3 ตุลาคม 2547 01:02 น.
ลำน้ำน่าน
สุขใจในจาตุมหาราชิกาภูมิ
ปฐมบทจาตุมหาราชิกา (กาพย์ฉบัง ๑๖)
ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๑๐ ประการเป็นผู้ถูกเชิญมาประดิษฐานไว้ในสวรรค์ เหมือนสิ่งของที่นำมาประดิษฐานไว้ ธรรม ๑๐ ประการเป็นไฉน ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลบางคนในโลกนี้ เว้นขาดจากการฆ่าสัตว์ งดเว้นจากการลักทรัพย์ เว้นขาดจากการประพฤติผิดในกาม เว้นขาดจากการพูดเท็จ เว้นขาดจากคำส่อเสียด เว้นขาดจากคำหยาบ เว้นขาดจากคำเพ้อเจ้อ ไม่อยากได้ของผู้อื่น ไม่มีจิตคิดปองร้าย มีความเห็นชอบ ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๑๐ ประการนี้แล เป็นผู้ถูกเชิญมาประดิษฐานไว้ในสวรรค์ เหมือนสิ่งของที่เชิญมาประดิษฐานไว้ ฯ
**ภูมิวิลาสินี** โดย พระธรรมธีรราชมหามุนี (วิลาศ ญาณวโร ป.ธ.๙)
สี่พันหกร้อยโยชน์ยล
เทวะมณฑล
ยอดยุคนธรพิมาน
แสงสรวงสวรรค์บันดาล
เกล็ดดาวพราวลาน
ภพภูมิเทพยดา
หอมมรรคผลอภิญญา
ไอทิพย์ทิพา
อัปสรว่อนฟ้ารื่นรมย์
รอเฝ้ามหาอินทร์พรหม
รับพรนิยม
ประกอบแก้วเจ็ดประการ
อร่ามเหลืองเมืองโอฬาร
จาตุทวาร
กำแพงกั้นใสใยยอง
สี่เทพนครครอบครอง
เรือนแก้วเรือนทอง
เหลื่อมลอยลับสลับกัน
ประตูแก้ววิลาวัณย์
วิเศษทองพรรณ
ประเสริฐสุดในดินแดน
ซุ้มปราสาทวาดเมืองแมน
ม่านบานแผ่แพน
ใต้ร่มฉัตรแก้วแพรวพลอย
กลางนครไอเมฆลอย
ห่มคลอหอคอย
ยอดปราสาทแก้วอรุณ
คือวิมานกามคุณ
เสวยผลบุญ
ของเหล่าเทพยาดา
เบื้องต่ำเท้ามรคา
ทองทาบฉาบทา
ทอดอร่ามตามทางเดิน
เหล่าเทวดาเพลิดเพลิน
ทอดนำดำเนิน
นวลนุ่มเนื้อเจือแพรพรม
เท้าเทวาวางย่างจม
เจิมเต็มทิพย์ลม
ไร้ร่องรอยเทวดา
สระหนึ่งไม้ดอกดาษดา
สระน้ำแก้วตา
สระแก้วโบกขรณี
เหล่าปทุมชาติวารี
ทิพย์กลิ่นอินทรีย์
ละอองสรวงปวงสุคันธ์
พฤกษชาติดาดาษพันธุ์
สลับสีสัน
พรรณรายพรายธารครอง
ผลไม้ใหญ่น้อยเนืองนอง
ดอกผลทิพย์ทอง
แท้รสเลิศล้ำโอชา
ไร้เขตกัปกัลป์เวลา
สุขทุกเทวา
ทวยเทพมหาอภิรมย์
ปุญญกิริยาวัตถุสูตร
(อังคุตตรนิกาย อัฏฐกนิบาต ข้อ ๑๒๖ หน้า ๒๔๕ บาลีฉบับสยามรัฐ)
"ดูกรเธอผู้เห็นภัยในวัฏสงสารทั้งหลาย! บุคคลบางคน ในโลกนี้ ทำบุญกิริยาวัตถุที่สำเร็จด้วยทานมีประมาณ ยิ่ง ทำบุญกิริยาวัตถุที่สำเร็จด้วยศีลมีประมาณยิ่ง ไม่เจริญบุญกิริยาวัตถุที่สำเร็จด้วยภาวนาเลย เมื่อตายไป แล้วเขาย่อมเข้าถึงความเป็นสหายแห่งเทวดา ชั้น จาตุมหาราช
