6 ตุลาคม 2552 20:03 น.
ปติ ตันขุนทด
เพียงพลิ้วผู้ผ่องพักตร์ น้องน่ารักรัดรึงใจ
ยามยลมนต์ดลใด ให้พี่เพ้อละเมอหมอง
งามกายแลงามจิต เชิญชวนพิศพินิจปอง
ใครควรประคองครอง แนบนวลน้องสนิทนอน
สวยทรัพย์สง่าศักดิ์ จิตสมัครมรรคอมร
ศักดิ์พี่ฤาเปรียบอร อกอิ่มอ่าเอวองค์เอม
ปัญญายงยุทธเยี่ยม ศีลสุขเสี้ยมเปี่ยมจิตเปรม
ภาวนามโนเกษม เต็มวิสุทธิ์พุทธพาเพลิน
ประโยชน์ตนและอื่น เจ้างามชื่นมิเบียดเกิน
แบ่งสุขกระสันเสริญ เดินเด่นด้าวราวกินรี
เพียงพลิ้วมนัสเนื่อง จงฟุ้งเฟื่องเรืองปรีดี
วัยวันผันหมื่นปี สุขีขันธ์อนันต์เทอญ
6 ตุลาคม 2552 11:15 น.
ปติ ตันขุนทด
***แล้วเสียแลนาย แมงคายหิ่งห้อย จ๋าเผียบเทียมดาว อยู่ฟ้า.............
***อ้ายเป๋นแฮ้งก๋า วงศาต่ำช้าใคร่แฝง แอบห้อยหงส์คำ บุญอ้ายบ่นัก......
***ก๋าศักดิ์บ่สูง ถะกูลบ่เติง บ่เปิงยศเจ้า...........
***ชาติตระกูลตั๋ว เป๋นทองเคิ่นเบ้า บ่เหมือนคำแดง แต่งร้อย......
***ชาติสกุลตัว เป็นคนใฝ่น้อย บ่มีที่ห้อยวางครัว เกิดมาชาตินี้.......
***บ่ได้เปนผัว ขอต๋ายเป๋นงัว ลากล้อ ลากข้าว..........
***ขอลาก่อนเต๊อะ เจ้าม่อนตาคำ เหมือนปลาซิวฮำ ลอยหนี จากห้วย....
(ปติ ถอดจากเทปซอล่องน่าน ของคำผาย นุปิง ศิลปินแห่งชาติ จังหวัดน่าน)
ผมลองจ๊อยเอื้อนเสียงฟังแล้วไพเราะมากมาก งามด้วยคำอุปมาอุปมัย กวีรุ่นหลังยังอ่อนด้อยเรื่อง การอุปมาอุปมัย ยิ่งสุนทรภู่นั้น เหมือนเทพเจ้าแห่งคำ
อุปมาอุปมัย เปรียบเทียบ เปรียบเปรย ผมพยายามเอาอย่าง แต่ก็ยังห่างชั้น
ต้องพยายามกว่านี้ ถ้าต้องการให้ภาษาไทยงดงามเพื่อชนรุ่นหลัง เพราะเป็นห่วงที่เขาใช้ภาษาตัวย่อกันมากเดี๋ยวนี้
*****จ๊อยของพ่อคำผาย งามด้วยอุปมาอุปมัยดังนี้
พี่เป็นหิ่งห้อย น้องเหมือนดาวเดือนบนฟ้า
พี่เป็นแร้งกา น้องเป็นเหมือนหงส์ทอง
กาศักดิ์ต่ำ หงส์ศักดิ์สูง ตระกูลพี่ไม่เหมาะสมกับหน้อง
ตระกูลพี่เหมือนทองอยู่ในเบ้า แต่น้องเป็นทองรูปพรรณงาม
พี่เป็นคนจน ไม่มีที่ทาง ให้สร้างครอบครัว
พี่ขอลาน้อง เหมือนดั่งปลาซิว ลาหนีจากห้วย ไปตายที่อื่น
6 ตุลาคม 2552 10:50 น.
