9 พฤศจิกายน 2547 19:03 น.
ก่อพงษ์ พงษพรชาญวิชช์
OOOO
ไข่เขียดเก็บซ่อนความแคลงใจไว้เร้นลึก อาจเพราะเห็นว่าฟังจากคนอื่นบางทีจะยิ่งทำให้ความรู้สึกแย่ลงไปอีก แม้กับนุช คนที่รอยสนิทสนมที่สุดไข่ก็จะไม่ถามให้ใครขุ่นใจ
ผู้ใหญ่ครับ แถบนี้ ใกล้ๆ เรานี่ มีใครทำเกษตรธรรมชาติไหม ผู้ใหญ่เขียวผู้นำหมู่บ้านที่ไข่เขียดรู้จักและสนิทด้วยเป็นคนแรกในพื้นที่ทำงาน นิ่งนึกอยู่ครู่สั้น ๆ ก่อนเอ่ย
เกษตรธรรมชาติแบบที่เราไปดูงานที่พิจิตรมานั่นใช่ไหม เอ้า นี่ครับน้ำเย็น แม่บ้านทำน้ำใบเตย หอมเย็นชื่นใจดีครับ แม่บ้านผู้ใหญ่เขียวยิ้มรับก่อนละไปทำงานทางหลังบ้านไม้ใต้ถุนสูง พื้นซีเมนต์กว้าง
ขอบคุณครับผม เกษตรธรรมชาติหรือแบบ ใกล้เคียงก็ได้
ผมเห็นมีที่สำโรงชัย ลพบุรีนะ เลาะไร่ข้าวโพด ตามแนวเขาลูกนี้ไปไม่ไกลก็ถึง ถ้าคุณจะไปเดี๋ยวผมให้น้องเขยผมพาไป
น้องเขยของผู้ใหญ่เขียวควบม้า MTX นำหน้าม้าแกลบของไข่ พาลัดเลาะถนนแดงที่ตัดไปตามไร่ข้าวโพดเพื่อจะไปดูงานเกษตรธรรมชาติตามที่ผู้ใหญ่เขียวแนะไว้ ทางบางตอนตัดขึ้นเขาเพื่อข้ามฟากเขตจังหวัด และก่อนถึงทางลาดชันและไม่สะดวกน้องเขยผู้ใหญ่ก็คุมม้าญี่ปุ่นเข้ามาเคียงและบอกสภาพทาง ไข่เขียดรู้สึกมันมากกว่าที่จะหวาด การคุมรถเครื่องไต่ทางวิบากด้วยหินคมแข็งลาดชันคงเป็นความรู้สึกท้าทายอย่างหนึ่งของวัยมั้ง -แท้จริงมีทางลูกรังเรียบครับ หากวิจิตรเลือกเอาทางนั้นพาไปถึงจุดหมาย
พี่จะไปทำไมที่นั่น วิจิตรถามเมื่อลงเขาเข้าสู่ทางโล่งเรียบแบบโรยลูกรัง
ไปดูงาน บางทีอาจพาผู้นำชาวบ้านคนอื่นๆไปศึกษาเรียนรู้
ผมเข้าใจแล้ว งั้นเชิญพี่ตามสะดวก ไปถึงแล้วผมจะแนะนำให้รู้จักเขา ญาติของผมเองแหละ มีคนไปกวนแกเรื่องไม้ อยู่หลายหน ถ้าไม่มีอะไรก็คงไม่มีปัญหา แกเป็นคนใจดี
แล้วไข่เขียดก็ได้รู้จักกับญาติของวิจิตรผู้ทำเกษตรแบบวัว ป่า นาข้าว เขาพาพักค้างพูดคุยกับเจ้าของสวนเกษตรที่นั่นหนึ่งคืนหนึ่งวันก่อนลาจากเพื่อไปดูงานแหล่งใหม่ต่อไปอีก
ไข่เขียดเก็บรวบรวมเรื่องราวชีวิตของคนที่ได้พบ คนผู้ยืนอยู่ด้วยลำแข็งตนบนถนนสายการเกษตรมีอยู่มากมาย คนเหล่านี้แหละที่เลี้ยงสังคมไม่ให้แร้นแค้น งานของเขาหล่อเลี้ยงผืนแผ่นดินไม่ให้แห้งผาก แต่เขาก็พอใจที่จะอยู่เงียบ ๆ มีกินแบบเงียบ ๆ เอื้อคนอื่นอย่างเงียบ ๆ -สมุดบันทึกของไข่เขียดปิดแผ่นสุดท้ายไปหลายเล่ม และฟิลม์ก็เก็บภาพนั้นไว้มากพอที่จะเอื้อคนอีกมากที่หัวใจต้องการการเกื้อกูล
