* ตำรายาสมุนไพรกลางบ้าน ๑๐ * การนำมาลงเผยแพร่ตำรายาสมุนไพรกลางบ้านนี้ ผมไม่หวังใน ผลประโยชน์ใดๆทั้งสิ้น เพียงคิดว่าอาจจะเป็นคุณประโยชน์ได้บ้าง ไม่มากก็น้อย ตำรายานี้จัดรวบรวมจากที่หลายๆแห่ง ซึ่งคุณานุประโยชน์ นั้นแล้วแต่ท่านที่เชื่อถือ อาจจะได้ผลบ้างไม่ได้ผลบ้าง เพียงแค่เผยแพร่ ให้ทราบว่า คนไทยเราในสมัยโบราณนั้นได้คิดค้นยารักษาเหล่านี้ขึ้นมา เนื่องจากห่างไกลอันเป็นถิ่นทุรกันดารยากแก่การมารักษาได้ทันท่วงที จนเป็นที่ยอมรับสืบเนื่องกันมาแล้ว การใช้ควรมีวิจารณาญานด้วยครับ ยาระบายท้อง ขนานที่ ๑ ท่านให้เอา ใบมะขามแขก ๑ หยิบกำมือ ลูกสมอไทย ๗ ผล ตัวยาทั้ง ๓ อย่างนี้ นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำ ๓ ถ้วยชา ต้มเคี่ยวให้ เหลือน้ำ ๑ ถ้วยชา ใส่ดีเกลือฝรั่ง ๑ ช้อนคาวลงผสม ใช้น้ำยารับประทาน ให้หมด ๑ ถ้วยชา เวลาก่อนเข้านอน มีสรรพคุณ ช่วยระบายท้องได้ผลดี อย่างชะงัดนักแลฯ (พระครูพิบูล รัตนากร วัดสามกอ อ.เสนา อยุธยา) ขนานที่ ๒ ท่านให้เอาผลมะกรูด ๓ ผล นำมาควักเอาไส้ออกทิ้งเสีย ใส่พริกไทยร่อนบรรจุให้เต็ม ๑ ผล ใส่หัวกระเทียมบรรจุให้เต็ม ๑ ผล ใส่เกลือทะเลบรรจุให้เต็ม ๑ ผล ยาดำหนัก ๒ บาท นำมาตำผสมกันให้ ละเอียด ปั้นเป็นลูกกลอน ใช้รับประทานครั้งล่ะ ๑-๒ ก้อน มีสรรพคุณ เป็นยาระบายท้องได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (พระครูอ่วม วัดทองกลาง อ.โพธิ์ทอง อ่างทอง) ขนานที่ ๓ ให้ท่านเอา ผลสมอไทย ๕ – ๖ ผล นำมาต้มกับน้ำ ๑ แก้ว ต้มเคี่ยวให้เดือดประมาณ ๑๕ นาที เทน้ำยาใส่ถ้วย ใส่เกลือป่น ประมาณ ๑ ช้อนชา ลงผสมกวนให้เกลือละลายแล้ว ใช้รับประทานให้หมด มีสรรพคุณ จะช่วยให้ถ่ายอุจจาระภายใน ๒ ชั่วโมง ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (นพ.กรุงไกร เจนพานิชย์ (หมอชาวบ้าน)) ขนานที่ ๔ ท่านให้เอา มะขามเปียก นำมาคลุกเคล้ากันกับ เกลือทะเล พอสมควร ปั้นเป็นลูกกลอน ขนาดเท่าหัวแม่มือ ๒ – ๓ ลูก ใช้รับประทานกลืนพร้อม กับน้ำสะอาด (โดยไม่ต้องเคี้ยว) มีสรรพคุณช่วยระบายท้อง ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (ประชิด เคลือบเพชร อ.หาดใหญ่ สงขลา (หมอชาวบ้าน)) ยาโรคขัดเบา (ถ่ายปัสสาวะไม่ออก) ขนานที่ ๑ ท่านให้เอารากต้นกล้วยน้ำหว้า ๑ กำมือ นำมาล้างน้ำให้สะอาด ใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอควร ใช้ยารับประทานต่างน้ำ มีสรรพคุณแก้โรคขัดเบา (ปัสสาวะไม่คล่อง)ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (พระอธิการสมยส ปิยวัณฺโณ ลพบุรี) ขนานที่ ๒ ท่านให้เอา หัวผักกาด ๑ หัวไพล ๐ ดินปะสิว ๑ ตัวยาทั้ง ๓ อย่างนี้ อย่างละพอสมควร นำมาตำให้ละเอียด ใช้พอกที่หัวเหน่า (คืออวัยวะใต้ท้องน้อยลงไป) ชั่วเวลาเพียงเล็กน้อย จะทำให้การถ่ายปัสสาวะออกมาได้โดยสะดวก มีสรรพคุณชะงัดนักแลฯ (รตอ.