ปติ ตันขุนทด
***เวียงโกศัยแพร่ห้อง หิมพานต์
ธาตุช่อแฮแลลาน ก่ำฟ้า
ฝูงชนชื่นนมัสการ กรรมชุ่ม
พุทธผ่องมานานช้า เก่งกล้านิกร
***ไทยพวนพงศ์ทุ่งโฮ้ง กะเหลอ
สาวหนุ่มนอนนำเผอ อิ่มอ้อม
ขยันกิจห่อฮอมเหอ อุตส่าห์
ตัดแต่งแพรพรรณย้อม ม่อห้อมแสนงาม
***เมืองสองแพงเพื่อนพ้อง พงศ์พันธุ์
สองใฝ่พระลอผัน คู่สร้าง
สองพลีเพื่อผัวขวัญ ควรค่า
สองสู่สวรรค์สร้าง แพร่ห้องพิมาน
***งามเงาพรรณเครื่องไม้ นานา
สูงเม่นมีชวนมา ม่วนซื้อ
พาณิชย์ย่อมราคา เยาอยู่
ใครผ่านทางเยือนยื้อ แย่งไว้ครอบครอง
***วัดพระบาทมิ่งฟ้า โกศัย
ชนดื่นชวนกันไป ร่วมล้อม
ทานศีลท่านสวยใส เต็มแต่ง
พงศ์แพร่เพลินแอบอ้อม แห่งห้องนิพพาน
***ขับยนต์ยลแห่งห้วย ลากปืน
ขำตื่นตาดูขืน แต่งไว้
ปืนพรานฆ่าสัตว์กลืน กินอิ่ม
มาเก่ากวางหมูได้ แต่ห้วยลากปืน
5 ตุลาคม 2552 19:21 น.
ปติ ตันขุนทด
***จันท์บูรณ์มีหมู่ไม้ เงินเมือง
เป็นมิ่งมงคลเรือง บ่มค้า
ทุเรียนค่านองเนือง ขายส่ง
เงาะแจ่มแดงเจิดจ้า ล่อนเนื้อในดี
***เพชรพลอยเผาแต่งแล้ว ตระการ
ควรค่านางนงคราญ คู่หมั้น
มีอยู่เชิญสำราญ เยือนเยี่ยม
แถวถิ่นเมืองจันท์นั้น พ่อค้าธรรมดี
***ชนชาวจันท์แจ่มหน้า ขานฮิ
ฟังยิ่งฟังเหมาะมิ อิ่มค้าง
คนหัวร่วนขันคิ จิตแจ่ม
ใครบ่เห็นฮิจ้าง ตื่มเต้าเมืองจันท์
***ประวัติเดิมแต่เจ้า ตากสิน
กรุงเก่าแตกพังภินท์ พ่ายแพ้
พวกพาลม่านอริน รานฆ่า
พลไพร่พระสินแก้ เริ่มต้นจากจันท์
***ธาราตกแม่พลิ้ว เมืองจันท์
ชนตื่นตาดูกัน หลั่งล้น
ชายหญิงคู่สัมพันธ์ เพลินเที่ยว
เป็นแหล่งอนุรักษ์ต้น แม่น้ำนองจันท์
5 ตุลาคม 2552 16:22 น.
ปติ ตันขุนทด
***ถึงเหมันต์ห่มผ้า คลายหนาว
ลมเฉื่อยฉิวผิวสาว หม่นเศร้า
อนงค์นางหนั่นเนียนขาว ผุดผ่อง
ใครห่มนวลนางเจ้า อุ่นร้อนลืมหนาว
***ดูเดือนดาวแจ่มด้าว โพยมบน
พรายพร่างพราวเวหน ดื่นฟ้า
ดาวเหนือนิ่งสากล บอกบ่ง
คนเร่หลงทางล้า ช่วยชี้ทางจร
***หนาวนวลหนาวนิ่มเนื้อ ใครครอง
หนาวข่มอารมณ์หมอง คู่ร้าง
หนาวใจพี่เป็นรอง ชายอื่น
หนาวเบื่อเป็นสาวค้าง ขุ่นไข้ชายลวง
***ชนเลวตกต่ำใต้ โลกันต์
เคยก่อกรรมบาปอัน ชั่วไว้
ทานศีลบ่พัวพัน เพียรก่อ
ดำดิ่งโหยหวนไห้ อยู่ห้องนรกหนาว
***หนาวนรกผ่อนด้วย ครองธรรม
ศีลห่มภาวนากรรม ก่อเกื้อ
ตัวตายแต่บุญนำ หนุนเนื่อง
ตัดบั่นนรกเชื้อ ส่งให้ครองสวรรค์