ขับร่ำคำหอม

ตราชู

ขับร่ำคำหอม

	ไมเคิล แจ็คสัน ตายแล้ว ข่าวนี้สั่นสะท้านหวั่นไหวไปทั่ว แน่นอน... ราชาเพลงป็อบหมดลมปราณในยุคที่ข้อมูลมากมายหลากไหลรวดเร็ว ข่าวย่อมแพร่สะพัดกระพือว่องไวยิ่ง เพียงเวลาไม่กี่ชชั่วโมง โลกก็กระเทือนด้วยความโศกอาลัย

	ชายหนุ่มปิดเครื่องเล่นซีดี เมื่อกังวานเสียงห้วงสุดท้ายจบลง ในห้องของเขาจึงเงียบสงบชั่วครู่  ขณะห้องพี่สาว เพลงฝรั่งของศิลปินบันลือโลกผู้เพิ่งวายชนม์ยังดังแว่วออกมา เขาหันหน้ามองลอดหน้าต่างออกไปเบื้องนอก หยาดฝนพรมพรำตกต้องหลังคาบ้าน เปาะ เปาะ ถอนสายตากลับมาภายใน ความรู้สึกบางอย่างแล่นไล่กันเป็นระลอก มันคือความหม่นหมองล้ำลึก แล้วน้ำตาก็เอ่อซึม

๑. 

	แกไม่ไปดูไมเคิลจริงๆน่ะเหรอ พี่สาวเซ้าซี้ สนุกนะโว้ย นานๆที ซุปเปอร์สตาร์ระดับโลกเขาจะมาบ้านเรา
	ไม่หละ น้องชายสั่นหน้าประกอบคำปฏิเสธ ผมไม่เห็นจะตื่นเต้นตรงไหนเลย บัดคอนเสิร์ตก็แพง พันห้าแน่ะ
	แกหละก็ จะทำตัวเชยๆถึงเมื่อไหร่วะ ผู้เกิดก่อนค่อนแกมเย้า โลกมันหมุนไปถึงไหนแล้ว ลืมตาดูเสียมั่งซิ่ ไอ้ที่แกว่า บัตรตั้งพันห้าน่ะ เขานักร้องระดับโลกเชียวนา ค่าตัวมันก็ต้องแพงเป็นธรรมดา
	ผมไม่อยากเห็นใครลูบเป้ากางเกงให้ดู ผู้เกิดหลังตอบกลับหน้าตาเฉย
	บ้า สาววัยรุ่นร้องเอ็ด มันท่าเต้นเฉพาะของเขาย่ะ ไอ้คนสัปดนจ้องจะจับผิดมันก็หาเรื่องไปเรื่อย แกไม่ดูก็ช่าง ฉันดูคนเดียว เชิญพ่อเจ้าประคุณฟังเพลงพระเจ้าเหาตามสบายเถอะ ฉันไม่ยุ่งด้วยแล้ว

	ลับร่างพี่สาว น้องชายหันเข้าหาเครื่องเล่นเทปเครื่องเดิม กดปุ่มเปิดฟัง เมื่อนั้นเอง เสียงขยับกรับระรัวก็กระทบหู ตามด้วยสำเนียงเอื้อนอันแสนหวานจับใจ

	เจ้าพลายงามความแสนสงสารแม่
ชำเลืองแลดูหน้าน้ำตาไหล
แล้วกราบกรานมารดาด้วยอาลัย
ลูกเติบใหญ่คงจะมาหาแม่คุณ

	แต่ครั้งนี้มีกรรมจะจำจาก
ต้องพลัดพรากแม่ไปเพราะไอ้ขุน
เที่ยวหาพ่อขอให้ปะเดชะบุญ
ไม่ลืมคุณมารดาจะมาเยือน

	แม่รักลูกลูกก็รู้อยู่ว่ารัก
คนอื่นสักหมื่นแสนไม่แม้นเหมือน
จะกินนอนวอนว่าเมตตาเตือน
จะจากเรือนร้างแม่ไปแต่ตัว

	เด็กชายอายุสิบสี่ปีสูดลมหายใจล้ำลึก สำหรับเขา บทเสภาบทนี้ซาบซึ้งลึกล้ำ ครูแจ้ง คล้ายสีทอง เขาทบทวนนามของท่านผู้ขับทำนองด้วยความทึ่ง ครูท่านเสียงดีเหลือเกิน ฟังทุกครั้งขนลุกทุกคราว กรอเทปกลับ ฟังทวนอีกหลายเที่ยว แล้วขับเสภาตามลีลาของท่าน ทำอย่างไรหนอ ถึงจะขับได้เหมือนครูแจ้ง เด็กชายครุ่นคิดไม่เว้นวาย ทุกคำที่ครูขับถ่ายทอดภาพ ความนึกคิด อารมณ์ ฯลฯ ของตัวละครให้เขาสัมผัสอย่างเด่นชัด จริงสิ.... จะจากเรือนร้างแม่ไปแต่ตัว แม่ครับ คิดถึงแม่เหลือเกิน

