ปางพี่มาดหมายสมานสุมาลย์สมร ดังหมายดวงหมายเดือนดารากร อันลอยพื้นอัมพรโพยมพราย แม้นพี่เหิรเดินได้ในเวหาส ถึงจะมาดก็ไม่เสียซึ่งแรงหมาย มิได้ชมก็พอได้ดำเนิรชาย เมียงหมายรัศมีพิมานมอง นี่สุดหมายที่จะมาดสุมาลย์สมาน สุดหาญที่จะเหิรเวหาสห้อง สุดคิดที่จะเข้าเคียงประคอง สุดสนองใจสนิทเสน่ห์กัน โอ้แต่นี้นับทวีแต่เทวษ จะต้องนองชลเนตรกันแสงศัลย์ จะแลลับเหมือนหนึ่งดับเดือนตะวัน เมื่อเลี้ยวเหลี่ยมสัตภัณฑ์ยุคนธร ยิ่งคนึงยิ่งนานจะเห็นพักตร์ ฉวยฉุดรักแล้วจะทอดฤทัยถอน ไม่เห็นกรรมว่าจะนำให้ไกลกร ไม่เห็นรักว่าจะรอนให้แรมโรย อกเอ๋ยเมื่อได้เคยประโลมเล่น ครั้นห่างเห็นแล้วก็ได้แต่เตือนโหย ยามดำเนิรเดินดินอาดูรโย ก่นแต่โกยกอบทุกข์มาทับกาย จะผ่อนผันฉันใดก็ใช่ที่ อันนับปีแต่จะเริดจะร้างหาย จะอาดูรแต่ผู้เดียวอยู่เปลี่ยวกาย มิได้วายความถวิลที่จินตนา แสนเทวษสุดทวีครั้งนี้เอ๋ย ไม่เห็นเลยว่าจะน้อยวาสนา แต่ปางไกลแสนอาลัยทุกเวลา ครั้นคิดมาไม่เห็นหน้าแล้วอาวรณ์ แสนรักจะร่วมเรือนเหมือนบุหรง ที่พิศวงภาณุมาศประภัสสร เมื่อเลี้ยวลับศิขรินลงรอนรอน สุดอาวรณ์ที่นกยูงจะหมายปอง แสนวิตกเหมือนกระต่ายที่ในฝัน แสงพระจันทร์งามจรเวหาสห้อง พระจันทร์อยู่สำราญวิมานทอง ฤาจะปองใจหมายกระต่ายดง สงสารอกกระต่ายป่าพฤกษาชาติ จะวายชีวาตม์ดับจิตด้วยพิศวง แสนคนึงถึงเสน่ห์ที่จำนง ก็เหมือนอกกระต่ายดงที่หลงเดือน โอ้สุดคิดสุดฤทธิ์เห็นสุดรัก เพราะต่ำพักตร์ไม่มีศักดิ์เสมอเหมือน ใครจะช่วยบำรุงรักช่วยตักเตือน โอ้นับเดือนก็จะลับไปนับวัน จึงจำจากเพราะวิบากให้วิบัติ ขอกอดสัตย์ไปจนสิ้นชีวาสัญ ไม่ตั้งใจมิตรจิตคิดผูกพัน ขอหมายมั่นกว่าจะม้วยชนมาน ถ้าดับชีวิตไปสวรรค์ชั้นใดไฉน ขอตามไปร่วมทิพย์พิมานสมาน ทุกข์มหันต์อรรณพอเนกนาน สู่สถานที่สถิตพิมานเมือง โอ้ชาตินี้เห็นน้องแล้วความสุข จะแสนทุกข์สุดโทมนัสเนื่อง สุดปลุกใจปล้ำใจให้โศกเปลือง ยิ่งครุ่นคิดแล้วยิ่งเคืองทวีครวญ เมื่อเวรามาบำราศให้คลาดรัก สงวนศักดิ์ไว้ให้งามเถิดทรามสงวน คิดเสงี่ยมเจียมพักตร์แต่พอควร ใครสงวนไม่เท่านวลสงวนกาย เห็นสุดถวิลสุดสิ้นบุพเพนิวาส ที่มุ่งมาดมิได้สมอารมณ์หมาย เจ็บจิตคิดจะวางชีวาวาย ก็เสียดายด้วยอาลัยมิได้ลา เชิญสำราญเถิดแม่อย่าหมองพักตร์ จงคงศักดิ์คงสถิตในยศถา ต่อเมื่อไรวันกำหนดมรณา ขอเห็นหน้าเสียสักหน่อยพอชื่นใจ อย่าเสียแรงที่มุ่งบำรุงรัก มาดสมัครหมายสมานพิสมัย ได้เห็นหน้าแล้วจะลาชีวาลัย จะอวยโอษฐ์ให้อโหสิกรรมกัน ถึงอยู่ใกล้ก็เหมือนไกลเพราะใช่คู่ มิได้ชูชมโฉมประโลมขวัญ เห็นสิ้นบุญแล้วในเบื้องประจุบัน ขอหมายมั่นบุญเบื้องบูรพา