วิชชุมมาลา แปลว่า ระเบียบสายฟ้า วิชชุมมาลาฉันท์ จึงหมายถึง " ฉันท์ที่มีลีลาอย่างสายฟ้าแลบ" คณะและพยางค์ ในฉันท์บทหนึ่งมี ๔ บาท บาทละ ๒ วรรควรรคละ ๔ คำ ๒ วรรคเป็น ๘ คำ จึงเขียน ๘ หลังชื่อวิชชุมมาลาฉันท์ วิชชุมมาลาฉันท์นี้คล้ายกาพย์สุรางคนางค์เพียงแต่เพิ่มวรรคต้นขึ้นอีก ๑ วรรคเท่านั้น รวมทั้งบทมี ๔ บาท ๘ วรรค ส่วนกาพย์สุรางคนางค์มีเพียง ๗ วรรค สัมผัส สัมผัสบังคับดูได้จากแผนตามเส้นโยงสัมผัส และจากตัวอย่างคำที่ สัมผัสกันใช้วงกลมสีเข้ม คำครุ คำลหุ บังคับครุ ล้วนทุกวรรค วิชชุมมาลา แปลว่า ระเบียบสายฟ้า หมายถึง ฉันท์ที่มีลีลาอย่างสายฟ้า แลบ คณะและพยางค์ ฉันท์บทหนึ่งมี 4 บาท บาทละ 2 วรรค วรรคละ 4 คำ 2 วรรคเป็น 8 คำ จึงเขียน 8 หลังชื่อวิชชุมมาลาฉันท์ วิชชุมมาลาฉันท์นี้คล้ายกาพย์สุรางคนางค์เพียงแต่เพิ่มวรรคต้นขึ้นอีก 1 วรรคเท่านั้น รวมทั้งบทมี 4 บาท 8 วรรค ส่วนกาพย์สุรางคนางค์มี เพียง 7 วรรค สัมผัส สัมผัสบังคับดูได้จากแผนการแสดงการสัมผัส และจากตัวอย่าง คำที่ สัมผัสกันใช้เครื่องหมาย (๐)-(๐) และ ((๐))-((๐)) โดยมีรายละเอียดดังนี้ สัมผัสภายในบท คู่ที่ ๑. คำสุดท้าย ของวรรคที่ หนึ่ง สัมผัสกับคำที่ สอง ของ วรรคที่ สอง แทน ด้วย (ค)-(ค) คู่ที่ ๒. คำสุดท้าย ของวรรคที่ สอง สัมผัสกับคำที่ สุดท้าย ของวรรคที่ สาม แทนด้วย ((ค))-((ค)) คู่ที่ ๓. คำสุดท้าย ของวรรคที่ สี่ สัมผัสกับคำที่ สุดท้าย ของวรรคที่ หก แทนด้วย (((ค)))-(((ค))) คู่ที่ ๔. คำสุดท้าย ของวรรคที่ ห้า สัมผัสกับคำที่ สอง ของวรรคที่ หก แทนด้วย (ค๒)-(ค๒) คู่ที่ ๓. คำสุดท้าย ของวรรคที่ หก สัมผัสกับคำที่ สุดท้าย ของวรรค ที่ เจ็ด แทนด้วย (((ค)))-(((ค))) สัมผัสระหว่างบท มีการบังคับ ระหว่าง คำสุดท้ายของบท (วรรคที่ ๘) จะไปสัมผัส กับ คำสุดท้าย ของวรรคที่ สี่ ของฉันท์ ในบทถัดไป แทนด้วย ((((ค))))-((((ค)))) คำครุ คำลหุ วิชชุมมาลาฉันท์ ๘ บังคับใช้คำครุล้วนทุกวรรค แทนด้วย ค แผนผัง วิชชุมมาลาฉันท์ ๘ ค ค ค(ค) ค(ค)ค((ค)) ค ค ค((ค)) ค ค ค (((ค))) ค ค ค(ค๒) ค(ค๒)ค(((ค))) ค ค ค(((ค))) ค ค ค ((((ค )))) ค ค ค ค ค ค ค ค ค ค ค ค ค ค ค ((((ค)))) ค ค ค ค ค ค ค ค ค ค ค ค ค ค ค ค ตัวอย่าง แรมทางกลางเถื่อน ห่างเพื่อนหาผู้ หนึ่งใดนึกดู เห็นใครไป่มี หลายวันถั่นล่วง เมืองหลวงธานี นามเวสาลี ดุ่มเดาเข้าไป ผูกไมตรีจิต เชิงชิดชอบเชื่อง กับหมู่ชาวเมือง ฉันท์อัชฌาสัย เล่าเรื่องเคืองขุ่น ว้าวุ่นวายใจ จำเป็นมาใน ด้าวต่างแดนตน เขาแสนสมเพช สังเกตอาการ แห่งเอกอาจารย์ ท่าทีทุกข์ทน ภายนอกบอกแผล แน่แท้ทุพพล เห็นเหตุสมผล ให้พักอาศัย ............ แหล่งอ้างอิง http://guru.sanook.com/enc_photo.php?pic http://www.kruwallapa.com/unit4/unit40104.html www.prakan.ac.th/Link-Data/e-learning-51/orapin-3.ppt http://www.st.ac.th/bhatips/chan_poem.html ........... คนกุลา (เรียบเรียง)
2 มกราคม 2553 18:01 น. - comment id 26753
แวะมาหาความรู้เพิ่มเติมค่ะ...ขอบคุณ.ที่มอบสิ่งที่ดีนี้ให้แก่กัน....
