**ราชิกาฉันท์ ๗**

คนกุลา

ราชิกาฉันท์ เป็นฉันท์ ที่ผมและคุณราชิกาพยายาม พัฒนาขึ้น โดยนำ
เอา กาพย์ราชิกา ๗ มาประพันธ์ โดยใช้การ บังคับ ครุ ลหุ เข้าไป โดย 
ศึกษารายละเอียดและวิเคราะห์ ฉันท์ หลายๆประเภท ประกอบ 
วัตถุประสงค์ในการพัฒนา ราชิกาฉันท์ขึ้น เพราะในความรู้สึกของเรา
ฉันท์นั้นเป็น บทกวีที่ประพันธ์ยาก เพราะมีทั้งสัมผัส ทั้งมีการบังคับ
คำ ครุ ลหุ 
เนื่องจากราชิกาฉันท์ มีคำน้อยคำ ทำให้การประพันธ์ ฉันท์ ทำได้ง่าย
ขึ้น อันจะสามารถทำให้ผู้สนใจ ค่อยๆพัฒนาไปประพันธ์ ฉันท์ที่ยากๆ
ขึ้นต่อๆไป 
การประพันธ์ ฉันท์ นั้น จากประสบการของผม พบว่าทำให้ผู้ประพันธ์ 
เรียนรู้ภาษาไทยเพิ่มมากขึ้นโดยเฉพาะเรื่องคำ ครุ เรื่อง สระเสียงยาว 
(ทีฆสระ)เรื่องสระเกินทั้ง ๔ คือ สระ อำ ใอ ไอ เอา เรื่องพยางค์ที่มีตัว
สะกดทั้งสิ้น และคำลหุ ได้เข้าใจคำ หรือพยางค์ที่มีเสียงเบา เข้าใจ 
พยางค์ที่ประกอบด้วย สระเสียงสั้น (รัสสระ) เสียงของพยางค์ที่
ไม่มีตัวสะกด 
ราชิกาฉันท์ มีลักษณะและจำนวนคำเหมือนกับกาพย์ราชิกา ๗ แต่ต่าง
กันเพียงที่ว่าราชิกาฉันท์นี้มีข้อบังคับ ครุและลหุ ดังรายละเอียดต่อไปนี้
          ๑. คณะและพยางค์
          ฉันท์บทหนึ่งมี ๒ บาท บาทละ ๒ วรรควรรคต้นมี ๓ คำ วรรค
ท้ายมี ๔ คำ รวมบาทละ ๗ คำ จึงเขียน ๗ ไว้ท้ายชื่อฉันท์
           
          ๒. สัมผัส
 สัมผัสระหว่างวรรค มีสัมผัส ๒ คู่ คือ
 คำสุดท้ายของวรรคหน้า สัมผัสกับ คำที่สองของวรรคหลัง แทน
     ด้วย (ค)-(ค) ในแผนภาพโครงสร้างด้านล่าง
 คำสุดท้ายของวรรคที่สอง สัมผัสกับ คำสุดท้ายของวรรคที่สาม 
      แทนด้วย((ค)) - ((ค)) ในแผนภาพโครงสร้างด้านล่าง
 สัมผัสระหว่างบท มี ๑ คู่ คือ
 คำสุดท้ายของแต่ละบท สัมผัสกับ คำสุดท้ายของวรรคที่สองของ
      บทที่ตามมา แทนด้วย (((ค)))-(((ค)))ในแผนภาพ
โครงสร้างด้านล่าง
     
      สรุปว่าสัมผัสใน ๑ บท มีสัมผัส ๒ คู่ สังเกตจากแผนผังและตัวอย่าง 
(คำสัมผัสในที่นี้คือสัมผัสสระ ) สัมผัสบังคับดูได้จากแผนตาม 
เครื่องหมาย() หรือ(()) บอกสัมผัส 
       ส่วน คำครุ คำลหุ บังคับครุ ลหุ ตามที่เขียนไว้ในแผน และตาม
ตัวอย่าง
แผนผังโครงสร้าง ราชิกาฉันท์ ๗
     ค ล (ค)    ล ค ล ((ค))
  ค ล ((ค))   ล ค ล (((ค)))
     ค ล  ค              ล ค ล (((ค)))
 
ค เท่ากับ คำครุ
ล เท่ากับ คำลหุ
ตัวอย่างบทประพันธ์ ราชิกาฉันท์ ๗ 
**คราคิดถึง**
  ๐ โรยละออง 
มิหมองเสมือน
ราวจะเตือน
ลุเดือนผ่านกาล
  ๐ ลอยละลิ่ว
ผิปลิวประสาน
ล่วงพิมาน
สิผ่านดวงใจ
  ๐ ครวญตลอด
จะกอดไฉน
หวานละไมย
ฤทัยสองเรา
  ๐ คิดคนึง
ประหนึ่งเพราะเหงา
ดุจจะเนาว์
สิเฝ้าครวญคำ
 ๐ หวังเฉลย
บเอ่ยถลำ
จริงนะคำ
ยะย้ำใจปอง
  ๐ ยามปะหน้า
ฤ คราสนอง
คอยประคอง
ตระกองเคียงเชย
......
 การอ่านราชิกาฉันท์ สามารถอ่านในทำนอง
เสนาะได้ดังนี้
๐ โรย/ละออง 
มิหมอง/เสมือน
ราว/จะเตือน
ลุเดือน/ผ่านกาล
  ๐ ลอย/ละลิ่ว
ผิปลิว/ประสาน
พัด/มิพาน
สิผ่าน/ดวงใจ
หมายเหตุ:
ครุ คือพยางค์ที่มีเสียงหนัก 
ได้แก่ พยางค์ที่ประกอบด้วย สระเสียงยาว (ทีฆสระ) 
และสระเกินทั้ง ๔ คือ สระ อำ ใอ ไอ เอา 
และพยางค์ที่มีตัวสะกดทั้งสิ้น 
ลหุ คือพยางค์ที่มีเสียงเบา 
ได้แก่ พยางค์ที่ประกอบด้วย สระเสียงสั้น (รัสสระ) ที่
ไม่มีตัวสะกด 
............
แหล่งอ้างอิง 
http://guru.sanook.com/enc_photo.php?pic
http://www.kruwallapa.com/unit4/unit40104.html
www.prakan.ac.th/Link-Data/e-learning-51/orapin-3.ppt
http://www.st.ac.th/bhatips/chan_poem.html
...........
คนกุลา (เรียบเรียง)
ในเหมันต์