แม้นกุศลเราสองเคยร่วมสร้าง ขอร่วมห้องอย่าได้ห่างเสน่หา เสียงผลที่ได้เพิ่มบำเพ็ญมา ขอร่วมชีวาร่วมวางชีวาวาย เกิดไหนขอให้ได้ถนอมพักตร์ ความรักอย่าได้ร้างอารมณ์สลาย รักนุชอย่าได้สุดเสน่ห์คลาย ขอสมหมายที่ข้ามาดสมาทาน อันสาราบำราศบำรุงคิด จาฤกไว้โดยสุจริตสาร พยายามตามสัตย์ปฏิญาณ พอแจ้งการที่กรรมในกายเอยฯ (ยังอีกยาวววววววววววววววววววววครับ) *****เจ้าฟ้ากุ้ง แต่งเพลงยาวนี้ให้เจ้าฟ้าสังวาลย์ พระมเหสีของเสด็จพ่อ พระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ดูเรื่องเจ้าฟ้ากุ้งครับ
ปติ ตันขุนทด 24 พ.ย. 2552 13:29 น. - ID 130878 
10039
2
0
24 พฤศจิกายน 2552 14:23 น. - comment id 1067646
คุณปติครับ เพลงยาวอยุธยาที่คุณถอดความมาจากภาษากรุงเก่านั้น ผมไม่เข้าใจว่าภาษากรุงเก่านั้นยากไปหรืออย่างไรครับ
24 พฤศจิกายน 2552 15:04 น. - comment id 1067652
ครับ มันอ่านยาก เพราะเราไม่คุ้น ถ้าให้เด็กประถมมัธยมอ่านงี้ เป็นไม่อยากเลย ถ้าผ่านมหาลัย และรักทางอักษรศาสตร์ก็พอจะทนอ่านได้ครับ
24 พฤศจิกายน 2552 16:04 น. - comment id 1067666
เรียนคุณปติ ผมพยายามค้นหาต้นฉบับเพลงยาวพยากร์อยุธยา แต่หาไม่ได้ครับ รบกวนช่วยลงไว้เป็นวิทยาทานด้วยครับ ผมเจอแต่ที่เหมือนของคุณปติ เช่นที่นี่ครับ เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยา จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี ไปที่: ป้ายบอกทาง, ค้นหา เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยา กวี : ไม่ปรากฏ ประเภท : ปูมโหร คำประพันธ์ : กลอนหก ความยาว : ๕๖ บท สมัย : อยุธยา ปีที่แต่ง : ไม่ปรากฏปีที่แต่ง ชื่ออื่น : ไม่ปรากฏ ลิขสิทธิ์ : เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยา เป็นบทร้อยกรองประเภทเพลงยาว มีเนื้อหาเกี่ยวกับการพยากรณ์สถานการณ์ของประเทศไทยในอนาคตว่าจะประสบวิบัติภัยนานา โดยคาดว่าประพันธ์ขึ้นราวสมัยรัชกาลสมเด็จพระเจ้าปราสาททองถึงสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ส่วนผู้ประพันธ์ยังไม่อาจระบุตัวได้แน่ชัด [แก้] ข้อเท็จจริงและข้อสันนิษฐาน เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยาแต่งขึ้นเลียนแบบมหาสุบินชาดก และนิทาน "พยาปัถเวน (ปเสนทิโกศล) ทำนายฝัน" ชาดกและนิทานดังกล่าวเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับพระสุบินนิมิตสิบหกประการของประการของพระเจ้าปเสนทิโกศลที่ได้ทูลถามคำพยากรณ์จากพระพุทธเจ้า เพลงยาวฯ นี้ ปรากฏอยู่ในหนังสือ "อธิบายแผนที่พระนครศรีอยุธยา" ซึ่งมหาอำมาตย์โทพระยาโบราณราชธานินทร์ (พร เดชะคุปต์) อดีตสมุหเทศาภิบาลมณฑลอยุธยา และอดีตอุปนายกราชบัณฑิตยสภา แผนกโบราณคดี พิมพ์ทูลเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวในการพระราชพิธีทรงบวงสรวงอดีตมหาราชเจ้าที่พระนครศรีอยุธยา เมื่อ พ.