3 มกราคม 2553 17:44 น. - comment id 26767
ไม่มีบทหวานๆครับ...มีแต่บทการเมือง สำหรับ วิชชุมาลาฉันท์ เขียนเป็นไตรภาคี เพลง....พระอาทิตย์ชิงดวง วงกอไผ่ วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ ๐ ความ-คำเพราะคัมภิระประพจน์ ระบุบทะบาทมี เหมือนคอยจะปล่อยทิฐิวิถี บทะธีระหนักหนา ๐ ยั่วแย้งแสดงวุฒิวิภาษ ผิวะปราศก็แต่ปรา- รมภ์ตนจะป่นอัตะสถา- นะสภาวะรูปรอย ๐ จึงคำเพราะคำระบุระบือ ก็กระพือซะเลิศลอย เชื่องเชื่อก็เหลือจะผละจะถอย จิตะคล้อยบ่อาจขืน ๐ พากย์ชี้วิถีวัตระประพฤติ อัตะยึดก็หยัดยืน นำทางระหว่างนิละทะมื่น จะลุตื่น ณ ในตน ? ๐ แว่วเสียงก็เพียง..อุระระรัว นิระกลัวจะหลงกล แห่ห้อมตะล่อมสัทะระคน นยะล้นพิมลหลาย ๐ สรรสรรพะศัพท์ธิระประดิษฐ์ ตละคิดก็คมคาย ว่อนวางพยางคะอภิปราย จิตะคล้ายจะเคลิ้มฝัน ๐ หวั่นไหวกระไร..สุภะประพจน์ มธุรสะโรมรัน หลักการก็ควานและเสาะกระสัน อภินันทนาไทย ๐ การเมือง ณ เบื้องปุระสยาม ขณะทรามละลามนัย เสียงสู่ก็รู้มุสะสมัย สุตะใด-ประดาเดียว ๐ เมื่อทราม..ละลามระยะประเทศ นยะเลศะกรูเกรียว คมคำกระหน่ำ..ฤจะเฉลียว ผิวะเขี้ยวจะขบลง ๐ พรรณนาประดานยะประดุจ- บริสุทธิแผ่วง ไหนเลยจะเคยจะพิสวง- อุปสงคะดั้งเดิม อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ ๐ ลมตื่นระผืนน้ำ...........ภพะต่ำก็ตวงเติม- คำหวานประสารเสริม.....ฤดิเริ่มก็ปรารมภ์ ๐ โกสุมปทุมา..............ดละภาวะหอมพรม ผึ้งภู่ ฤ รู้สม-................มุติห่มจะร้างหาย ๐ ดอกขาวอะคร้าวรูป....วตะลูบก็รำบาย- หอมฟุ้งจรุงหมาย..........ผิวะตายจะยอมตน ๐ อำนาจและอาชญา.....เสาะสภาวะเพื่อพล- อวยเดชวิเศษผล..........จะผละพ้น ฤ แผดเผา ? ๐ เนานันทะสรรเสริญ....ขณะเพลิน ฤ ผ่อนเพลา ยศศักดิ์ฉลักเขลา.........ก็ระเร้าฤดีรมย์ ๐ ขัดแย้งเพราะแย่งยำ-..สัทะธรรมะติดตม เคลิ้มขำกะคำคม..........ขณะถ่มเลอะดินแดน ๐ แบ่งข้างระหว่างข้า.....คุณะค่าก็คลอนแคลน จึงอานุภาพแสน-..........ยะจะแม้นจะมอดลง ๐ อำนาจและอาชญา.....ดละทาสะรูปทรง การเลศะเจตมง-...........คละคงจะมีหรือ ๐ ร่มบุญ..สกุลคน.........ธนะผละร่วมมือ เล่ห์ฉันทะบันลือ-..........ก็กระพือกระเพื่อมหาง ๐ เก่งกาจกระไรคน.......คติวนและว่อนวาง เชื่องเชื่อ..ก็เหลือง้าง-..จะเสาะอ้างกะเหตุผล วิชชุมมาลาฉันท์ ๘ ๐ อึ้มแอ้มออกเสียง.......นั้นเพียงเพื่อชน เหลียวมองจ้องตน........