* ตำรายาสมุนไพรกลางบ้าน ๘ * สิ่งที่ข้าพเจ้าได้นำเกี่ยวกับตัวยาสมุนไพรกลางบ้านนั้น มาเผยแพร่ทางนี้ด้วยเวปฯนี้ เป็นเวปฯที่ มีบุคคลมาชมกันมากเวปฯหนึ่ง อีกประการหนึ่งข้าพเจ้ามักจะไม่เปลี่ยน แปลงในการเล่นเวปฯหลากหลายนัก อันการนำมาเผยแพร่ก็เพื่อเป็นวิทยาทานสนอง พระเดชพระคุณให้แก่ พระเทพวิมลโมลี (บุญมา คุณสมฺปนฺโน ป.๙ แห่งวัดเบญจมาบพิตร) เพื่อให้งานของท่านที่อุตสาหะวิริยะได้เผยแพร่ขจรไกล อันเป็นทางหนึ่งของบุญกุศล แก่พระคุณท่านไว้ หากท่านผู้ใดนำไปใช้แล้วได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล้ว ก็พึงรำลึกถึง ความกตัญญุตาของเจ้าของตำรายานี้และท่านพระคุณเจ้าในทางหนึ่งทางใดที่อันพึงแสดง ไว้ในความกตัญญุตา ที่พระคุณท่านทรงได้รวบรวมไว้เพื่อเผยแพร่เกี่ยวกับเรื่องสมุนไพร ให้เป็นที่รู้จักว่า อันสมุนไพรไทยนั้นหาใช่ด้อยคุณค่าไปกว่าประเทศอื่นใดก็หาไม่ มาดแม้นว่าข้าพเจ้าจะเสี่ยงในการนำมาลงก็ตามที จะละเมิดลิขสิทธิ์หรือไม่นั้น ด้วย เจตรารมณ์อันบริสุทธิ์ของข้าพเจ้า หวังจะสานงานนี้ให้แก่พระเดชพระคุณท่านเท่านั้น หาได้กระทำเพื่อผลประโยชน์แก่ตัวเองก็หามิได้ เพียงแต่รักษาไว้ในตำรายาอันยากยิ่งหาสิ่ง ใดเปรียบเทียบได้เท่านั้น จึงเรียนท่านทั้งหลายไว้ ณ ที่นี้ว่า การกระทำของข้าพเจ้านั้นด้วยเจตนาอันบริสุทธิ์มิได้ หวังผลประโยชน์ในเรื่องการเงินการทองใดๆทั้งสิ้น ด้วยข้าพเจ้าก็เพียบพร้อมอยู่แล้ว แต่ ทว่าหวังให้ทุกๆคนที่เข้ามาอ่านนี้ จะได้ตื่นเต้นว่าอันคนเก่าแก่นับแต่อดีตกาลนั้นก็รอบ รู้ในเรื่องตัวยาสมุนไพรเสมอเหมือนประเทศอื่นๆด้วยว่าคนไทยเราก็รอบรู้เกี่ยวกับด้านนี้ เหมือนกันไม่ด้อยไปกว่าชนชาติใดๆในโลกนี้ ในความคิดส่วนตัวว่าอันคนไทยที่ดำรงไว้ มาได้ตราบทุกวันนี้อาจจะมากกว่าชนชาติใดๆในโลกนี้เสียอีก จนกระทั่งแพทย์แผนปัจจุบัน ก็ยอมรับในเงื่อนไขนี้ และได้รับการบรรจุเป็นคำสอนให้แก้นายแพทย์ต่างๆไว้ด้วย อีกประการหนึ่งอันตัวยาสมุนไพรใช้ในรักษาโรคนั้น ประเทศเราอุดมสมบูรณ์มากหากใช่ ด้อยไปกว่าชนชั้นใดๆทั้งสิ้น บางครั้งสิ่งรอบตัวเราอาจจะไม่รู้ซึ้งถึงคุณค่าของสมุนไพรเรา ได้ อย่างเช่น หัวของแห้วหมู หรือ จำพวก ข่า ตะไคร้ ใบมะกรูด ผลมกรูด ผลยอ เป็นต้น ทุกอย่างในโลกนี้ที่มิอาจจะหลีกเลี่ยงได้ก็คือ การเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และก็ดับไป อันเป็นไตรลักษณ์ ทั้งสิ้นมิอาจจะหลีกเลี่ยงได้ แต่บางครั้งก็สามารถทุเลาแก้ความเจ็บทุกข์ทรมานได้บ้าง สิ่งนี้ แหละคือผลพวงแห่งความดีในทางกุศลในแนวทางพระพุทธศาสนาของชาวไทยทุกๆหมู่เหล่า ข้าพเจ้าขอเกริ่นเพียงพอหอมปากหอมคอ และเข้าสู่เรื่องราวเกี่ยวกับสมุนไพรได้แล้ว แต่ทว่า เมื่อผู้ใดนำไปใช้รักษาได้ผลดีแล้ว ก็ควรจะทำบุญสุนทานบ้างโดยรำลึกนึกถึงท่านพระ เดชพระคุณพระเทพวิมลโมลี (บุญมา)และเจ้าของตำหรับยาที่ลงไว้ โดยข้าพเจ้ามิได้ตัดทอน ทุกอย่าง แต่อาจจะมีการเสริมขึ้นบ้างตามแต่สติปัญญาที่ได้รับการรอบรู้ตกทอดสืบต่อกันมา เพียงแค่หวังอย่างยิ่งว่าจะรักษาตำรายานี้ไว้ให้แก่อนุชนรุ่นหลังสืบต่อไป ด้วยความเคารพ * แก้วประเสริฐ. * ยาแก้ปวดท้อง - ท้องขึ้น – ท้องเสีย ขนานที่ ๑ ท่านให้เอา ใบสะระแหน่ มากพอสมควร นำมาล้างน้ำให้สะอาด ตำให้แหลก ผสม กับ เหล้า กรองเอาเฉพาะน้ำยา ใช้รับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา มีสรรพคุณ แก้โรค-ท้องขึ้น- ท้องเสีย ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (วิทยาทานสงวนนาม) ขนาน ๒ ท่านให้เอา ผลมะกรูด ๓ ผล นำมาฝานทางด้านจุกออก คว้านเอาเนื้อในออกให้หมด ทั้ง ๓ ผล ใส่หัวกระเทียมบรรจุให้เต็ม ๑ ผล ใส่พริกไทยร่อนบรรจุไว้ให้เต็ม ๑ ผล ใส่เกลือทะเล (เกลือใส่แกง) บรรจุให้เต็ม ๑ ผล แล้วเอาฝาที่ฝานออกนั้นปิดไว้ตามเดิม ใช้ไม้กลัดไว้ให้สนิท นึ่งให้สุก ตำให้ละเอียด ปั้นเป็นลูกกลอน ใช้รับประทาน (ในตำราไม่ได้กล่าวไว้ว่าจะใช้ ลูกกลอน กี่เม็ด ข้าพเจ้าคิดว่า ปั้นลูกกลอนเม็ดเล็กนั้นควร ๓ เม็ด หากเม็ดใหญ่เม็ดเดียวก็คงจะพอ ด้วยยานี้จะออกรสเพ็ดมาก หากใช้น้ำผึ้งแท้เป็นตัวช่วยก็คงจะดี ด้วยน้ำผึ้งนั้นสรรพคุณช่วยในการ ฟื้นฟูกำลัง อ่อนเพลีย ได้อย่างดี ตลอดจนรักษาโรคบางอย่างได้ดียิ่ง.....แก้วประเสริฐ.) ใช้รับประทาน มีสรรพคุณ แก้โรคท้องขึ้นอืดเฟ้อเรอเหม็นเปรี้ยว และเป็นยาอาวุวัฒนะ ได้ผลดี อย่างชะงัดนักแลฯ (พระอธิการจำเนียร อภินนฺโฑ วัดดอนไร่ อ.สามชุก สุพรรณบุรี) ขนานที่ ๓ ท่านให้เอา หัวขิงแก่ๆ นำมาล้างน้ำให้สะอาด ทุบพอแตก ผสมกับ น้ำร้อน หรือ ผสม กับเหล้า กรองเอาเฉพาะน้ำยา ใช้รับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา มีสรรพคุณ แก้โรค ปวดท้อง-ท้องขึ้น-ท้องเฟ้อ-ขับลม ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (วิทยาทานสงวนนาม) ยาแก้โรคท้องอืดเฟ้อ ขนานที่ ๑ ท่านให้เอา อบเชยเทศ ๑ อบเชยญวน ๑ อบเชยไทย ๑ ชะเอมเทศ ๑ ก้านพลู ๑ ตัวยาทั้ง ๕ อย่างนี้ เอาหนักอย่างละ ๑ บาทเท่านั้น การบูร กับเมนธ่อล เอาหนักอย่างละ ๒ สลึงฯ วิธีปรุงยา....... พึงคั่วก้านพลูให้สุกเหลืองเสียก่อนแล้ว นำยาทั้ง ๗ อย่าง นั้นมาตำผสมกันให้ละเอียด ห่อด้วยผ้าขาวบาง ใส่โหลไว้ ต้มน้ำให้เดือดแล้ว ยกลงรอให้น้ำอุ่นๆ แล้วเทลงในโหลนั้น ปิดฝาโหลให้สนิท เก็บไว้ ๓ คืน ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา มีสรรพคุณ แก้โรคท้องอืด-ท้องเสีย-ปวดท้อง-จุกเสียดแน่นท้อง ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (พระครูวรกิจจาภิรม วัดท้องคุ้ง อ.บ้านหมี่ ลพบุรี) ขนานที่ ๒ ท่านให้เอา ข่า ๑ ตะไคร้ ๑ ใบมะกรูด ๑ หัวกระชาย ๑ ใบโหระพา ๑ หอมแดง(ผิงไฟ) ๑ ตัวยาทั้ง ๗ อย่างนี้ กำหนดเอาอย่างละพอควร นำมาต้มยำกับปลากะป๋อง ใช้รับประทานเป็นอาหาร ประจำวัน มีสรรพคุณแก้โรคอืด ท้องเฟ้อ ในฤดูร้อน ให้หายไปอย่างชะงัดนักแลฯ (นายสานิต เนตรฤาชา โรงงานน้ำตาลอุตรดิตถ์) ยาแก้โรคจุกเสียดแน่นท้อง ท่านให้เอา ขิงแก่ๆมากพอสมควร นำมาล้างน้ำให้สะอาด ใส่หม้อดิน ต้มกับน้ำพอควร ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา มีสรรพคุณแก้โรค จุกเสียดแน่นท้องให้หายไป และทำให้นอนหลับสบายดีอีกด้วยฯ (วิทยาทานสงวนนาม) ยาแก้โรคอาหารเป็นพิษ ขนานที่ ๑ ท่านให้เอา รากต้นตะไคร้ (ต้นตะไคร้ใส่แกง) ๑ รากต้นหญ้านาง ๑ รากต้นว่านน้ำ ๑ ตัวยาทั้ง ๓ อย่างนี้ นำมาล้างน้ำให้สะอาด ฝนกับฝาละมีหม้อ ผสมกับ น้ำต้มสุก ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา มีสรรพคุณ แก้โรคอาหารเป็นพิษ เพราะผิดสำแลง ที่เกิดจากการรับประทานอาหารเข้าไปแล้ว ทำให้เกิดอาการปวดท้อง คลื่นเหียนอาเจียน ท้องเสีย ให้หายไปได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (พระราชวิสุทธิโสภณ วัดศรีโคมคำ พะเยา) ขนานที่ ๒ ท่านให้เอา กะลามะพร้าว นำมาเผาไฟให้ไหม้จนแดงแล้ว ใช้คีมครีบไฟบีป (ที่สะอาด) ปิดฝาปีบเพื่อให้ไฟดับ เอาถ่านกระลามะพร้าวนั้น นำมาบดให้ละเอียด ใช้รับประทานครั้งละ ๑ ช้อนคาว ผสมกับ น้ำสะอาด มีสรรพคุณ แก้โรคท้องเสีย เพราะอาหารเป็นพิษ อาหารไม่ย่อย ให้หายไปได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (วิ่ทยาทานสงวนนาม) ยาแก้โรคท้องขึ้นอยู่ไฟไม่ได้ ท่านให้เอา หัวบัวบก ๑ พริกไทยร่อน ๑ หัวแห้งหมู ๑ กัญชา ๑ ตัวยาทั้ง ๔ อย่างนี้ เอาอย่างละ ๕ ตำลึงเท่ากัน บดให้ละเอียด ผสมกับ น้ำผึ้งแท้ ปั้นเป็นลูกกลอน ขนาดเท่าเมล็ดพุทรา ใช้รับประทานครั้งละ ๑ เม็ด วันละ ๓ เวลา มีสรรพคุณ แก้ท้องขึ้นอืดเฟ้อ หลังการคลอดลูก แก้ปวดเมื่อยตามร่างกาย แก้กระสัยเส้น เป็นยาเจริญอาหาร ทำให้กินได้นอนหลับ แก้ความคิดฟุ้งซ่าน เป็นยาระงับประสาท ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (วิทยาทานสงวนนาม) ยาแก้โรคลงแดง ท่านให้เอา ลูกมะกอก ๑ ใบต้นทับทิม ๑ ใบต้นเทียน ๑ ผลมะตูม ๑ รากต้นแก้ว ๑ ขมิ้นอ้อย ๑ บอระเพ็ด ๑ ใบมะกา ๑ ตัวยาทั้ง ๘ อย่างนี้ เอาอย่างละเท่าๆกัน นำมาใส่หม้อดิน ต้มกับน้ำพอควร ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา มีสรรพคุณ แก้โรคลงแดง ซึ่งมีอาการถ่ายท้องอย่างแรง ขนาดเข้าชามออกชาม คล้ายลำไส้ตรง ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (วิทยากรสงวนนาม) ยาแก้โรคท้องผูก ขนานที่ ๑ ท่านให้รับประทาน ผลมะละกอสุก บ่อยๆทำให้ท้องไม่ผูก ถ่ายอุจจาระสะดวก จะไม่เป็นโรคริดสีดวงทวารหนัก มีสรรพคุณชะงัดนักแล (วิรัตน์ แซ่แต้ สิงห์บุรี (หมอชาวบ้าน)) ขนานที่ ๒ ท่านให้เอา ผลสมอเทศ ๑ ผลสมอไทย ๑ ผลสมอพิเภก ๑ (ตัวยาทั้ง ๓ อย่างนี้ เอาเฉพาะเนื้อ เอาเม็ดออกเสีย) ผิวมะกรูด ๑ มหาหิงคุ์ ๑ ยาดำ ๑ ตัวยาทั้ง ๖ อย่างนี้ เอาอย่างละ ๑ บาทเท่ากัน นำมาตากแดดให้แห้ง บดให้ละเอียด ปั้นเป็นลูกกลอนขนาดเท่าเมล็ดพุทรา ใช้รับประทานกับ น้ำร้อน ครั้งละ ๒-๓ เม็ด วันละ ๒ เวลา เช้า-เย็น มีสรรพคุณ เป็นยาระบายอ่อนๆ แก้อาการท้องผูก ขับลมในลำไส้ และเป็นยาช่วย เจริญอาหารอีกด้วย ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ (วิทยากรสงวนนาม) วันนี้เอาแค่นี้ก่อนนะครับ ต่อไป เป็นยาแก้โรคบิด ซึ่งจะมีมากขนาน ถึง ๒๖ ขนาน ท่านอาจจะงุนงงมาก ต่อตัวยานี้ แล้วจะนำมาลงภายหน้าในโอกาสต่อไป สวัสดี. * แก้วประเสริฐ. *