"ดูกรเธอผู้เห็นภัยในวัฏสงสารทั้งหลาย! ท้าวมหาราช ทั้ง ๔ นั้น ได้ทำบุญกิริยาวัตถุที่สำเร็จด้วยทานเป็น อดิเรก ทำบุญกิริยาวัตถุที่สำเร็จด้วยศีลเป็นอดิเรก ย่อมก้าวล่วงเทวดาชั้นจาตุมหาราชิกาโดยฐานะ ๑๐ ประการ คือ อายุทิพย์ วรระณะทิพย์ สุขทิพย์ ยศทิพย์ อธิปไตยทิพย์ รูปทิพย์ เสียงทิพย์ กลิ่นทิพย์ รสทิพย์ โผฏฐิพพทิพย์
จาตุโลกบาลทั้งสี่แห่งจาตุมหาราชิกา
สี่เมืองใหญ่วโรดม
ยิ่งยศต่างพรหม
ปกครองผองเทพแต่บรรพ์
นครหนึ่งยลคนธรรพ์
ดนตรีสรวลสรรค์
ท้าวธตรัฏฐะบูรพา
ร่ายรำฟ้อนอ้อนลีลา
ชุมนุมเทวา
กลอนกล่อมเพลงพิณรินใจ
หนึ่งเทพบุตรงามใน
พรเทพปางใด
ปัญจสิขรคนธรรพ์
กุศลก่อนเบื้องเนื่องบรรพ์
ศิลป์พิณจำนรรจ์
น้อมเกิดภูมิราชิกา
เทพบุตรสุดโสภา
จอมเทพเมตตา
เหนือธรรพ์ชั้นฟ้าถิ่นใด
ร่อนลงนิมิตบันได
ดื่มด่ำอำไพ
เพลงพิณเพราะโกกิลา
ร่ายเสียงเยี่ยงสกุณา
ลิ้นทิพย์มนตรา
เยื้องกรายนำหน้าพระอินทร์
เข้าเฝ้าองค์เอกภูมินทร์
ร่ายธรรมย้ำยิน
แต่องค์พุทธบิดา
นครทิศทักษิณา
กุมภัณฑ์พารา
ท้าววิรุฬหกาครอง
ไกรอิทธิฤทธิ์ช่ำชอง
คุมยักษ์กระบอง
ยักษ์ทาสจงรักภักดี
อีกปวงเทพไท้ฤทธี
อุบัติมากมี
ใต้แสนยามหาวิรุฬฯ
หนึ่งนครเทพการุณย์
สวรรค์สมดุล
ด้วยปวงสมุนนาคา
ท้าววิรูปักษ์ราชา
องค์เจษฎา
รักษาประจิมพิมาน
ฤทธิ์นาคีบริวาร
ทิพย์จิตวิญญาณ
นฤมิตกายได้ไว
มนุษย์อมนุษย์ใน
รูปลักษณ์อำไพ
เที่ยวท่องสมุทรธารา
เนรมิตเทวดา
เยี่ยมเยือนนภา
เสพสุขกามาพจร
ยามนาคพ่นพิษขจร
เนื้อหนังขาดรอน
ชีพม้วยมรณ์ในพริบตา
วรรณะสูงส่งนาคา
สั่งสมบุญญา
เกิดภพภูมิใดไม่กลาย
หนึ่งนครสวรรค์ปลาย
ครองยักษ์เหล่าร้าย
ท้ายแว่นแคว้นแดนอุดร
องค์เวสสุวรรณบวร
ฤทธาขจร
คุ้มยักษ์ภักตะสันดาน
อานิสงส์บริบาล
ก่อนจุติกาล
สั่งสมบุญบารมี
กายสุกปลั่งดั่งสุรีย์
รุ่งรัศมี
ระย้าระยับเมืองแมน
ทานสูตร
(อังคุตตรนิกาย สัตตกนิบาต ข้อ ๔๙ หน้า ๖๐ บาลีฉบับสยามรัฐ)
"ดูกรสารีบุตร ในการให้ทานนั้น บุคคลมีความหวัง ให้ทาน มีจิตผูกพันในผลแห่งทานแล้วให้ทาน มุ่งการ สั่งสมทาน ให้ทานด้วยคิดว่า เราตายไปแล้วจักได้ เสวยผลแห่งทานนี้ เขาผู้นั้น เมื่อตายไป ย่อมเข้าถึง ความเป็นสหายแห่งเทวดาชั้นจาตุมหาราช"
ปัจฉิมบทจาตุมหาราชิกา
ท้าวจตุมหาแถน
สี่ทิศชิดแดน
พ้นด่านทวีปมนุษย์
เหล่าเทวาบริสุทธิ์
อัปสรนงนุช
เริงสุขไพศาลถาวร
ปราสาทสถานอัมพร
กามาวจร
ใต้บวรจตุโลกบาล
ปาริชาตบานตระการ
ทิพย์ไต้วิมาน
มวลละอองล่องสะท้อน
รูปอินทรีย์มิอาวรณ์
อายุฤารอน