เมื่อกลับมาจากดูงานแต่ละที่ไข่เขียดแวะเล่าให้ผู้ใหญ่เขียวได้ฟัง ถ้อยคำของวิจิตรสมทบเข้าอีกทำให้ผู้ใหญ่อยากไปด้วย หนต่อมาชาวบ้านจึงได้เห็นรถเครื่อง 2 คัน คนสามคนเดินทางไกลบ้างใกล้บ้างดูงานการเกษตรในวิถีของการพึ่งลำแข้งตนเองแล้วยืนหยัดอยู่ได้อย่างเต็มศักดิ์ - มีโฮกาสไข่เขียดคงเอาบันทึกของเขาที่เขียนถึงการท่องเส้นทางเกษตรทางเลือกมาให้อ่านครับ
หลังจากลุยที่โน่นที่นี่อยู่หลายวันไข่เขียดก็กลับเข้าสำนักงานสนามเพื่อประชุมกลางเดือนตามปฏิทิน
มีจดหมายจากไอ้รอยมาหาเอ็ง พี่อ้วนยื่นจดหมายอากาศให้ไข่เขียด
ขอบคุณครับพี่ ประชุมสามโมงตรงใช่ไหมครับ
อือ..แต่คงเริ่มช้าหน่อยวันนี้พรรคพวกโทรมาว่าอาจมาถึงช้าซักสามสิบนาที รถยางรั่ว
งั้นผมหามุมอ่านจดหมายซักหน่อย เหลือเวลาอีกร่วม 20 นาทีจะสามโมง
เออ
จดหมายจากรอย ไม่มีน้ำเสียงใดๆที่แปร่งเพี้ยนไปจากที่ไข่เขียดเคยรับและรู้ เธอเล่าเรื่องที่โน่นให้ฟัง จดหมายก็จบอย่างปกติ เพียงแต่เธอว่าบางทีอาจจะต้องเลื่อนกำหนดกลับออกไปอีก
ไข่เขียดพับจดหมายเก็บแล้วกลับไปห้องนั่งเล่นของสำนักงาน
เป็นไงวะข่าวคราวทางไกล พี่อ้วนถามดูสนใจจริงจัง
เรื่อย ๆ ครับ ไม่มีอะไรมากนอกจากว่าอาจเลื่อนช่วงเวลาเตรียมงานออกไป
เอ็งยังเคืองพี่อยู่ไหมวะไข่
เคืองอะไรกันพี่ ผมเพลินมากกว่าได้คุยกันออกรส
ดีว่ะ พี่นิยมใจเอ็ง เรื่องผู้หญิงนี่บางทีเราก็เข้าใจเขายาก พี่ก็จะพูดแค่นี้แหละ เอ็งดูเอาแล้วกัน
ไข่เขียดยิ้มกับถ้อยคำของพี่ใหญ่และยังนั่งพลิกหน้านิตยสาร ส่วนพี่อ้วนพูดเสร็จก็ผละไปเตรียมประชุมที่ห้องประชุม เมื่อสมาชิกมาครบ การพูดคุยเป็นการเป็นงานก็เริ่มทันที
เอ้า ขึ้นอะเจ็นด้าหน่อยไข่เขียด เรื่องที่หนึ่ง สรุปความก้าวหน้าของงานพืนที่ สองเรื่องพื้นที่ทำงานใหม่ที่ฟิลิปปินส์ สามการเตรียมปิดพื้นที่ทำงานในประเทศไทยภายในสามปีข้างหน้า และเรื่องอื่น ๆ
การพูดคุยเรื่องงานดุและเด็ดด้วยเหตุด้วยผล ด้วยข้อมูล เหมือนมีอารมณ์แต่ก็ไม่ใช่ ทุกคนที่ทำงานด้านพัฒนาชนบทแม้มีอัตตาที่ยกไว้สูงแต่ก็เปิดช่องให้เพื่อนวิพากษ์ได้ด้วย เมื่อมีข้อสรุปในแต่ละเรื่อง ข้อสรุปนั้นจึงเป็นของทุกคน งานก็เป็นงานของทุกคน
