ช้างเลี้ยงคน
อ้อยทั้งของผมกับแฟนป้อนช้างหมดลง เจ้าของช้างก็พามันเดินเตร่ต่อไป ผมกับแฟนยิ้มให้กันอย่างมีความสุข ทว่าผมกลับสลดวูบลง เมื่อนึกถึงช้างเร่ร่อนที่มีเกลื่อนอยู่แทบทุกที่ในเมืองหลวง เวลาผมเดินมาจ่ายตลาดจะเห็นช้างเดินเตร่เร่ร่อนเกือบทุกวัน ผมอยากให้ช้างอยู่ในป่าตามธรรมชาติ อยู่ในที่ที่มันควรอยู่ไม่ควรนำมาเร่ร่อนเช่นนี้ ผมไพล่นึกถึงกฎหมายที่รัฐบาลออกมาว่า ห้ามนำช้างมาเร่ร่อนในเขตเมืองหลวง ทว่าก็เหมือนกับเป่าสาก ในตอนแรกอาจมีผล นานไปเริ่มหย่อน แล้วมันก็มีให้เห็นเรื่อยๆประจานกฎหมายไทย ที่ออกมาแล้วกลับไม่มีผลอันใด ช้างเร่ร่อนก็ยังมีให้เห็นเกลื่อนเมืองเช่นเคย
แล้วผมก็นึกถึงข่าวในสื่อทีวีที่มีไห้เห็นไม่ขาด ภาพผุดขึ้นมาเป็นฉากๆ ไม่ว่าจะช้างตกมันไล่กวดชาวบ้านจนชุลมุนยกใหญ่ ช้างโดนรถชนอาการสาหัสปางตาย (ตายก็มี) และช้างกระทืบควาญช้างจนเสียชีวิต หรือที่เห็นบ่อยๆเป็นประจำก็คือ ช้างตกท่อที่กว่าจะช่วยเหลือมันได้ก็ทุลักทุเลเหลือหลาย
หยุดคิดเรื่องช้าง ผมนั่งดูผู้คนที่กำลังเดินบนริมฟุตบาท มองดูรถราที่วิ่งขวักไขว่ ตลอดถึงร้านรวง สถานบันเทิงที่ประดับประดาแสงสียั่วล้อแมลงหนุ่มผู้กำหนัดยั่วยวนเชิญชวนไห้เข้าไป โดยมีน้องหนูนั่งไขว้ห้างรออยู่หน้าร้าน
คิดเงินครับ ผมตะโกนบอกเก็บเงิน
ผมจ่ายค่าจิ้มจุ่มค่าเครื่องดื่ม รับเงินทอนเสร็จ ผมกับแฟนเดินออกจากร้าน ฉับพลัน มีเสียงโหวกเหวกเสียงดังแว่วมาแต่ไกล ผู้คนที่ได้ยินต่างวิ่งไปดู ผมกับแฟนรีบรุดไปดูเหตุการณ์กับกลุ่มไทมุงกลุ่มใหญ่ที่มุงดูอยู่ก่อนแล้ว พอมาถึง ผมเห็นผมถึงกับตลึงพรึงพรืดคละเคล้ากับเศร้าใจ เมื่อช้างน้อยที่ผมกับแฟนให้อาหารมันก่อนหน้านั้น ตกท่อ ลงไปกองอยู่ในก้นท่อ ร้องโหยหวนอย่างน่าเวทนา ท่ามกลางความอลหม่านและการจราจรที่ติดขัด
ตีพิมพ์ครั้งแรกจุดประกายวรรณกรรมฉบับวันที่ 19 ก.พ.2555
ผมชวนแฟนมานั่งร้านจิ้มจุ่มข้างถนนติดกับโรงเรียนแห่งหนึ่ง รถราบนท้องถนนวิ่งกันขวักไขว่