เมฆหมอกและสายลม ตอนที่ 14 อนามัยกาหยู

พ.จินดา

......ตอนที่ 14 อนามัยกาหยู
.........ใกล้ฤดูลมว่าวแล้ว  ต้นกาหยูหรือมะม่วงหิมพานต์เริ่มผลิดอกออกผล หมอกรนั่งรับลมยามบ่ายใต้ต้นกาหยูต้นหนึ่งหลังสถานีอนามัยข้างบ้านพักกับน้อย ที่ตอนนี้เริ่มเข้าวัยหนุ่ม เสียงเริ่มแตกฟังดูเพราะไปอีกแบบ  ต้นกาหยูมันใหญ่พอประมาณแตกกิ่งก้านสาขาให้ร่มเงาไม่น้อย เนื้อที่รอบสถานีอนามัยจำนวน 12 ไร่ หมอกรได้อาศัยแรงชาวบ้านและอาสาสมัครสาธารณสุข มาช่วยกันถากถางป่าที่รกทึบเป็นแหล่งปฏิกูลของบรรดาชาวเรือที่วิ่งกันมาปลดทุกข์จนส่งกลิ่นเหม็นน่ารำคาญไม่มีประโยชน์  ให้กลายเป็นสวนมะม่วงหิมพานต์ เพื่อให้ความร่มรื่น อีกทั้งอาศัยผลิตผลที่เป็นรายได้มาพัฒนาสถานีอนามัย
"อาหมอ ครับ อีกไม่นานเราจะได้กินเม็ดกาหยูคั่วกันอีกแล้ว น่ะ"เจ้าน้อยเอ่ย
"ชอบซิเรา" "ครับ อาหมอก็คงชอบ น้อยจะคั่วเก็บไว้ให้มากๆ"
หมอกรเขย่าศรีษะเจ้าน้อยเบาๆ พลางหัวเราะชอบใจ
ใช่อย่างเจ้าน้อยพูด อีกไม่นานชาวบ้านเกือบทุกหลังคาเรือนบนเกาะแห่งนี้ ก็คงจะง่วนอยู่กับการเก็บเม็ดกาหยู บางสวนเก็บไม่ทันเพราะปลูกมากต้องจ้างลูกจ้างมาจากที่อื่น จึงทำให้ช่วงฤดูที่ว่ามีจำนวนผู้คนมากมาย การค้าขายบนเกาะก็คึกคักและคนไข้ก็มากกว่าปกติ
.......ช่วงที่เขาย้ายมาประจำที่สถานีอนามัยแห่งนี้ใหม่ๆ ตัวอาคารดูทรุดโทรามตามกาลเวลา วัสดุอุปกรณ์มีเท่าที่งบประมาณจะมีให้ ลำพังเงินบำรุงของสถานีอนามัยนี้นก็น้อยเต็มที เพราะส่วนใหญ่ชาวบ้านซื้อบัตรสุขภาพและอีกส่วนหนึ่งก็ใช้บริการของแพทย์ พอ.สว.ความคิดส่วนหนึ่งของหมอกร มาจากที่เขามองเห็นชาวบ้านส่วนใหญ่เมื่อถึงฤดูลมว่าว  ลมทะเลจะแรง คลื่นใหญ่ การออกหาปลาของชาวเรือบนเกาะไม่สะดวกมีรายได้ไม่เต็มที่ ดังนั้นชาวบ้านจึงหันมาทำสวนมะม่วงหิมพานต์เนื่องจากอากาศแถบนี้เหมาะกับการปลูกต้นไม้ผลชนิดนี้และสามารถทำรายได้ให้มากพอสมควร หมอกรเห็นว่าสถานีอนามัยยังมีเนื้อที่ที่ว่างเปล่าเหลืออยู่อีก 12 ไร่ ไม่ได้ทำประโยชน์อะไร จึงขอปรึกษากับกำนันและอาสาสมัครสาธารณสุข เพื่อปลูกต้นมะม่วงหิมพานต์เช่นกัน เพื่อที่จะมีรายได้นำมาพัฒนาสถานีอนามัย โดยที่เขาไม่ขอเข้าไปยุ่งก้าวก่ายกับรายได้ที่ว่านั่นปล่อยให้เป็นหน้าที่ของคณะกรรมการหมู่บ้าน เป็นการป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้นได้ในภายหน้า
.....มาถึงวันนี้ ร่วม 10 ปีแล้ว ที่สวนกาหยูของสถานีอนามัยอันเป็นผลผลิตมาจากความคิดของเขาและความร่วมมือพร้อมเพรียงของชาวบ้าน ได้เติบโตและให้ผลผลิตที่มีรายได้พอสมควร เขามองดูอาคารด้านหลังที่ต่อเติมขยายออกมาเพื่อไว้สำหรับเป็นเรือนนอนของผู้ป่วยที่จำเป็นต้องนอนรักษาหรือดูอาการ ซึ่งแต่ก่อนนั้น เป็นเพียงอาคารเล็กๆทั่วไป ที่ไม่มีอาคารและเตียงพักฟื้น พร้อมทาสีฟ้าใหม่
ทั้งหมดที่เขาเห็นจากภายนอกล้วนเป็นรายได้จากเม็ดกาหยูทั้งสิ้น จากความเปลี่ยนแปลงที่น้อยนิดทำความพอใจและดีใจให้แก่ชาวบ้านมากมาย
.......คณะเจ้าหน้าที่ระดับจังหวัดเคยลงมานิเทศงาน ต่างพอใจพูดดีตามแต่ที่ทุกคนจะสรรหามา หมอกรได้เพียงแต่ฟังเพื่อให้ผ่านไปอย่างธรรมดา ไม่มีเจ้าหน้าที่คนไหนหรอกที่อยากจะมารับใช้ประชาชนในพื้นที่อย่างนี้ด้วยความเต็มใจ
ทุกคนเพียงพูดเพื่อให้กำลังใจเขาก็เท่านั้น
.......เสียงเจ้าน้อย กำลังเคาะกาละมังขชนาดย่อมที่ก้นด้านล่างเจาะรูไว้ สำหรับให้ยางของเม็ดกาหยู ร่วงไหลออกมาขณะที่คั่ว กลิ่นไอของมันหอมยั่วยวนใจ เป็นกลิ่นของเปลือกเมล็ดผลไม้ที่ถูกเผาไหม้ รสชาติยามขบเคี้ยวกรอบมัน ชวนให้น่ารับประทานอย่างหลงไหล หมอกรแอบกลืนน้ำลายเมื่อคิดถึงมัน ขณะที่นั่งมองดูเจ้าน้อยเตรียมเครื่องมือสำหรับคั่วเม็ดกาหยูอย่างขบขัน
.....เหมือนเจ้าน้อยจะรับรู้ได้ ในเวลาอีกไม่นานวัน เราสองคนคงได้ลิ้มรสอันหอมหวานและมัน จากเจ้าผลไม้ที่ถูกเรียกขานกันว่า เม็ดมะม่วงหิมพานต์  เม็ดกาหยู  เล็ดล่อ  หัวครก  ยาร่วง คำว่ายาร่วง วันแรกที่หมอกรมาทำงานเขาก้มหาแทบทั้งวัน เพื่อหามัน