ทีนี้มาเรื่องอื่น ๆ เรื่องสุดท้าย อาจไม่สุดท้ายก็ได้ ผู้อำนวยการให้แจ้งว่าท่านจะไปฟิลิปปินส์ต้นเดือนหน้าใครอยากไปบ้างมีโควต้า 2 ที่ คือหัวหน้าสำนักงานสนามกับผู้ประสานงานสนามอีก 1
ผมเสนอไข่เขียด เพื่อนร่วมงานที่ช่วยคลี่คลายบรรยากาศเครียดในคืนดวลคีย์บอร์ดกับกีตาร์ออกความเห็น
ผมขอสละสิทธิ์ เขียดแจ้งโดยเกือบฉับพลัน
ทำไมวะพี่อ้วนหันมาถาม
ผมอยากลุยงานในหมู่บ้าน ในนี้ยังมีอีกหลายเรื่องที่ผมคงสนใจมากกว่าฟิลิปปินส์
ดีมากอ้ายน้อง งั้นใครจะไปบอกมา
เพื่อนในสำนักงานสนามไม่มีใครเสนอตัวไป
เมื่อเวลาเดินทางมาถึง พี่อ้วนกับนุชได้ไปพร้อมกับผู้อำนวยการ เพื่อเยี่ยมทีมทำงานที่โน่น ส่วนไข่เขียด และ คนอื่นๆ ก็ลุยคลุกฝุ่นในหมู่บ้านไร่ข้าวโพดในงานของตนของตนต่อ
OOO
ไข่เขียดแวะบ้านผู้ใหญ่เขียวอีกครั้งก่อนที่จะไปบ้านน้องเขยของผู้ใหญ่
ผู้ใหญ่จำรอยวันได้ไหมครับ
ผมจำได้ว่าเธอย้ายไปทำงานที่ลาดยาวเข้าปีที่ 2 นี่แหละ ชาวบ้านทุกคนก็คงจำเธอได้
ตอนนี้เขาไปทำงานที่ฟิลิปปินส์นะครับ
เหรอ เก่งนะ ตอนทำงานที่นี่ผู้อำนวยการยังแวะมาเยี่ยมบ่อย ๆ เขาเข้ากับชาวบ้านเก่งมาก
เธอคงอยู่ที่โน่นหลายเดือนล่ะ อืม ..ผู้ใหญ่ครับวันนี้วิจิตรนัดผมไปดูงานเกษตรสวนครัวบ้านบึงสามพัน เพชรบูรณ์ แล้วจะกลับมาเล่าสู่ฟังนะครับ
การเดินทางหนท้ายสุดนี้ค่อนข้างสะดวกเพราะถนนหนทางดีมาก แม้หลายช่วงเป็นถนนโรยกรวดก็ไม่ถึงกับวิบาก ไข่เขียดได้เรื่องราวการทำการเกษตรสวนครัวบนพื้นที่จำกัดของชาวบ้านอีกหนึ่งเรื่องใหญ่ ทุกที่ที่วิจิตรพาไปดูเป็นแหล่งดูงานได้อย่างเยี่ยมยอด อืม..เขามีอะไรมากกว่าที่ไข่เขียดรู้จักเสียอีก
ถ้าให้วิจิตรทำงานแทนผมเอาไหม การพูดคุยก่อนอาหารมื้อเย็นที่บ้านของน้องเขยผู้ใหญ่ เริ่มขึ้นง่าย ๆ อย่างนั้น ภรรยาของเขาค่อยทยอยยกของกินออกมา ปิดท้ายด้วยน้ำเย็นขันใหญ่ ก่อนลงนั่งกินข้าวที่แคร่ไม้ไผ่ด้วยกัน แม่บ้านปล่อยให้ผู้ชายคุย เธอกินไปยิ้มไป
พูดเล่นหรือครับ เขาจะสนใจผมหรือ แค่ชาวบ้านธรรมดา
ไม่ธรรมดาหรอกครับ ดูคุณเข้าใจงานนี้ไม่น้อย
ผมเคยทำงานช่วยคุณรอยวรรณตอนเธอทำงานอยู่ที่นี่
อ้าวเหรอ มิน่าเล่าวิจิตรจึงดูเหมือนอ่านใจผมออกหลายอย่าง
ชูผมมากไปมั้งครับคุณไข่ ผมจำมาจากคุณรอยวรรณทั้งนั้น
ผมพูดจริงครับ
รอยวรรณมาอยู่นี่ชาวบ้านรักทุกคน เธอพักอยู่บ้านผมเอง ไม่รังเกียจชาวบ้านเลย มีอะไรก็กินกัน แต่ถ้าเรื่องพูดจาเรื่องเหตุผล เธอไม่ยอมใครง่าย ๆ สองสามวันก่อนพวกเรายังพูดถึงเธอกันอยู่เลย กองทุนหมู่บ้านนี่เธอก็พาไปดูงานแล้วกลับมาทำกัน ชาวบ้านได้พึ่งกองทุนนี่สร้างอาชีพกันหลายล่ะ
อืม..น่าดีใจแทนเธอนะ
คุณไข่เขียดเป็นคนทางไหนหรือ
ผมมาจากทางโน้นครับเทือกเขาภูพาน
อ้าว ทางเดียวกับคุณรอยวรรณนี่
ครับผม เราเคยเรียนด้วยกันด้วย
ไปๆ มาๆ ก็คนกันเองนี่เอง คุณยังโสดใช่ไหม
โสดครับ
เป็นโสดน่ะดีแล้ว อยากทำอะไรก็ได้ทำ มีครอบครัวล่ะก็ทำอะไรตามใจไม่ได้
แต่มีครอบครัวก็ได้ทำอะไร ๆ ที่คนโสดทำไม่ได้ตั้งหลายอย่าง
ฮ่า ๆ อะไรบ้างละ
มีลูกเอง
เออจริง
อาหารมือเย็นที่บ้านของวิจิตรง่าย ๆ แต่อร่อยยากจะลืม เมนูเย็น : แกงขี้เหล็กทรงเครื่อง หนังวัวเผาทุบกินกะวิสกี้ข้าวเหนียวและน้ำพริกปลาร้า ข้าวหมดหม้อ-บ่รู้ตัว
-ฮา
7 พฤศจิกายน 2547 22:57 น.
ก่อพงษ์ พงษพรชาญวิชช์
ตอนที่ 8 รอยวัน
ไข่เขียดโดยสารรถประจำทางเข้าสำนักงานใหญ่ในตัวจังหวัดพร้อมกับรอยและนุชในเช้ารุ่งขึ้น รอยพาไข่เขียดไปพบผู้อำนวยการแล้วเธอก็ขอลากลับพื้นที่ทำงานที่อำเภอลาดยาว
คุณเป็นเพื่อนกับรอยวรรณใช่ไหมครับ ผู้อำนวยการชาวอเมริกันพูดไทยชัดเจนมาก
ครับผม เธอเป็นเพื่อนร่วมชั้นเรียนในวัยเด็กของผม
เขาพูดถึงคุณอย่างชื่นชมนะ
หรือครับ เธอเป็นเพื่อนที่ดีมากๆ ครับ
ดีมาก คุณไข่เขียดพูดภาษาอังกฤษได้ไหม
นิดหน่อยครับ รอยวรรณน่ะปร๋อยเลยล่ะเธอเก่งมาตั้งแต่ชั้นประถม ตอนนั้นผมยังลอกคำอ่านภาษาอังกะหริดจากเธออยู่เลย
คุณไข่เขียดถ่อมตัวมั้งครับ รอยวรรณว่าคุณพูดเก่ง
เมื่อสัญญาการจ้างงานมีผลไข่เขียดก็เดินทางกลับพื้นที่ทำงานทันที ฝังตัวในหมู่บ้าน เรียนรู้จากชาวบ้าน ประสานงานการศึกษาดูงานของผู้นำชาวบ้าน เก็บรวบรวมข้อมูล ร่วมวิเคราะห์ปัญหาชุมชนกับผู้นำชาวบ้าน ฯลฯ งานน่าสนุกทั้งนั้น ไข่เขียดเพลิดเพลิน เพลินจนลืมไปว่าส่วนหนึ่งที่ตนเองมาทำงานที่นี่คือผู้หญิงคนหนึ่ง ที่ชื่อรอยวรรณ
ไข่เขียดเข้ามาสำนักงานสนามเพื่อประชุมกลางเดือนจึงทราบว่ารอยวรรณเดินทางไปฟิลิปปินส์แล้วจากจดหมายที่เธอฝากมากับเพื่อน
เป็นไงวะไข่เขียด ทำไมเอ็งปล่อยผู้หญิงตัวคนเดียวไปไกลตาอย่างนั้น
โธ่พี่อ้วน ผมมีสิทธิ์อะไรในตัวเธอหรือครับ
ม่าย.. บางทีถ้าเอ็งบอกว่าไม่ไปได้ไหมไอ้รอยมันอาจจะอยู่
