ลุ่มลึกอิสราวดี 60

แก้วประเสริฐ

                   ลุ่มลึกอิสราวดี  60
     เมื่อหัวหน้าอาลักษณ์ออกเดินทางไปยังท้องพระโรงแล้ว  ชายหนุ่มก็เดินไปยังห้องพระอักษร
อ่านข้อความที่ท่านมหาอำมาตย์เขียนพลางหัวร่อ  แล้วก็ร่างหนังสือขึ้นมาใหม่เมื่อลงนาม
และประทับตราแผ่นดินเรียบร้อยแล้ว  ก็แต่งกายโดยมีนางกำนัลคอยช่วยเหลือ   ครั้นเรียบร้อย
แล้วก็ออกเดินทางตามด้วยทหารองครักษ์  เข้าสู่ยังท้องพระโรงทันที  
      ครั้นมาถึงมวลเหล่าทหารองครักษ์ก็ส่งสียงแจ้งแก่บรรดาขุนนางทั้งหลายให้ทราบ
       “พระเจ้าอยู่หัวเสด็จแล้ว”
บรรดาเหล่าอำมาตย์แม่ทัพนายกองต่างยืนพลางเปล่งเสียงถวายพระพรดังลั่นไปทั่วท้องพระโรง
ครั้นชายหนุ่มก้าวนั่งบนบัลลังก์  พลางไต่ถามทุกข์สุขของประชาชนทั้งหลาย  ท่านอำมาตย์และ
แม่ทัพนายกองก็ทูลขึ้นว่า
       “ข้าพระองค์ได้ออกตรวจสอบถามความเป็นอยู่ของบรรดาประชาราษฎร์ต่างอยู่เป็นสุขดี
และทำมาหากินเจริญรุ่งเรืองพระเจ้าข้า”
       “และเหล่าพวกท่านทั้งหลายล่ะการกินอยู่เป็นอย่างไร”
        “ด้วยพระบารมีของพระองค์พวกข้าทั้งหลายต่างก็ไม่เดือดเนื้อร้อนใจกินอยู่อย่างพอเพียงตาม
รับสั่งของพระองค์และยังได้แจกจ่ายบรรดาอาหารแก่พวกที่ยากไร้มิให้เดือดร้อนพระเจ้าข้า”
         “งั้นดีแล้ว เมื่อประชาราษฎร์อยู่เป็นสุขเช่นนี้เราก็ให้สบายใจยิ่งขึ้น  ขอให้พวกท่านทั้งหลาย
จงหมั่นเอาใจใส่ต่อปวงประชาทั้งปวง  ด้วยพวกเรานี้อยู่ได้ก็ด้วยประชาชนทั้งหลายที่นำเงินต่างๆ
มาให้พวกเราได้ใช้จ่ายบำรุงกองทัพ  ฉะนั้นขอให้พวกท่านสำนึกถึงบุญคุณของเหล่าประชาราษฎร์
อย่าคิดว่าเราเป็นข้าราชการแล้วมีฐานันดรสูง  อย่าได้ดูหมิ่นดูแคลนแก่ประชาชนทั้งหลาย ใช้อำนาจ
โดยหวังผลประโยชน์ส่วนตัวเลย  ที่เมืองเราอยู่ได้อย่างดีก็เหตุที่ประชาชนเป็นผู้อุปการะทั้งสิ้น ด้วย
พวกเรามีหน้าที่ขจัดทุกข์บำรุงสุขและปกป้องพวกเขาให้รอดพ้นจากอันตรายต่างๆ  หากยังติดยึดใน
อำนาจราชศักดิ์เห็นว่ามียศถาบรรดาศักดิ์สูงกว่าเขาก็จะทำให้เมืองเราเดือดร้อนและทำให้พวก
       ประชาชนเกิดความปั่นป่วนการส่งส่วยเข้าสู่ท้องพระคลังก็จะเกิดการอำพรางปิดบังเพราะต้อง