คำรนโวหาร ๐ ฟังเถิดฟังคำ.............ลึกล้ำหลักการ อักโขโอฬาร................เพื่อบ้านเพื่อเมือง ๐ รับใช้อำนวย.............ย่อมด้วยศรัทธา หลงรักนักหนา.............บอดบ้าเปล่าเปลือง ๐ ตอกลิ่มทิ่มแทง.........พวกแดงพวกเหลือง อกกรุ่นขุ่นเคือง............เชื่อเชื่องพอกัน ๐ เป็นไทด้วยชาติ.........เป็นทาสด้วยใจ ตื้นเขินเกินไหว-............ทันไขรำพัน ๐ เรื่องนึกตรึกตรอง.......บกพร่องเกินฝัน แว่วโจษโทษทัณฑ์.......หูหันรอเสียง ๐ ปรุงแต่งภาพพจน์......งามรสวาที ออกสื่อช่วยชี้..............วาดวีสำเนียง ๐ นั้นถูกนี้ผิด...............รอพิศรอเพียง- ความถ้อยร้อยเรียง.......อยู่เคียงหน้าตน ๐ จับโยงเรื่องราว.........รู้กล่าวรู้คาด เพื่อชนทั้งชาติ.............รู้ภาษรู้พล ๐ ตราบน้อมใจนับ........ตอบรับลุกลน กี่ครั้งกี่หน..................ทุกหนทุกครั้ง ๐ คือปราชญ์คอยปราม..ป้องทรามเข้าแทรก จำนรรจ์จำแนก............ความแจกให้ฟัง ๐ จงร่ำจงเรียน............ถ้อยเธียรเพียรฝัง อย่าหยุดอย่ายั้ง...........ตอบตั้งศรัทธา ๐ เยี่ยงนี้คือชน............พล่ามบ่นรักชาติ เยี่ยงนั้นคือทาส...........ปลอดปราศอัตตา ๐ เยี่ยงนี้คือไท............ผู้ไร้บัญชา- จัดตั้งสั่งหา.................ด้วยค่าของเงิน ๐ ภาพนั้นดูดี...............แต้มสีแต่งตัว จากเท้าจดหัว..............ถ้วนทั่วมองเพลิน ๐ ภาพงามเร้ารุม..........ให้อุ้มหยอกเอิน อิ่มร่ำจำเริญ................ปานเหินเวหา ๐ ผ่านหัวผ่านหู............รับรู้รับฟัง ลึกล้ำกำลัง.................ฝากฝังปัญญา ๐ ผ่านหูผ่านหัว............เร้ารัวศรัทธา อาทรอ่อนล้า...............ให้บ้าเข้าเบียน ๐ ความคำทำว่า...........คิดข้าควรการ สามารถสามานย์..........ควรอ่านข้าเขียน ๐ ความจูงฝูงชน...........หวังผลต้องเพียร ทอทาบภาพเธียร.........วกเวียนตราบวาย
4 มกราคม 2553 21:19 น. - comment id 26799
ด้วยความยินดี ครับ คุณตุ้ม หากเห็นว่ามี ประโยชน์ จะทะยอยเขียน ออกมา ครับ แสนคำนึง
4 มกราคม 2553 21:21 น. - comment id 26800
ขอบคุณ คุณสุดายุ อีกครั้งนะครับ ที่นำเอาฉันท์ ที่เป็นไตรภาคี มาแจม ผมเองคิดว่าจะได้เป็นตัวอย่าง ที่ดี สำหรับผม และผู้สนใจท่านอื่นๆต่อไป ครับ
8 กรกฎาคม 2553 10:47 น. - comment id 26868
สนใจดูตัวอย่างวิชชุมมาลาฉันท์ ๘ เพิ่มเติมได้ที่ http://www.thaipoem.com/forever/ipage/poem135688.html ครับ