ถ้อรอยอยากอยู่เธอก็คงไม่ไป เพื่อนร่วมงานอีกคนแย้งพี่อ้วน
เอ็งเคยได้ยินเพลงที่เนื้อร้องมันว่า สามวันจาก นารีเป็นอื่นไหมวะ
เคยพี่ แต่เป็นเว้นวรรคแบบ สามวันจากนารี เราเป็นอื่น
ฮ่า ๆ เอิ๊ก เสียงหลายในวงสนทนา
การพูดคุยนอกรอบเรื่องความรักภายหลังการประชุมกลางเดือนออกมีรสชาติมากขึ้นเรื่อย ๆ เมื่อเพื่อนร่วมงานทยอยลำเลียงเครื่องดื่มมีดิกรีออกมาวางบนโต๊ะเตี้ยกลางห้อง พี่อ้วนยกคีย์บอร์ดมีลำโพงในตัวออกมาวางและเริ่มพรมนิ้ว สลับกับยกแก้วแอลกอฮอล์ขึ้นกรึ๊บ
เองร้องเพลงได้ใช่ไหมไข่เขียด ร้องให้ฟังซักเพลงซี
เสียงกะลาแตก พี่ไม่รังเกียจใช่ไหม
เหอะน่า ร้องเลย
เพื่อนในวงสนทนาได้สลับกันเป็นนักร้องเกือบทุกคน และถ้าวันนี้มีเพื่อนร่วมงานจากต่างพื้นที่ทำงานมาร่วมวงด้วยบรรยากาศของการพูดคุยเรื่องชีวิตอาจจะสนุกต่างไปอีกแบบ
ไอ้น้อง เอ็งรักรอยมันมากไหม
ทำไมล่ะครับ
อย่าโกรธพี่นะถ้าพี่จะบอกความจริงกับเอ็ง น้ำเสียงนั้นเจือดีกรีแน่
บอกมาเลยพี่ ผมเป็นลูกผู้ชายพอ อย่างมากก็ซึมเท่านั้นแหละ
ดี เอ็งทำใจไว้เลยนะ ไอ้รอยนะเป็นตัวจริงของผู้อำนวยการที่สำนักงานใหญ่ เอ็งพอจะเข้าใจไหม
ผมโง่นะพี่
เฮ้ยอย่าแกล้งโง่สิ
เขาอยู่ด้วยกันมาสองปีแล้ว
งั้น..อ้ายไข่ออกอาการอึ้งกิมกี่
ทำไมพี่ถึงเชียร์เอ็งกับรอยวรรณน่ะหรือ เสียงจากอิเล็คโทนพลันเงียบ
พี่เห็นผมเป็นตัวตลก
ไม่ๆ เอ็งอย่าเพิ่งว่าอย่างนั้น
แล้วอะไรเล่า
พี่ก็อยากดูใจว่ารอยมันจะมีปฏิกิริยาอย่างไรต่อหน้าเอ็งและพี่ที่รู้เรื่องนี้
ผมไม่อยากเชื่อเลยพี่อ้วน รอยหลอกผมงั้นหรือ
ก็ไม่รู้ บางทีความรักกับการอยู่ด้วยกันมันคงเป็นคนละอย่างมั้ง เอ็งไม่โกรธพี่นะ
ไม่หรอกพี่ ผมต้องขอบคุณพี่ต่างหาก เอ้าดื่มกันต่อพี่ พรุ่งนี้ผมจะเข้าหมู่บ้านไม่ต้องออกมากันล่ะ
เฮ้ย อย่าซีเรียสอย่างนั้นซิโว้ยไข่ พี่เขาลองใจเอ็ง เพื่อนร่วมงานของไข่เขียดช่วยคลายบรรยากาศที่เริ่มจะร้อนรุ่มให้เย็นลงได้
โธ่พี่ ทำไมต้องลองกันแบบนี้"
ไข่เขียดหยิบกีตาร์ของสำนักงานจากมุมห้องทำงานมาแจมคีย์บอร์ดกับพี่อ้วน ลีลาไล่รุก สอดรับ ดวลและด้นท่อน ทำเอาเพื่อนๆในวงถึงกับเงียบกริบ แล้วในที่สุดเมื่อถึงค่อนคืนแต่ละคนก็หามุมของตัวเองเพื่อหลับ ปานตาย ก่อนจะออกไปทำงานของตนตามแรงใจและสำนึกอันมั่งคงชัดเจน ไม่มีใครอิดออดต่อเช้าวันใหม่เลยซักคน
6 พฤศจิกายน 2547 16:15 น.
ก่อพงษ์ พงษพรชาญวิชช์
OOOO
แม่ชอบน้อง ๆ นิสิตใช่ไหมครับ ไข่เขียดถามแม่ในวันต่อ ๆ มา
ชอบจ้ะ และแม่ก็รู้ว่าเอ็งนึกนิยมเขา
แม่เก่งล่ะ แต่ผมคงนิยมในใจ เงียบๆ ผมมีผู้หญิงที่ยิ่งกว่าชอบแล้ว
รอยวันใช่ไหม คนถามยังทอหูกด้วยจังหวะสม่ำเสมอ ถ้าใช่บางทีเอ็งต้องรู้จักทำใจ
ทำไมล่ะแม่
รักแท้แพ้ใกล้ชิด เอ็งก็เคยได้ยินใช่ไหม
ข้อนั้นผมทำเป็นครับ แต่แม่คงไม่ขัดใช่ไหมถ้าผมจะห่างแม่ไปซักปีสองปี ผมอยากไปหาประสบการณ์ชีวิตอีกสักช่วง
เอ็งจะไปทำงานที่ภาคกลางใช่ไหม พ่อเอ็งว่าไงล่ะ แม่ช้าลง แล้วหันมาจ้อง
พ่ออนุญาตครับ
แม่ไม่ห้ามหรอก ลูกผู้ชายก็อย่างนี้ ดิ้นรนไปข้างหน้าเรื่อย แม่ทำใจตั้งแต่วันเอ็งเกิดแล้ว เขียนจดหมายมาหาแม่บ่อยๆก็แล้วกัน
ไข่เขียดได้งานผู้ประสานงานสนามตามที่เคยคุยกันไว้กับหน่วยงานของรอยวัน
ตอนแรกองค์กรกะจะให้เอ็งไปทำงานกับรอย แต่ทางนี้มีคนลาออก เอ็งเลยต้องเข้าทำแทน หมู่บ้านซับสมบูรณ์เอ็งเคยไปแล้วใช่ไหม
เคยไปกับรอยช่วงฝึกงานครับ
ดีแล้ว งั้นเอ็งลุยได้เลยศึกษาชุมชนต่อ ได้ข้อมูลแล้วคุยกันกลางเดือน งานเป็นทีมไม่มีอะไรต้องหนักใจ หรือถ้ามีอะไรขัดข้องคุยกับพี่และพรรคพวกได้ตลอด เจอไอ้รอยหรือยังล่ะ
ยังครับ แต่เห็นเธอว่าจะมาแวะไพศาลีเสาร์นี้
รอยมีข้อมูลทางนี้เยอะ เอ็งคงได้เปรียบล่ะ แถมมีแรงส่งอีกด้วย ฮ่า ๆ รีบแต่งกันไว ๆ ก็ดี พี่จะได้สบายใจว่าไม่มีใครหนีไปไหนอีก
อย่าเพิ่งด่วนคาดหวังอะไรนะครับ
เออ พี่ตัวโตรับคำแกมหัวเราะแล้วก็ละเพื่อจะเข้าหมู่บ้านที่แกประสานงาน อยู่ ไข่เขียดเองก็ผละจากสำนักงานอำเภอเพื่อจะเข้าหมู่บ้านเริ่มงานของตนทันทีเหมือนกัน
ทฤษฎีกับงานเดินทางมาพบกันทุกครั้งที่ลงมือทำสิ่งใด ๆ ไม่มีหลักคิด งานก็คงไปแบบสะเปะสะปะ ไข่เขียดเห็นค่าของการศึกษาชัดเจนแล้ว และแจ้งแก่ใจด้วยว่าทำไมพ่อจึงได้คล่องแคล่วนักในการคิดและทำ รวมทั้งในการพบปะคบหาใครต่อใคร -ใช่แล้วส่วนหนึ่งพ่อผ่านความโชคโชนในการใช้ชีวิตนั่นเอง