นำผลประโยชน์มามอบให้แก่พวกท่านอีกทางหนึ่ง  ฉะนั้นเป็นการเบียดเบียนทำให้เขาไม่บริสุทธิ์ใจได้
ข้าหวังว่าท่านทั้งหลายคงจะเข้าใจในคำพูดของเรานะ”
        “พระเจ้าข้า    ในเมื่อเป็นพระดำรัสของพระองค์พวกข้าพุทธเจ้าจะจำใส่เหนือเกล้าและกำชับมวล
เหล่าทหารทั้งปวงให้ยึดถือแนวทางนี้เช่นกันพระเจ้าข้า”   บรรดาอำมาตย์แม่ทัพนายกองขุนทหาร
ทั้งหลายต่างเปล่งเสียงโดยพร้อมเพรียงกัน
        “เอาล่ะท่านทั้งหลาย เมื่อได้ยินคำกล่าวของพวกท่านข้าเองก็สบายใจนัก  ด้วยข้าได้ใช้คนไปเที่ยว
สอดส่องอยู่อีกทางหนึ่งแล้วเหมือนกัน  ก็จริงดังที่พวกท่านแจ้งแก่เรา จึงขอขอบใจพวกท่านทั้งหลาย
ไว้ในที่นี้ด้วย  ข้าเองยังมีเรื่องหลายประการจะแจ้งให้พวกท่านทราบ”  ชายหนุ่มกล่าว
       “ท่านหัวหน้าอาลักษณ์มารับคำสั่งจากเราแล้วอ่านทีละฉบับให้เหล่าบรรดาข้าราชการทั้งปวงฟัง”
      ครั้นหัวหน้าอาลักษณ์ได้น้อมถวายพระพร  แล้วคุกเข่าลงยื่นมือรับหนังสือทั้งสามฉบับแก่ชายหนุ่ม
แล้วก็   ถวายคาราวะ  ถอยหลังออกมาแล้วยืนขึ้นอ่านคำสั่งขององค์เจ้าเหนือหัวทันที
       “ข้าศิระสุริยะชัยราชันย์ ขอประกาศแต่งตั้งบรรดามวลเหล่าอำมาตย์แม่ทัพนายกองขุนทหารทั้งหลาย
ว่า  ในเมือบ้านเมืองเราได้รับการช่วยเหลือจากพวกท่านทั้งหลายในการรวบรวมบรรดาแว่นแคว้นเมืองต่างๆ
เป็นปึกแผ่นเดียวกันแล้ว  ถึงแม้ว่าอำนาจนี้จะมอบให้เมืองอิสราวดีปกครองแทนก็ตามทีแต่เมืองอิสราวดี
นั้นแต่โบราณกาลมาก็นับเนื่องเป็นสายเลือดอันเดียวกันกับพวกเรา  พวกท่านใช้สติปัญญาและความกล้าหาญ
มาด้วยความลำบากยิ่ง  ไม่ทอดทิ้งข้ายังสู้อุตส่าห์มารับใช้ข้าสร้างเมืองใหม่ขึ้นได้  จึงเห็นสมควรจะได้รับการ
พิจารณาจากข้าที่มิอาจนิ่งนอนใจได้  จึงขอแต่งตั้งดังต่อไปนี้
       ให้ท่านมหาอำมาตย์ใหญ่ที่ปรึกษา  ศิระมหาสุรเดชาธิบดี ขึ้นดำรงตำแหน่ง พระปิตุลาของข้า ท่านแม่ทัพ
ใหญ่ ศิระสุรินทราบดี ขึ้นดำรงตำแหน่ง มหาอำมาตย์ใหญ่ฝ่ายขวา ศิระสุรเดชเดชาขึ้นดำรงตำแหน่งมหาอำมาตย์
ใหญ่ฝ่ายซ้าย  ท่านศิระสุรการขึ้นดำรงตำแหน่งแม่ทัพใหญ่ ท่านศิระนายะเดชะ ท่านศิระสุระ ท่านศิระนิละกะ 
ท่านศิระสุระเดชะ ท่านศิระกะยอ ขึ้นดำรงตำแหน่งรองแม่ทัพใหญ่ฝ่ายที่ปรึกษา ส่วนแม่ทัพที่ควบคุมทหารเมือง