ใต้ร่มมหาราชิกา
ภุมมัฏฐเทวดา
กรรมดีมีมา
สถิตสถานแผ่นดิน
ปวงพฤกษ์ไม้พรายถิ่น
เทพองค์ทรงยิน
รุกขัฏฐะเทวดา
ทิพย์พิมานเมขลา
ไอศูรย์เมฆา
อากาสัฏฐะเทพองค์
สุดยอดโยชน์โขดเขาดง
สิเนรุลง
ลาดจรดจดตอนกลาง
ทั่วพื้นภพจบสรรพางค์
เทวาอำพราง
ศานติสุขราชิกา
(อังคุตรนิกาย เอกนิบาต ข้อ ๒๐๕ หน้า ๔๖ บาลีฉบับสยามรัฐ)
ดูกร เธอผู้เห็นภัยในวัฏสงสารทั้งหลาย! สัตว์ที่จุติจาก มนุษย์ ไปแล้ว จะกลับมา เกิดเป็นมนุษย์อีก มีเป็นส่วนน้อย สัตว์ที่จุติจากมนุษย์ไปแล้ว ไปเกิดในนรก ไปเกิดในกำเนิดเดียรัจฉาน ไปเกิดในเปรตวิสัย มีประมาณมากกว่า โดยแท้
สัตว์ที่จุติจาก มนุษย์ ไปแล้ว ไปเกิดเป็นเทพยดา มีเป็นส่วนน้อย สัตว์ที่จุติจากมนุษย์ไปแล้ว ไปเกิดในนรก ไปเกิดในกำเนิดเดียรัจฉาน ไปเกิดในเปรตวิสัย มีประมาณมากกว่า โดยแท้
สัตว์ที่จุติจาก เทพยดา ไปแล้ว จักกลับไปเกิด เป็นเทพยดาอีก มีเป็นส่วนน้อย สัตว์ที่จุติจาก เทพยดาไปแล้ว ไปเกิดในนรก ไปเกิดในกำเนิด เดียรัจฉาน ไปเกิดในเปรตวิสัย มีประมาณมากกว่า โดยแท้
สัตว์ที่จุติจาก เทพยดา แล้ว จักได้มาเกิดเป็น มนุษย์ มีเป็นส่วนน้อย สัตว์ที่จุติจากเทพยดาแล้ว ไปเกิดในนรก ไปเกิดในกำเนิดเดียรัจฉาน ไปเกิดในเปรตวิสัย มีประมาณมากกว่า โดยแท้
สัตว์ที่จุติจากกำเนิดเดียรัจฉานแล้ว ไปเกิดเป็น เทพยดา มีเป็นส่วนน้อย สัตว์ที่จุติจากกำเนิด เดียรัจฉานแล้ว ไปเกิดในนรก กลับเกิดในกำเนิด เดียรัจฉาน ไปเกิดในเปรตวิสัย มีประมาณมากกว่า โดยแท้
ลำน้ำน่าน บุรุษแห่งสายน้ำนิรันดร์
วันศุกร์ที่ ๑๒ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๑๔๔๒
2 ตุลาคม 2547 02:05 น.
ลำน้ำน่าน
ตองเหลืองอ่อนซ้อนใบในลมป่า
แซมวนาเหลืองร้อยกับสร้อยฝน
เมื่อน้ำค้างพรมภพนภดล
ทั้งสกลโบกบุษย์พุทธพนา
พระพิรุณเมตตาป่าสวรรค์
กลั่นน้ำตาคนธรรพ์ชั้นเวหา
หยดมณีแต้มแต่งแหล่งเวลา
หยาดวิญญาณ์ปลุกฟื้นผืนพรมไพร
กระเซ็นแสงแพร่งพรายทุกลายพฤกษ์
หว่านผลึกอาบผิวริ้วปวงไผ่
เมื่อม่านเขียวคลี่ละมุนรับอุ่นไอ
ตองนวลใยก็ไหววับรับอรุณ
สไบตองราวม่านวิมานฟ้า
ดั่งผืนไหมรุกขเทวามาเกื้อหนุน
มรกตผืนงามความสมดุล
โบกใบบุญร่มทานพรานวนา
เกลียวตองไหมเหลืองเขียวเกี่ยวริ้วหมอก
งามกว่าดอกไม้บรรพ์พันธุ์บุปผา
ราวสไบอัปสรซ่อนกายา
กลางวิมานยามาสุขาวดี
สตรีงามพลิ้วพรูอยู่กับป่า
ตองวนาอาภรณ์อ้อนแสงสี
ยอดอ่อนเยาว์ดรุณวัยไร้ราคี
เติบท่ามกลางดินดีเพาะพลีมา