ไข่เขียดเข้าหาผู้นำที่ได้รู้จักตั้งแต่คราวมาฝึกงาน เมื่อแนะนำตัวกันแล้วก็สนิทใจได้ไม่ยาก การศึกษาชุมชนที่สะดวกที่สุดคือการใช้ชีวิตกับเขา ทำงานช่วย ออกแรงช่วย พูดคุยซักถาม ลุยไหนลุยกัน ปัญหาของเขาคือสิ่งที่คนทำงานสนามต้องรู้ชัด เพื่อจะช่วยกันหาทางออกให้ได้ พลังของความร่วมมือจากความรู้ความเข้าใจตนเองของชุมชนนั้นได้ทำให้เกิดการพึ่งตนเองได้มาเกือบทุกที่ที่มีงานด้านพัฒนาชุมชน และผู้นำที่ผ่านกระบวนการเช่นนี้มากับผู้ประสานงานสนามล้วนเป็นผู้นำหัวก้าวหน้าในการพัฒนาชุมชนของตนทั้งนั้น แน่นอนองค์กรเอกชนพัฒนาชนบทก็ต้องถึงเวลาจากลาเมื่อชุมชนแกร่งด้วยตนเองเช่นนั้น - เก็บจากถ้อยคำของพี่อ้วนเกือบทั้งหมด
งานเลี้ยงเล็กๆ ต้อนรับไข่เขียดจัดในสำนักงานสนามขององค์กรในเย็นวันเสาร์ รอยวัน นุช และเพื่อนอีกหลายคนมาร่วมต้อนรับสมาชิกใหม่อย่างน่าอบอุ่นใจ
พวกเอ็งจะพักค้างที่สำนักงานนี่เลยใช่ไหมพี่อ้วนหันไปถามรอยกับนุช แน่ใจนะว่าไม่กลัวผี คำถามนั้นแกมความขัน คนจะตอบยังไม่ตอบ แต่หันมาทางไข่เขียด ทว่าไม่เห็นแววไหวหวั่น
งานเลี้ยงคงใกล้โรยแล้ว เข็มสั้นนาฬิกาติดผนังของสำนักงานชี้ที่ระหว่างเลข 12 กับเลข 1
ผม ยังไม่ได้บ้านเช่าครับ ยังพักอยู่นี่ ห้องข้างบนยังว่างอีกสองนะครับ เลือกพักได้ตามใจ
เมื่องานเลี้ยงโรยไปแล้ว สำนักงานสนามก็มีเพียงไข่เขียด รอยวัน และนุชเท่านั้นอยู่เฝ้า บ้านชาวบ้านรอบสำนักงานสงัดเงียบไปตั้งแต่ 5 ทุ่ม หญิงสาวทั้งคู่อาบน้ำเปลี่ยนเสื้อผ้าแล้วหากยังไม่ขึ้นนอน นุชมานั่งที่โซฟาร์ก่อน รอยยังเตรียมกาแฟสำหรับ 3 คน
ไข่เขียดเปิดเพลงเพื่อชีวิตจากเครื่องเล่นเทปบนโต๊ะทำงานได้ยินเบา ๆ เพลงอันอุดมด้วยกำลังใจกล่อมมิตรภาพกับความรักไปพร้อมกัน
นุชอยากพูดอีกว่าดีใจมากๆ ที่ไข่กลับมา
ผมก็ตื่นเต้นดีใจครับคุณนุช เหมือนกลับมาพบเพื่อนเก่า
ไข่ต้องทำสัญญาทำงาน 2 ปีใช่ไหม
ครับผม วันจันทร์ผมต้องเข้าไปสำนักงานใหญ่เรื่องนั้นแหละ
รอยยังไม่บอกไข่เขียดใช่ไหมว่าเธอต้องไปฟิลิปปินส์ เดือนหน้า
ยังไม่ได้คุยอะไรกันเลยครับ
กาแฟเสร็จแล้วค่ะ รสกลางๆนะคะ
ขอบคุณครับ ไข่รับถ้วยกาแฟจากรอย ต่อจากนุช คนชงกาแฟมานั่งลงข้างเพื่อนสาวของเธอ
คุยอะไรกันอยู่หรือคะ
อ๋อก็เรื่องที่รอยจะไปทำงานที่ฟิลิปปินส์ เห็นว่าเธอกับไข่ยังไม่ได้คุยกันนี่
จ้ะ..คงคุยวันนี้ล่ะ
ไปฟิลิปปินส์หรือครับรอย
ค่ะ ผู้อำนวยการสำนักงานใหญ่ให้รอยกับทีมงานไปเตรียมเปิดพื้นที่ทำงานที่โน่นเอาไว้ คงเป็นซัก 5 ถึง 6 เดือนก็กลับ
นึกว่ารอยจะหนีผมไปเสียแล้ว