ทั้งเก้าที่มาร่วมอยู่กับเรา อันมีนามดังนี้
ท่านศิระนายะเดชะ ท่านศิระขึ้นดำรงตำแหน่งรองมหาอำมาตย์ใหญ่เป็นอำมาตย์ที่ปรึกษา ท่านแม่ทัพแห่งเมือง
ทั้งเก้าขึ้นดำรงตำแหน่งอำมาตย์ที่ปรึกษา   ส่วนรองแม่ทัพของเมืองทั้งเก้าให้ขึ้นดำรงตำแหน่งแม่ทัพ บรรดานาย
กองทั้งหลายให้ขึ้นดำรงตำแหน่งรองแม่ทัพให้เลื่อนตำแหน่งขึ้นมาตามลำดับชั้น ส่วนท่านศิระนรินทร์สุรการแห่ง
กองทัพม้าทั้งปวงให้ขึ้นดำรงตำแหน่งแม่ทัพหัวหน้าหน่วยองครักษ์และหน่วยพลรบพิเศษควบคุมภายใน
พระราชวังทั้งหมดขึ้นตรงแก่ข้าแต่เพียงผู้เดียว  ส่วนบรรดาพลทหารให้เลื่อนขั้นขึ้นอีกคนละสามขั้นทุกๆนาย 
บรรดาหัวหน้าเผ่าต่างๆให้ขึ้นเป็นอำมาตย์ที่ปรึกษาแก่ท่านรองอำมาตย์ใหญ่ส่วนรองหัวหน้าเผ่าให้ขึ้นดำรง
ตำแหน่งแม่ทัพขึ้นตรงกับแม่ทัพใหญ่และรองท่านแม่ทัพส่วนไพร่พลเผ่าต่างๆให้เป็นชาวเมืองศิระสุริยันทั้งปวงนับตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป 
 ต่อมาหัวหน้าอาลักษณ์ก็อ่านฉบับที่สองขึ้นในท่ามกลางมวลเหล่าข้าราชการทั้งปวงว่า   บัดนี้บุตรฝาแฝดซึ่งเสีย
ชีวิตไปแล้วนั้นของท่านศิระอุระกะซึ่งข้าได้ชุบชีวิตขึ้นมาใหม่แต่หาได้เป็นบุตรีดังเก่าด้วยลืมอดีตไปหมดสิ้นแล้ว  ยกให้เป็นพระราชบุตรีของท่านพระปิตุลาของข้าให้ดำรงตำแหน่งเจ้าหญิงของพระปิตุลา  มีพระนามว่าเจ้าหญิง
ประกายแดงเทวี เจ้าหญิงประกายเขียวเทวีนับตั้งแต่บัดนี้เป็นต้นไป    แล้วหัวหน้าอาลักษณ์ก็อ่านหนังสือฉบับที่สามติดต่อทันที่
         ข้าเองครั้นครองราชย์สมบัติยังหาผู้สืบราชสมบัติต่อจากข้าและยังไม่มีพระมเหสี จึงคิดใคร่จะ
พระสยุมพรกับพระมเหสีดังนี้   เจ้าหญิงอิสราวดีนารีขึ้นดำรงตำแหน่งเอกอัครมเหสีเจ้าหญิงจันทิราเทวีขึ้นดำรง
ตำแหน่งเอกอัครมเหสีฝ่ายขวา  เจ้าหญิงเรวดีอรทัยเทวีขึ้นดำรงตำแหน่งเอกอัครมเหสีฝ่ายซ้าย เจ้าหญิงกัลยาเทวี 
 เจ้าหญิงประกายแดงเทวี เจ้าหญิงประกายเขียวเทวี เจ้าหญิงสิริกัลยาเทวี และเจ้าหญิงสิรินภาวดีเทวี ขึ้นดำรงตำแหน่งพระมเหสี   ส่วนการพระสยุมพรนั้นให้ถือฤกษ์ในอีกสามวันข้างหน้าให้เหล่ามหาอำมาตย์น้อยใหญ่
รีบจัดขึ้นพร้อมอัญเชิญเจ้าปกครองแว่นแคว้นต่างๆมาร่วมในพิธีด้วยนับแต่นี้เป็นต้นไป   ครั้นหัวหน้าอาลักษณ์