	อย่าร้องไห้ลูก คนดีของแม่ เงียบนะจ๊ะคนเก่ง แม่ปลอบโยนเขาที่สถานีรถไฟขณะใกล้จะจากกัน แม่ส่งหนูไปอยู่กับน้าพรที่กรุงเทพฯ เพื่อหนูจะได้เรียนสูงๆ เข้าโรงเรียนดีๆ มีเพื่อนเยอะๆ ไม่ชอบหรือ
	ผมอยากอยู่สุพรรณกับแม่มากกว่า แม่ส่งพี่รินไปแล้ว ให้ผมอยู่นี่เถอะเจ้าร่างจ้อยวิงวอน ยังไม่หยุดสะอื้น
	ลูกจ๋า แม่รักหนูมากนะ ไม่อยากให้ต้องลำบากเหมือนพ่อเหมือนแม่เมื่อโตขึ้น ถึงส่งหนูไปกรุงเทพฯ หนูเข้าใจแม่ด้วยนะจ๊ะ ไม่เอาน่า.... หยุดร้องไห้นะคะ ไปอยู่กับน้าพร กับพี่รินเขา พอปิดเทอม ทั้งพี่ทั้งน้องก็กลับมาหาพ่อกับแม่ เห็นไหม เราไม่ทิ้งกันซะหน่อย เดี๋ยวไปอยู่โน่นก็สนุก เชื่อแม่ซิ่ นั่น รถไฟมาแล้ว เตรียมตัวเถอะลูก นับตั้งแต่วันนั้น เด็กชายรักษ์ไทย ก็ย้ายมาอยู่กับพี่สาว เด็กหญิงรินธาร ณ กรุงเทพมหานคร เมืองซึ่งมีอะไรๆเยอะแยะ แปลกๆใหม่ๆเข้ามาเสมอๆ รินธารตื่นเต้นทุกทีกับแฟชั่น ทว่า สำหรับเขา ยังคงรักษ์ไทยสมชื่อ จนถูกกระแหนะกระแหนจากทางบ้านและผองเพื่อนว่าเชย เฉิ่ม เปิ่น บ่อยหนอยู่เหมือนกัน เด็กชายทดลองทำอะไรๆตามสมัยนิยม แต่ก็กลับพบว่า นั่น มิใช่ตัวตนของเขาเลย

	๒.
	กราบเท้าแม่ทูนหัวที่เคารพยิ่ง

	ลูกมีเรื่องภูมิใจเขียนมาเล่าให้แม่ฟัง ลูกได้รับคัดเลือกจากอาจารย์ เป็นตัวแทนนักเรียนชั้น ม.๕ ของโรงเรียน ไปขับเสภาประกอบละครเรื่อง ขุนช้างขุนแผน ซึ่งทางโรงเรียนได้รับเกียรติให้จัดแสดงขึ้นที่หอสมุดแห่งชาติเมื่อวันอาทิตย์ก่อน ดีใจมากครับ คนดูตั้งหลายคน พี่ๆจากกรมศิลป์ออกปากชมว่าเสียงลูกคล้ายครูแจ้ง คล้ายสีทอง ยิ่งทำเอาลูกปลาบปลื้ม อิ่มอกแทบไม่ต้องกินข้าวเชียว แม่ก็รู้นี่ครับ ลูกรักครูแจ้งมาก ครูแจ้ง คนสุพรรณ จังหวัดเดียวกับเรา ลูกคนสุพรรณ เมืองนักร้องนักเพลง เมืองศิลปิน ก็ต้องขับต้องร้องให้ได้อย่างครูท่าน ตอนลูกขับเสภา ลูกคิดถึงพ่อกับแม่มาก อยากให้มาดูจัง อ้อ วันนั้น น้าพรไปดูด้วย แต่พี่รินบอกไม่ว่าง ติดเรียนพิเศษ รายนั้นน่ะ เสาร์อาทิตย์อยู่บ้านไม่เป็นหรอก มีคอนเสิร์ตเพลงฝรั่ง เพลงไทยวัยรุ่นหละก็ไปดู บัตรแพงแค่ไหนซื้อ ซื้อ น้องชายขับเสภาไม่เสียเงินสักบาตร สละเวลามาเป็นกำลังใจนิดหนึ่งก็ไม่ได้ อะไรเก่าๆไม่เอาหมด เฮ่อ หรือลูกจะคับแคบก็ไม่รู้ซี