ไม่หนีหรอกค่ะ คือรอยเขียนใบสมัครไว้นานแล้วนึกว่าสำนักงานใหญ่ในต่างประเทศเขาจะยกเลิกโครงการไปแล้ว นี่จู่ ๆ ก็เรียกตัวไปรับการอบรม รอยกะว่าหลังจากนี้ก็จะไม่ไปไหนไกลๆอีก ไข่ไม่ว่ารอยนะคะ ที่พอไข่เขียดมารอยวันก็จะไป
ผมเข้าใจครับรอย ขอเอาใจช่วยด้วยให้งานลุล่วง ด้วยดี ผมเลือกที่จะมาหาประสบการณ์ชีวิตแล้วยังไงผมก็พร้อมรับและลุย
รอยสบายใจขึ้นล่ะ รู้ไหมรอยห่วงความรู้สึกของไข่มากนะคะ
นี่เป็นสิ่งที่ผมอยากพูดว่าผมปลื้มใจที่หัวใจของผมมีความหมายต่อใครบ้างซักคน อืมคุณนุชท่าทางจะง่วงมากแล้ว ถ้าไม่ขึ้นนอนข้างบนผมเอาหมอนกับผ้าห่มลงมาให้นะครับ นอนที่โซฟาข้างล่างนี่ก็ได้ รอยด้วยไหมครับ
ดีเหมือนกันค่ะ แต่เดี๋ยวรอยช่วยด้วยค่ะ
ทั้งรอยและไข่เขียดช่วยกันหอบหมอน ผ้าปูที่นอนและผ้าห่มจากห้องนอนข้างบนลงมาเตรียมที่นอนให้เพื่อน แล้วนุชก็หลับโดยง่ายดาย ข้างๆกันนั้นเอง
ส่วนเพื่อนเก่ายังคุยกันต่อ
ไข่คะเรื่องมันเป็นอย่างนี้นะคะ คือคนอื่น ๆ ยังคงไม่ได้พูดคุยกันให้ชัดว่าสำนักงานประเทศไทยทั้งหมดจะปิดตัวลงภายในไม่เกิน 3 ปีนี้ องค์กรใหญ่ในอเมริกาจะเปิดพื้นที่ในฟิลิปปินส์แทน
แล้วทำไมเขาเรียกตัวผมมาทำงานทั้งที่กำลังจะปิดพื้นที่ทำงานลงล่ะรอย
มีคนเก่าลาออกไปทำธุรกิจค่ะ และงานหลายอย่างยังต้องมีการดำเนินการต่อ องค์กรเลยเรียกตัวคุณมา เพราะเห็นว่าอย่างน้อยคุณก็เคยรู้จักพื้นที่แถบนี้
แล้วพี่อ้วนรู้เรื่องนี้ไหมรอย
รู้ค่ะ เพราะเพิ่งคุยกับผู้อำนวยการเมื่อไม่นานนี้เอง
ถ้าเตรียมปิดพื้นที่ทำงาน ก็แสดงว่าเราไม่จำเป็นต้องเริ่มงานใหม่ก็ได้
ก็คงอย่างนั้นมั้งคะ นอกจากทีมงานเห็นว่ามีสิ่งที่ต้องเริ่มจริงๆ
ผมคิดว่าชาวบ้านและผู้นำชาวบ้านในพื้นที่ที่เราประสานงานอยู่มีความสามารถสูงและคล่องตัวในการประสานงานกับแหล่งทุนได้เอง และพี่อ้วนก็ว่าการรวมตัวขององค์กรชาวบ้านนั้นค่อนข้างเข้มแข็งแล้ว
ค่ะ หลายฝ่ายก็วิเคราะห์ออกทางบวกอย่างนั้น
งั้นผมก็เป็นเหมือนส่วนเกินไปแล้วมั้งครับรอย
ไม่นะคะ อย่างที่พูดล่ะว่ายังมีงานที่ต้องสานต่ออีกอย่างน้อยปีเกือบสองปี อันนี้ต้องขอแรงไข่เขียดล่ะ
รอยพูดอย่างนั้นผมค่อยรู้สึกดีขึ้นหน่อย
เข็มสั้นของนาฬิกาติดผนังผ่านเลข 1 ไปนานแล้ว ไข่เขียดขอให้หญิงสาวพักผ่อน ที่โซฟายาวใกล้กันกับนุช ส่วนนายไข่เขียด เอาเสื่อมาปูรองด้วยผ้าปูที่นอนเขาเอนหลังพิงฝาอยู่อารักขาคนสำคัญของเขาอยู่ทั้งคืน