อ่านหนังสือจบก็นำทูลยังองค์ราชันย์ทันใด
      ครั้นพระเจ้าสุริยะชัยราชันย์ฟังหัวหน้าอาลักษณ์ฝ่ายในอ่านสิ้นก็ทรงดำรัสขึ้นอีกว่า
   “การที่เราอัญเชิญเจ้าเมืองเหล่าแว่นแคว้นต่างๆมานั้น  ก็เพื่อเป็นพระเกียรติแก่เหล่าพระมเหสีทั้งหลาย 
 ขอให้ข้าราชการทุกๆนายถือว่าเป็นภารกิจของตัวเองด้วยนะ”
   “พระย่ะค่ะ    พวกเกล้ากระหม่อมจะรีบดำเนินให้เสร็จก่อนพระเจ้าข้า”
     เมื่อเหล่าบรรดาอำมาตย์แม่ทัพนายกองขุนทหารและเหล่าพลทหารที่ได้ยินด้วยมีทหารรายงานแจ้งให้
เหล่าพลทหารที่ยืนเรียงรายอยู่ลานหน้าท้องพระโรง ต่างก็ปลื้มปิติยินดีกันทุกถ้วนหน้า ต่างยิ้มแย้มแจ่มใส
พากันไชโยร้องก้องถวายพระพรทันที   เสียงของเหล่าบรรดาทหารกึกก้องสะท้านไปทั่วเมือง  เมื่อเหล่า
ทหารที่รักษากำแพงเมืองครั้นทราบก็ต่างพากันเปล่งเสียงร้องขึ้นมาด้วย   เมื่อบรรดาประชาราษฎร์ครั้น
ทราบ  ล้วนแล้วแต่ใบหน้าแจ่มใสเสียงร้องอวยพรกึกก้องไปทั่วทั้งเมือง  ทำให้เมืองล้วนแต่เสียงไชโย
โห่ร้องกังวานไปทั่ว   
       แล้วพระเจ้าสุริยะชัยราชันย์    ก็ทรงเรียกเหล่าบรรดาข้าราชบริพารที่แต่งตั้งขึ้นใหม่มารับ
เครื่องอิสริยยศตามตำแหน่งตลอดพื้นที่ใช้ทำมาหากินตามตำแหน่งโดยถ้วนหน้าทุกๆคนแล้วสั่ง
ให้เลิกประชุม  พวกบรรดาข้าราชบริพารก็ทูลถวายบังคมลา   แล้วก็รีบไปดำเนินการตามรับสั่งมิรอช้า
      ข่าวการเฉลิมฉลองเมืองและการสยุมพรขององค์ราชันย์  ก็ถูกแพร่ข่าวกระจายไปทั่วบรรดาแว่นแคว้น
ต่างๆด้วยเวลาอันรวดเร็ว   บรรดาเจ้าเมืองทั้งแว่นแคว้นต่างๆก็จัดเครื่องบรรณาการเป็นของขวัญรีบออก
เดินทางมายังเมืองศิระสุริยะชัยมิรอช้า    ยิ่งพระมเหสีเมืองหงสาก็ยิ่งตื่นเต้นมากกว่าใครบัดนี้เมืองหงสานั้น
พระมเหสีมอบราชสมบัติให้ท่านอลองพญาขึ้นครองราชย์แทนตามหนังสือที่ชายหนุ่มมอบให้  ทั้งสองพระองค์
แห่งเมืองหงสาก็จัดของขวัญและรีบเดินทางมาทันที
        บรรดาประชาชนชาวเมืองศิระสุริยะชัยต่างก็ช่วยประดับประดาบ้านเรือนแห่งตนให้สวยสดงดงาม บรรดา
เหล่าทหารทั้งหลายก็เปลี่ยนชุดใหม่ให้สง่าผ่าเผยงดงามยิ่งนัก เมื่อก่อนครบกำหนดวันพระราชพิธีพระสยุมพรขึ้น