เปี่ยม บุญยะโชติ กรุงเทพมหานคร) ขนานที่ ๓ ท่านให้เอา ต้นมะแว้งเครือทั้งห้า (เอาต้นตลอดถึงราก) นำมาล้างน้ำให้สะอาดใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอควร ใช้น้ำยารับประทาน มีสรรพคุณแก้โรคขัดเบา (ถ่ายปัสสาวะไม่ออก)ได้ผลอย่างชะงัดนักแลฯ (พระมหาศรีเวียง โชติปาโล สุพรรณบุรี) ขนานที่ ๔ ท่านให้เอา ยอดสับปะรด ๓ ยอด ตาไม้ไผ่สีสุก ๓ ตา สารส้ม (พอสมควร)ตัวยาทั้ง ๓ อย่างนี้ นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำ พอสมควร ต้มเคี่ยวให้เดือดสักครู่หนึ่งแล้วรินน้ำยารับประทาน ๓ ถ้วยชา มีสรรพคุณทำให้การถ่ายปัสสาวะคล่องได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (วิทยาทานสงวนนาม) ขนานที่ ๕ ท่านให้เอา ต้นหญ้าขัดมอญทั้งห้า (เอาทั้งต้นตลอดถึงราก) นำมาล้างน้ำให้สะอาด ใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใส่น้ำตาลทรายแดง ลงผสมพอสมควร ใช้น้ำยารับประทานต่างน้ำชา มีสรรพคุณ แก้โรคขัดเบา ให้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (พระอธิการอนันต์ อิทฺธิโชโต วัดปากคลอง อ.บ้านแหลม เพชรบุรี) ขนานที่ ๖ ท่านให้เอารากหญ้าคา ๑ กำมือ แกลงข้าวเหนียว ๓ กำมือ (ห่อผ้าขาวบาง) สารส้ม หนัก ๑ บาท เถาตำลึงแก่ๆ ๑ กำมือ ต้นบานไม่รู้โรยสีขาว ๑ ต้น (เอาทั้งต้นตลอดถึงราก) ตัวยาทั้ง ๕ อย่างนี้ นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยารับประทาน เมื่อเวลา ถ่ายปัสสาวะขัด มีสรรพคุณแก้โรคขัดเบา ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (พระเกศีวักรม สิงห์บุรี) ขนานที่ ๗ ท่านให้เอา รากต้นหญ้าคา นำมาล้างน้ำให้สะอาด สับเป็นชิ้นเล็กๆ ตากแดดให้แห้ง คั่วไฟพอเหลือง ใช้ชงกับน้ำร้อนดื่มต่างน้ำชา มีสรรพคุณ แก้โรคขัดเบา (ถ่ายปัสสาวะไม่สะดวก) ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (วิทยาทานสงวนนาม) ขนานที่ ๘ ท่านให้เอา ต้นแจงทั้งห้า หนัก ๓ ตำลึง ชะพลู หนัก ๓ ตำลึง แก่นไม้สักหนัก ๓ ตำลึง ตัวยาทั้ง ๓ อย่างนี้ นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำ ๓ ส่วน ต้มเคี่ยวให้เหลือน้ำ ๑ ส่วน ใช้น้ำยารับประทาน เวลาเช้า – เย็น มีสรรพคุณ แก้โรคขัดเบาได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (รตอ.เปี่ยม บุญยะโชติ กรุงเทพมหานคร) ขนานที่ ๙ ท่านให้เอา ต้นหางนกยูง / รากสะแก ๑ หัวยาข้าวเย็นเหนือ ๑ หัวยาข้าวเย็นใต้ ๑ ตัวยาทั้ง ๔ อย่างนี้เอาหนักอย่างละ ๔ บาทเท่ากัน นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำ ๓ ส่วน ต้มเคี่ยวให้เหลือน้ำ ๑ ส่วน ใช้น้ำยารับประทาน มีสรรพคุณแก้โรคขัดเบา ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (รตอ.เปี่ยม บุญยะโชติ กรุงเทพมหานคร) ขนานที่ ๑๐ ท่านให้เอา เง้าสับประรด กับ รากต้นมะละกอ (ที่งอกออกทาง ทิศตะวันออก) ตัวยาทั้ง ๒ อย่างนี้ น้ำมาล้างน้ำให้สะอาด ใส่หม้อดินต้มกับน้ำ พอสมควร ใช้น้ำยารับประทานต่างน้ำชา มีสรรพคุณแก้โรคขัดเบา (ปัสสาวะไม่ออก) ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (พระใบฎีกากรึก กิตฺติโสภี วัดห้วยกระเจา อ.พนมทวน กาญจนบุรี) ขนานที่ ๑๑ ท่านให้เอา ดอกบ้านไม่รู้โรยสีขาว ๗ ดอก หัวตะไคร้ ๓ หัว สารส้ม หนัก ๑ เฟื้อง ตัวยาทั้ง ๓ อย่างนี้ นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำ ประมาณ ๑ แก้วกาแฟ ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา มีสรรพคุณ แก้โรคขัดเบา เป็นยาขับปัสสาวะ ปัสสาวะกระปริบกระปอรอย ปัสสาวะ ไม่ออก ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (พระครูสนิท อสโม วัดท่าจัด อ.