เมื่อเรือนใบต้องแสงแห่งอรุณ
ทุกโลกหมุนเปลี่ยนไปไร้เดียงสา
ค่อยแย้มกายเขียวเข้มเต็มพารา
รอเวลาขีดสายวาดลายไพร
สไบเขียวนางไม้กลายเหลืองทอง
เหลืองผุดผ่องประกายลวดลายใหม่
ผลแห่งนางเรืองรองเป็นยองใย
เพื่อสัตวาเยาว์วัยได้เก็บกิน
ตองอ่อนแรงบอบบางกลางลมป่า
สกุณาออกลูกแก้วแล้วผกผิน
เรือนหลังคาตองน้อยคล้อยลงดิน
ทั้งปวงป่าอวลกลิ่นอนิจจัง
หยาดน้ำค้างระโหยโปรยละออง
สไบตองเหี่ยวไปไร้ความหวัง
แท้สรรพสิ่งสิ้นไปไม่จีรัง
ยามประดังด้วยเหตุด้วยปัจจัย
ตองงามเหลืองแห้งคาป่าสวรรค์
หมื่นน้ำตาคนธรรพ์ไม่หวั่นไหว
คงหยาดชื่นรื่นพราวสู่ราวไพร
แล้วระเหยแห้งไอตามวัฏกาล
สไบไหมนางไม้ได้ดื่มด่ำ
เกลียวลำนำน้ำค้างวางสังขาร
ไร้ยึดมั่นสิ่งใดในห้วงกาล
รู้เหตุปัจจยาการรู้เหลืองตอง
รู้หนทางนิรพาน...เพราะเหลืองตอง
-----------------------------------
ชีวิตข้าพเจ้าตอนเยาว์วัยนั้นคุ้ยเคยกับใบตองอยู่เนืองนิจ
ห่อข้าวเด็กชนบทมักจะห่อด้วยใบตอง แม้บัดนี้เวลาเลยผ่าน
กลิ่นหอมใบตองนายังหอมรินพรมพรำอยู่ในอณูความรู้สึกทรงจำ
ก่องข้าวปลาในยามสายกลางทุ่งนานั้นก็ช่างอบอวลด้วยกลิ่นใบตอง
ในมโนสำนึกของข้าพเจ้าคิดว่าใบตองคือใบไม้ในอุดมคติ
ที่ให้มนุษย์ได้ใช้ประโยชน์คุณูปการ..เป็นใบไม้ตัวแทนชาวชนบท
ทาน ความดี ความเรียบง่าย สงบ และความสามัญแห่งชีวิต...
ใบตองในวันนี้นั้นได้กลายเป็นตัวแทนแห่งพุทธคติ
ใบตองงามราวสไบนางไม้ในปวงป่าพฤกษ์ที่ข้าพเจ้าได้ไปเยือนมา
ณ กลางป่าตะนาวศรี เขตรอยต่อชายแดนไทย-พม่า ดินแดนสวรรค์วนา
จากยอดอ่อนเหลืองนวลยามต้องแสงเช้า ราวมรกตเขียวไพร
เป็นแหล่งร่มไม้ชายคาแก่สรรพสัตว์ยามพระพิรุณพิโรธ
เปรียบประดุจหญิงงามในป่าพฤกษ์ ที่มีความงามซ่อนเร้น
งดงามยิ่งยามจับกับเกร็ดน้ำค้างไพรสะท้อนแสงในยามเช้า....
จุดสุดท้ายตองนวลเหลืองอ่อนย่อมเหี่ยวแห้งไปตามกฎธรรมชาติ
จากเหลืองอ่อนกลายเป็นเขียวแล้วก็เหลืองแห้งตายไปเป็นที่สิ้นสุด
ไม่มีสิ่งไหนคงอยู่ถาวร ไม่มีความจีรังในทุกสรรพสิ่ง...
ทุกๆ ธรรมชาติสอนให้เราเข้าใจความเปลี่ยนแปลงอันเป็นนิรันดร์...
เสมอมาแลเสมอไป...เพียงเราเพียรพยายามและเปิดใจสัมผัสธรรมชาติ
เพราะสิ่งทั้งหลายทั้งปวงเป็นเหตุเป็นปัจจัยซึ่งกันและกัน
เพราะแสงอรุณแผดเผา น้ำค้างจึงระเหย
เพราะอำนาจแสงแดดและโลกหมุน ตองนวลจึงชรา
ด้วยเหตุที่ทุกๆ สิ่งสัมพันธ์กันตามธรรมชาติเป็น ปัจจยาการ
หน้าส่วนตัว
Calendar
Lovers
0 คน เลิฟลำน้ำน่าน
2717