เหล่าบรรดาเจ้าเมืองแว่นแคว้นต่างๆ  เมื่อมาถึงเมืองก็ให้ตกใจยิ่งนักด้วยเมืองแห่งศิระสุริยะชัยหาได้เป็นดั่งเมือง
ของพวกตนเองก็หาไม่  ทั้งกำแพงเมืองหอคอยประตูรบก็แปลกประหลาดยิ่งนัก  ก็ให้นึกชมเชยความสามารถ
เจ้าเมืองแห่งศิระสุริยะชัยยิ่งนัก  เมื่อแลเห็นถึงกับอุทานกันทุกๆเมือง   เมื่อเจ้าเมืองต่างๆมากันเกือบครบการจัด
งานครั้งนี้เจ้าเมืองอิสราวดีมาร่วมช่วยทหารชาวเมืองศิระสุริยะชัยเป็นจำนวนมาก มาถึงก่อนบรรดาเมืองทั้งหลาย
       เมื่อเจ้าเมืองทยอยกันมาเกือบครบยกเว้นเมืองหงสาที่อยู่ไกลยังมาไม่ถึง     ครั้นชายหนุ่มได้รับแจ้งว่าทางเมือง
หงสามาถึงแล้วและทราบว่าพระแม่เจ้าสิริสาอลงกรณ์วดีเสด็จร่วมมาด้วย  ก็จัดเหล่าสนมกำนัลตลอดจนบรรดา
พระมเหสีทั้งแปดองค์ออกไปต้อนรับถึงนอกเมือง   เมื่อทางบรรดาเมืองหงสามาเห็นว่าองค์ราชันย์เสด็จมาเอง
ก็ยิ่งปลาบปลื้มพระหฤทัยยิ่งนัก   พระเจ้าแผ่นดินอลองพญา ครั้นเห็นชายหนุ่มยืนม้าอยู่รายเรียงด้วยพระมเหสี
เหล่าสนมกำนัลนางและทหารรักษาพระองค์  ก็ทรงลงจากหลังมาย่อกายถวายคาราวะแก่ชายหนุ่มทันทีพร้อม
ทรงตรัสว่า
       “หม่อมฉันอลองพญาข้าแผ่นดินของพระองค์ขอถวายพระพรพระเจ้าข้า”
       “แล้วท่านสบายดีหรือไม่ท่านอลองพญา”  ชายหนุ่มกล่าวพลางแย้มยิ้ม
        “ด้วยพระบารมีปกเกล้าสบายดี  ได้ครอบครองแผ่นดินหงสาก็ด้วยพระองค์ทรงแต่งตั้ง บัดนี้หม่อมฉันทราบ
จากพระแม่เจ้าหมดแล้วพระเจ้าข้า”  พลางก้มลงกราบชายหนุ่มทันที    ชายหนุ่มหัวร่อพลางเอ่ยขึ้นว่า
        “อันข้าเองนั้นต้องการให้ท่านหาประสบการณ์ในการศึกนี้ไว้  ด้วยในอนาคตท่านนี้ย่อมจะสามารถขยาย
อาณาเขตต่อไปด้วยเป็นเมืองที่ใกล้กับต่างประเทศอยู่และย่อมทำให้ไพร่ฟ้าข้าแผ่นดินเป็นสุขยิ่ง หากสิ้นข้าไป
แล้วแว่นแคว้นที่ปกครองขึ้นใหม่อาจจะกระด้างกระเดื่องขึ้นได้อีก แม้นจะมีเจ้าเมืองอิสราวดีคอยควบคุมก็ตาม
แต่ท่านอายุมากแล้ว ส่วนท่านยังหนุ่มแน่นย่อมเป็นที่พึ่งพาอาศัยของบรรดาแว่นแคว้นต่างๆได้  ข้ามองออกว่า
ต่อไปความเจริญรุ่งเรืองจะอยู่ที่เมืองหงสา  ต่อไปชื่อเมืองนี้ควรจะเปลี่ยนเป็นหงสาวดีหากเจ้ากลับไปแล้วเรา