สองพี่น้อง สุพรรณบุรี) ขนานที่ ๑๒ ท่านให้เอาตะไคร้ทั้ง ๕ (เอาทั้งต้นตลอดถึงราก) ๓ ต้น กับธูหอม (ธูปบูชาพระ) ๕ ดอก ตัวยาทั้ง ๒ อย่างนี้ นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำ พอสมควรใช้น้ำยารับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา มีสรรพคุณแก้ โรคขัดเบา (ปัสสาวะไม่ออก) ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (พระครูสังฆรักษ์กิจพงษ์ ปญฺญาสาโร วัดจันทร์ลาด อ.ท่ามะกา กาญจนบุรี) ขนานที่ ๑๓ ท่านให้เอา ว่านหางจระเข้สด นำมาปอกเปลือกออกแล้วหั่นเป็น ๓ ชิ้นๆละ ๑ องคุลี คลุกกับน้ำตาลทรายใช้รับประทานให้หมดทั้ง ๓ ชิ้น ชั่วระยะเวลา ๓๐ นาที จะถ่ายปัสสาวะออกได้สะดวก เคยใช้รักษาตัวเองหาย มาแล้ว มีสรรพคุณแก้โรคขัดเบาได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (พระสมุห์บุญช่วย นฺนทิโย วัดศีรษะทอง อ.นครชัยศรี นครปฐม) ขนานที่ ๑๔ ท่านให้เอา ก้านบัวหลวง กับ สารส้ม ตัวยาทั้ง ๒ อย่างนี้เอาอย่างละ พอสมควร นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอสมควร ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ ๑ แก้วกาแฟ วันละ ๓ เวลา มีสรรพคุณแก้โรคขัดเบา (ถ่ายปัสสาวะไม่ออก) ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (พระปลัดขันธ์ วราโภ วัดลิ้นทอง (สระแกราบ) อ.โคกสำโรง ลพบุรี) ขนาน ๑๕ ท่านให้เอา ตากไม้ไผ่ ๓ ตา เง่าสับปะรด ๕ เง่า รากมะละกอ ๕ ราก ลงด้วยพระเจ้า ๕ พระองค์ (คือ นะ โม พุท ธา ยะ) นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำ พอสมควร ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยแกง หรือ ๑ แก้วกาแฟ มีสรรพคุณ แก้โรคขัดเบา (ถ่ายปัสสาวะไม่ออก) ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (พระครูอาร์ อตฺตโม วัดสมอ อ.สรรพยา ชัยนาท) ขนานที่ ๑๖ ท่านให้เอา ต้นหญ้าขัดมอญทั้ง ๕ (เอาทั้งต้นตลอดถึงราก) ๑ ต้น นำมาล้างน้ำให้สะอาด ย่างไฟให้แห้งแล้ว นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำ พอสมควร ต้มเคี่ยวให้นานๆหน่อย ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา มีสรรพคุณ แก้โรคขัดเบา (ปัสสาวะไม่ออก) ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (พระครูวร พรตบริหาร วัดสิงห์ จันทบุรี) ยาแก้โรคขัดหนักขัดเบา ท่านให้เอา คนทา ๑ ข่าแก่ ๑ มหาหิงคุ์ ๑ รงทอง ๑ ยาดำ ๑ ตัวยา ทั้ง ๕ อย่างนี้ นำมาฝนกับฝาละมีหม้อดิน มีสุราเป็นน้ำกระสายยา ใช้ทาที่ท้องน้อยและหัวเหน่า มีสรรพคุณแก้โรคขัดหนักขัดเบา (คือถ่ายอุจจาระและถ่ายปัสสาวะไม่ออก) ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (วิทยาทานสงวนนาม) วันนี้เอาเพียงเท่านี้นะครับ จะนำมาเผยแพร่นานๆครั้งครับ แต่ว่า การใช้ควรอยู่ในดุลยพินิจของท่านว่าสมควรอย่างใดหรือไม่ อันตัวยา ทั้งหลายเหล่านี้เหมาะสำหรับผู้ที่อยู่ห่างไกลแพทย์แผนปัจจุบัน อนึ่ง ล้วนแล้วเป็นเส้นผมบังภูเขาครับ บางครั้งแพทย์แผนปัจจุบันรักษาไม่ ได้ บางทีอาจจะมีคุณประโยชน์ที่คาดไม่ถึงครับ สวัสดี. * แก้วประเสริฐ. *