	เราสองคนมีความสุขดีครับ ถึงบางเรื่องจะขัดกันก็ตาม ปีหน้าลูกก็จะขึ้น ม.๖ ใกล้สอบเอ็นทรานส์เข้ามาทุกทีๆ คงต้องกวดขันตัวเองมากกว่าเก่าอีกโข พ่อกับแม่ช่วยเป็นกำลังใจให้ลูกด้วยนะครับ รบกวนแม่เพียงแค่นี้ก่อน โอกาสหน้าลูกจะเขียนมาใหม่ครับ

โดยความเคารพอย่างสูงยิ่ง
รักษ์ไทย ทองสุพรรณ

	๓.
	โอ้โฮ ขับเสภาถวายเชียวหรือตารักษ์ น้าพรออกอุทาน เมื่อฟังหลานชายเล่าจบลง สีหน้าท่าทางบ่งความปิติแจ่มชัด
	ครับ ทางมหาวิทยาลัยมอบหมายมา รักษ์ไทยตอบ สีหน้าราบเรียบ ทั้งๆความปรีดาท่วมท้น
	ท่านจะเสด็จฯ เมื่อไหร่นะ วันจันทร์หน้าใช่ไหม น้าสาวซักเพิ่มเติม
	ครับ เสด็จฯ เยี่ยมชมกิจการ แล้วทรงเปิดตึกหลังใหม่ด้วย
	เก่งจริงนะเรา นี่รับปริญญาแล้ว จะเข้าทำงานกรมศิลป์หรือเปล่าเนี่ย
	ดูก่อนครับน้า ผมอยากทำงานที่นั่นมาก แต่ความสามารถยังไม่ถึง
	โอ๊ย ไม่ถึงอะไรกัน ผู้อาวุโสกว่าค้านเสียงสูง หลานน้าน่ะ ขับเสภาเก่งออกยังงี้ พากย์โขน ร้องเพลงไทยเดิม เห่เรือก็ได้ ไปสมัครงานที่นั่น เขารับแหงๆ
	จริงค่ะคุณน้า รินธารคล้อยตามพลางเสริม คนโบร่ำโบราณอย่างนายรักษ์ ต้องทำงานที่นั่นหละค่ะ เหมาะ
	เอ้า ยอมรับหละว่าแก่ก่อนอายุ ว่าแต่พี่เถอะ จะไปฟังผมขับเสภาไหม เขาให้คนนอกเข้าฟังได้นา ฝ่ายนั้นสั่นหัวฉับพลัน
	เหอะ เธอทำเสียงในคอส่ออาการเบื่อหน่าย แค่ฉันฟังแกซ้อมขับทุกวันก็จะอ้วกแล้วย่ะ
	อะไร เสียงผมออกจะเท่ อาจารย์ยังว่า คล้ายครูแจ้งเลย คนเป็นน้องคุย
	แหวะ ยอตัวเองก็ได้ด้วยแฮะ ไม่เอาหละ วันจันทร์หน้าฉันมีงาน
	ไม่ดูก็ไม่ง้อ
	น้าจะไปฟัง น้าพรรีบบอก เออ เขาอัดซีดีไว้ไหม
	คงอัดหละน้า รักษ์ไทยแบ่งรับแบ่งสู้
	ถ้าอัดหละก็ ขอเขามาด้วยนะ สักสองสามแผ่น ส่งไปให้พ่อกับแม่เขาฟังด้วย จะได้ดีใจ
	ครับ หลานชายหรับคำ

	๔.