ก็ขอให้เจ้าเปลี่ยนชื่อเมืองใหม่เป็นเมือง “หงสาวดี”เพื่อเป็นสิริมงคลโดยอาศัยติดพระนามพระแม่เจ้าไว้ด้วย”
       “ข้าพระองค์จะทรงถือปฏิบัติพระเจ้าข้า  บัดนี้พระแม่เจ้าเหนือหัวก็เสด็จมาในพระราชรถแล้วพระเจ้าข้า”
       “ถ้าอย่างงั้นข้ากับเจ้าก็ไปรับเสด็จด้วยกันเถิด”   พลางหันไปทางบรรดาพระมเหสีที่ยื่นเรียงรายอยู่ให้เข้า
ไปถวายบังคมแม่เจ้าอยู่หัว  พลางกล่าวว่า
        “น้องหญิง  พี่เองนั้นเคารพท่านพระแม่เจ้าดุจดั่งพระมารดาของข้า   ขอให้ไปร่วมกันถวายบังคมด้วยกันเถิด”
       ครั้นเจ้าเมืองหงสาได้ยินเช่นนั้นก็ให้ถึงกับตลึงที่กษัตริย์แห่งเมืองศิระสุรุยะชัยทรงพระดำรัสเช่นนั้นก็ยิ่งให้
ความเคารพนับถือมากยิ่งขึ้นๆ    เมื่อพระราชรถมาถึงทั้งหมดก็ไปคอยต้อนรับหน้าพระสูตร ทันทีที่พระสูตรเปิด
ออก ร่างพระแม่เจ้าแห่งเมืองหงสาเสด็จลง  ชายหนุ่มและเหล่าองค์หญิงต่างๆก็เข้าไปถวายบังคมทันที  
พระแม่เจ้าเมืองหงสานึกไม่ถึงว่าองค์ราชันย์จะเสด็จมาด้วยตนเองก็ทรงปลื้มปิติน้ำพระเนตรหลั่งไหลทันที
พร้อมเข้าสวมกอดยังชายหนุ่ม  พลางดำรัสว่า
        “สร้างความลำบากแก่โอรสข้าแล้วแม่จะไปหาเองก็ได้นี่นา”
        “หามิได้เสด็จแม่ หน้าที่ของลูกคือต้องมารับเสด็จแม่ถึงจะถูกพระเจ้าข้า”
         “แม่เองนั้นก็อยากจะขออะไรลูกสักหน่อยว่าจะรับคำได้หรือไม่”  พระนางดำรัสถาม
          “เมื่อเสด็จแม่ทูลมีหรือลูกจะให้ไม่ได้พระเจ้าข้า”
           “ดีแล้วลูกข้า  หลังจากพระราชสยุมพรเสร็จ  แม่ก็จะขออยู่ที่เมืองศิระสุริยะชัยไม่กลับเมืองหงสาแล้วลูก
จะว่าประการใด”
           “หากเป็นพระประสงค์ของเสด็จแม่ลูกบังเกิดความตื้นตันใจยิ่งนัก จะได้ปรนนิบัติรับใช้เสด็จแม่ด้วย”
ชายหนุ่มกล่าว    ครั้นพระแม่เจ้าสิริสาอลงกรณ์วดีได้ยินเช่นนี้ก็สวมกอดพลางจุมพิตพระปรางทั้งสองข้างของ
ชายหนุ่มทันที”
            “แม่ได้ยินนี้ก็ให้ปลื้มใจยิ่งนัก  แม่ขอฝากชีวิตไว้แก่เจ้าก็แล้วกัน นี่หรือคือองค์หญิงที่จะมาเป็นพระมเหสี
ของลูก  โอ้ช่างงดงามทั้งแปดพระองค์เชียวนะลูกรักของข้า”   พระนางชมเชยบรรดาองค์หญิงทั้งหลาย  ทำให้
บรรดาเจ้าหญิงทั้งแปดต่างเขินเอียงอายไปทุกๆพระองค์.................
           *  แก้วประเสริฐ. *