	กราบเท้าแม่ทูนหัวที่เคารพยิ่ง

	ลูกได้งานทำแล้วครับ เป็นครูสอนภาษาไทยให้นักศึกษา ก็ที่มหาวิทยาลัยซึ่งลูกเรียนจบมานั่นแหละ อยู่กับเยาวชน เห็นพัฒนาการของพวกเขาแล้วก็หดหู่ เด็กสมัยนี้โตเร็วครับแม่ แต่โตแบบรากไม่แน่น เขาพร้อมจะถูกกระแสเชี่ยวกรากของวัฒนธรรมยุคโลกาภิวัตน์พัดกระจัดกระจายตามแรงของมันอย่างสะเปะสะปะ แต่.... จะโทษคนรุ่นใหม่ก็ไม่ถูก ผู้ใหญ่ประเภทตะกระตะกรามนี่ตัวดีนัก ยัดโน่นยัดนี่ให้เด็ก เพื่อจะได้ผลิตสินค้าออกมาขาย วัฒนธรรมนอกกำลังขายดี พวกนักตักนักโกยก็ตักก็โกยกันสนุก วัฒนธรรมเราก็กลายเป็นสินค้าไปแล้วครับ ผลิตมาเพื่อขายเท่านั้น ลูกพูดเรื่องเหล่านี้ให้นักศึกษาฟัง พูดทีไร เขาแอบนินทากันว่าอาจารย์ครึทุกที จนคำ อาจารย์ครึ กลายเป็นฉายาของลูกในที่สุด  ลูกม่ว่าพวกเขาหรอก สิ่งที่ตั้งใจไว้ก็คือ ใครจะมองลูกอย่างไรก็ตาม ลูก จะทำหน้าที่ของลูกต่อไป หน้าที่สืบสานวัฒนธรรมอย่างไรเล่าครับแม่ แม้จะหนัก จะเหนื่อย ในยุคเช่นนี้ ลูกก็จะสู้ ขอแม่โปรดอวยพรลูกด้วย เขียนมาแจ้งข่าวให้แม่ทราบเท่านี้ก่อนครับ ฝากกราบแทบเท้าพ่อด้วย ปิดภาคเรียนเมื่อไร ลูกจะขึ้นไปสุพรรณบ้านเราทันที

โดยความเคารพอย่างสูงยิ่ง
รักษ์ไทย ทองสุพรรณ

	๕.

	ไมเคิล แจ็คสัน ตายแล้ว ตาย หลังครูแจ้ง คล้ายสีทอง แต่... ข่าวของเขาถูกกล่าวขานเนิ่นนานติดต่อเนื่องกันหลายวัน ขณะข่าวครูแจ้ง ปรากฏเพียงประปราย รายการวิทยุ โทรทัศน์ในเมืองไทยมากมายนำเพลงของแจ็คสันมาฟัง ขณะเสียงครูแจ้ง ถูกเปิดรำลึกเพียงบางรายการ
	ก็ครูแจ้งของแกน่ะ ไม่ใช่ศิลปินระดับโลกนิ่ ช่วยไม่ได้ นั่นคือเหตุผลของพี่สาว แหละนั่นก็น่าจะใช่เหตุผลของคนไทยจำนวนไม่น้อยเช่นกัน เป็นความผิดของบรมครูขับเสภาของสยามกระนั้นรือ ที่ชื่อเสียงของท่านมิกำจายไปสู่โลกอันมโหฬาร โลกอันไร้พรมแดน โลกอันพร้อมดูดกลืนวัฒนธรรมย่อยให้สูญหายในห้วงสมุทรแห่งวัฒนธรรมใหญ่ ทำไม สื่อมวลชนไทย รวมถึงคนไทยจำนวนหาน้อยไม่ จะต้องรอให้ โลก ยกย่องคนชาติเดียวกันก่อน ตนจึงจะสดุดีผสมโรง?

	ฝนยังลงเผาะๆพรำๆ ท้องฟ้ามัวหม่นคล้ายคนซึมเซา เพลงไมเคิล แจ็คสัน จากห้องของรินธารยังดังมาเพลงแล้วเพลงเล่า รักษ์ไทย ทองสุพรรณ หันมาหาเครื่องเล่นซีดีอีกครั้ง กดปุ่ม เมื่อนั้นเอง เสียงกรับระรัวก็กังวาน แล้วสำเนียง ท่านครูแจ้ง คล้ายสีทอง ก็วิเวกวังเวงเสมือนหนึ่งถ้อยสั่งลา

	ลำดวนเอ๋ยจะด่วนไปก่อนแล้ว
ทั้งเกดแก้วพิกุลยี่สุ่นศรี
จะโรยร้างห่างสิ้นกลิ่นมาลี
จำปีเอ๋ยกี่ปีจะมาพบ

	ที่มีกลิ่นก็จะคลายหายหอม
จะพลอยตรอมเหือดสิ้นกลิ่นตลบ
ที่มีดอกก็จะวายระคายครบ
จะเหี่ยวแห้งเซาซบสลบไป

(๒ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๒)

หมายเหตุ:
บทเสภาที่อยู่ในเครื่องหมายอัญประกาศ คัดจาก เสภาขุนช้างขุนแผน ตอนที่ ๒๔: กำเนิดพลายงาม รจนาโดย ท่านสุนทรภู่ และตอนที่ ๑๘: ขุนแผนพานางวันทองหนี สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงสันนิษฐานว่า เป็นบทพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ครับผม