ศ. 2459 สันนิษฐานว่าเพลงยาวนี้มีมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา แต่นักวิชาการยังไม่อาจสรุปแน่ชัดว่าใครเป็นผู้แต่ง แม้ว่าในตอนท้ายของบทกลอนได้บันทึกกำกับไว้ว่า "พระนารายณ์เป็นเจ้านพบุรีทำนาย..." หากว่าเป็นจริงตามนั้น "พระนารายณ์" ก็หมายถึงสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ส่วน"นพบุรี"คือเมืองลพบุรี สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้ทรงอธิบายไว้ในคำนำหนังสือดังกล่าว มีความตอนหนึ่งว่า "...เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยา อ้างไว้ข้างท้ายว่าเปนพระราชนิพนธ์ของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เพลงยาวนี้มีหลักฐานควรเชื่อแต่ว่าแต่งเมื่อครั้งกรุงศรีอยุธยาเปนราชธานี ด้วยในคำให้การของพวกชาวกรุงเก่าที่พม่าจับไปถามคำให้การเมื่อครั้งเสียกรุงศรีอยุธยาได้กล่าวอ้างถึง แต่ข้อที่ว่าเปนพระราชนิพนธ์สมเด็จพระนารายณ์มหาราชนั้นไม่มีหลักฐานอย่างอื่นนอกจากที่มีเขียนอ้างไว้กับเพลงยาว ปลาดอยู่ที่เพลงยาวบทนี้ยังมีผู้ท่องจำกันมาได้แพร่หลายจนในกรุงรัตนโกสินทร์นี้ แต่เรียกกันว่าเพลงยาวพุทธทำนาย... ในหนังสือ คำให้การชาวกรุงเก่า ก็มีเรื่องคำพยากรณ์กรุงศรีอยุธยานี้เช่นกัน กล่าวว่าเป็นพระราชนิพนธ์ของพระพุทธเจ้าเสือ มีเนื้อความสั้นกว่าและปรากฏความเป็นร้อยแก้ว ซึ่งสันนิษฐานเพิ่มเติมได้อีกว่า เพลงยาวฯ นี้อาจแต่งขึ้นเพื่อใช้ทำลายขวัญกำลังใจสาธารณะอันเป็นจิตวิทยาทางการเมือง เพราะบทกลอนดังกล่าวมีเนื้อความคล้ายกับร่ายของพระเจ้าสุริเยนทราธิบดีหรือพระเจ้าเสือที่ทรงประพันธ์ขึ้นมาเพื่อใช้ในปฏิบัติการจิตวิทยาทางการเมืองในปลายรัชสมัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ซึ่งต่อมาผู้นำในสมัยรัตนโกสินทร์ก็ใช้ประโยชน์จากบทกลอนดังกล่าวมาอธิบายเหตุการณ์การเสียกรุงศรีอยุธยาโดยมีเป้าหมายในทางการเมืองที่ต่างไปจากพระเจ้าเสือ สรุปก็คือ ถ้าหากว่าเพลงยาวนี้ได้ถูกแต่งในสมัยอยุธยาจริง อาจกล่าวได้ว่า 1. ผู้แต่งจะต้องเป็นบุคคลที่มีความสำคัญอย่างยิ่ง มีความสามารถในทางโหราศาสตร์หรือทางจิตวิทยาและเป็นนักประพันธ์นำมาผนวกกับเรื่องราวของพุทธทำนายดังกล่าวข้างต้น 2. เพลงยาวฯ นี้อาจใช้เป็นจุดประสงค์ในทางการเมือง ข้อสังเกตอีกประเด็นหนึ่งก็คือ การทำนายชะตาบ้านเมืองไปในทางเลวร้ายเช่นนี้ถือเป็นเรื่องคอขาดบาดตายและเป็นการอัปมงคล หากเป็นการแต่งโดยบุคคลธรรมดาก็อาจจะถูกลงโทษสถานหนัก ดังนั้นผู้ที่สามารถทำนายกล่าวอ้างออกมาได้และทำให้ผู้คนยอมรับและจดจำกันได้นั้น ก็ย่อมต้องเป็นบุคคลที่มีความสำคัญระดับพระมหากษัตริย์ หรือบุคคลที่พระมหากษัตริย์ให้การยอมรับนับถือ [แก้] เนื้อเพลงยาว จะกล่าวถึงกรุงศรีอยุธยา เป็นกรุงรัตนราชพระศาสนา มหาดิเรกอันเลิศล้น เป็นที่ปรากฏรจนา สรรเสริญอยุธยาทุกแห่งหน ทุกบุรีสีมามณฑล จบสกลลูกค้าวาณิช ทุกประเทศสิบสองภาษา ย่อมมาพึ่งกรุงศรีอยุธยาเป็นอัครนิตย์ ประชาราษฎร์ปราศจากภัยพิษ ทั้งความพิกลจริตแลความทุกข์ ฝ่ายองค์พระบรมราชา ครองขัณฑสีมาเป็นสุข ด้วยพระกฤษฎีกาทำนุก จึ่งอยู่เย็นเป็นสุขสวัสดี เป็นที่อาศัยแก่มนุษย์ในใต้หล้า เป็นที่อาศัยแก่เทวาทุกราศี ทุกนิกรนรชนมนตรี คหบดีชีพราหมณพฤฒา ประดุจดั่งศาลาอาศัย ดั่งหนึ่งร่มพระไทรอันสาขา ประดุจหนึ่งแม่น้ำพระคงคา เป็นที่สิเน่หาเมื่อกันดาน ด้วยพระเดชเดชาอานุภาพ อาจปราบไพรีทุกทิศาน ทุกประเทศเขตขัณฑ์บันดาล แต่งเครื่องบรรณาการมานอบนบ กรุงศรีอยุธยานั้นสมบูรณ์ เพิ่มพูนด้วยพระเกียรติขจรจบ อุดมบรมสุขทั้งแผ่นพิภพ จนคำรบศักราชได้สองพัน คราทีนั้นฝูงสัตว์ทั้งหลาย จะเกิดความอันตรายเป็นแม่นมั่น ด้วยพระมหากษัตริย์มิได้ทรงทศพิธราชธรรม์ จึงเกิดเข็ญเป็นมหัศจรรย์สิบหกประการ คือเดือนดาวดินฟ้าจะอาเพศ อุบัติเหตุเกิดทั่วทุกทิศาน มหาเมฆจะลุกเป็นเพลิงกาฬ เกิดนิมิตพิศดารทุกบ้านเมือง พระคงคาจะแดงเดือดดั่งเลือดนก อกแผ่นดินเป็นบ้าฟ้าจะเหลือง ผีป่าก็จะวิ่งเข้าสิงเมือง ผีเมืองนั้นจะออกไปอยู่ไพร พระเสื้อเมืองจะเอาตัวหนี พระกาฬกุลีจะเข้ามาเป็นไส้ พระธรณีจะตีอกไห้ อกพระกาฬจะไหม้อยู่เกรียมกรม ในลักษณ์ทำนายไว้บ่ห่อนผิด เมื่อวินิศพิศดูก็เห็นสม มิใช่เทศกาลร้อนก็ร้อนระงม มิใช่เทศกาลลมลมก็พัด มิใช่เทศกาลหนาวก็หนาวพ้น มิใช่เทศกาลฝนฝนก็อุบัติ ทุกต้นไม้หย่อมหญ้าสาระพัด เกิดวิบัตินานาทั่วสากล เทวดาซึ่งรักษาพระศาสนา จะรักษาแต่คนฝ่ายอกุศล สัปบุรุษจะแพ้แก่ทรชน มิตรตนจะฆ่าซึ่งความรัก ภรรยาจะฆ่าซึ่งคุณผัว คนชั่วจะมล้างผู้มีศักดิ์ ลูกศิษย์จะสู้ครูพัก จะหาญหักผู้ใหญ่ให้เป็นน้อย ผู้มีศีลจะเสียซึ่งอำนาจ นักปราชญ์จะตกต่ำต้อย กระเบื้องจะเฟื่องฟูลอย น้ำเต้าอันลอยนั้นจะถอยจม ผู้มีตระกูลจะสูญเผ่า เพราะจันฑาลมันเข้ามาเสพสม ผู้มีศีลนั้นจะเสียซึ่งอารมณ์ เพราะสมัครสมาคมด้วยมารยา พระมหากระษัตริย์จะเสื่อมสิงหนาท ประเทศราชจะเสื่อมซึ่งยศถา อาสัตย์จะเลื่องลือชา พระธรรมาจะตกลึกลับ ผู้กล้าจะเสื่อมใจหาญ จะสาบสูญวิชาการทั้งปวงสรรพ ผู้มีสินจะถอยจากทรัพย์ สัปบุรุษจะอับซึ่งน้ำใจ ทั้งอายุศม์จะถอยเคลื่อนจากเดือนปี ประเวณีจะแปรปรวนตามวิสัย ทั้งพืชแผ่นดินจะผ่อนไป ผลหมากรากไม้จะถอยรส ทั้งแพทยพรรณว่านยาก็อาเพศ เคยเป็นคุณวิเศษก็เสื่อมหมด จวงจันทน์พรรณไม้อันหอมรส จะถอยถดไปตามประเพณี ทั้งข้าวก็จะยากหมากจะแพง สาระพันจะแห้งแล้งเป็นถ้วนถี่ จะบังเกีดทรพิษมิคสัญญี ฝูงผีจะวิ่งเข้าปลอมคน กรุงประเทศราชธานี จะเกิดการกุลีทุกแห่งหน จะอ้างว้างอกใจทั้งไพร่พล จะสาละวนทั่วโลกทั้งหญิงชาย จะร้อนอกสมณาประชาราช จะเกิดเข็ญเป็นอุบาทว์นั้นมากหลาย จะรบราฆ่าฟันกันวุ่นวาย ฝูงคนจะล้มตายลงเป็นเบือ ทางน้ำก็จะแห้งเป็นทางบก เวียงวังก็จะรกเป็นป่าเสือ แต่สิงห์สารสัตว์เนื้อเบื้อ นั้นจะหลงหลอเหลือในแผ่นดิน ทั้งผู้คนสาระพัดสัตว์ทั้งหลาย จะสาบสูญล้มตายเสียหมดสิ้น ด้วยพระกาฬจะมาผลาญแผ่นดิน จะสูญสิ้นการณรงค์สงคราม กรุงศรีอยุธยาจะสูญแล้ว จะลับรัศมีแก้วเจ้าทั้งสาม ไปจนคำรบปีเดือนคืนยาม จนสิ้นนามศักราชห้าพัน กรุงศรีอยุธยาเขษมสุข แสนสนุกยิ่งล้ำเมืองสวรรค์ จะเป็นเมืองแพศยาอาธรรม์ นับวันจะเสื่อมสูญเอยฯ จบเรื่องพระนารายณ์เป็นเจ้านพบุรีทำนายกรุงแต่เพียงเท่านี้ [แก้] อ้างอิง หนังสือ อธิบายแผนที่พระนครศรีอยุธยากับคำวินิจฉัยของพระยาโบราณราชธานินทร์ ฉบับชำระครั้งที่ 2 ฉบับโรงพิมพ์คุรุสภา พ.ศ. 2509 เรื่องศิลปและภูมิสถานอยุธยา ของกรมศิลปากร ฉบับโรงพิมพ์คุรุสภา พ.ศ. 2509 หนังสือ คำให้การชาวกรุงเก่า โดย อนันต์ อมรรตัย สำนักพิมพ์จดหมายเหตุ 2544 บทความ เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยาโดย จุลลดา ภักดีภูมินทร์ นิตยสารสกุลไทย ฉบับที่ 2700 ปีที่ 52 ประจำวันอังคารที่ 18 กรกฎาคม 2549 [1]
24 พฤศจิกายน 2552 16:33 น. - comment id 1067670
24 พฤศจิกายน 2552 16:50 น. - comment id 1067672
***ผมให้ข้อสังเกตอีกประการหนึ่ง เรื่องพยากรณ์กรุงศรีอยุธยานี้ น่าจะแต่งออกจากพระไตรปิฎก เรื่องพุทธพยากรณ์ ที่พระพุทธองค์ทำนายว่าอายุพระพุทธศาสนาจะยาวแค่5000ปี แล้วจะเกิดกลียุค เกิดไฟบัลลัยกัลป์มาเผาแผ่นดิน จะเหลือแต่คนมีศีลที่หลบซ่อนอยู่ตามป่าตามเขา ตามถ้ำ แล้วพระศรีอาริย์จะมาตรัสรู้ ผมจะลองหาอ่านพระไตรปิฎกอีกครั้งหนึ่ง เพราะห่างเหินมานาน
25 พฤศจิกายน 2552 00:28 น. - comment id 1067795
เต็มอิ่มเลยค่ะ ปกติปรางชอบวรรณดคี และประวัติศาสตร์ค่ะ ขอบคุณ คุณปติ และคุณเสมอจุกค่ะ
25 พฤศจิกายน 2552 10:40 น. - comment id 1067870
มาเรียนรู้เพลงยาวยากๆด้วยคนค่ะ ยังไงก็ขอศึกษาด้วยคนนะคะ อิอิอิ
11 ธันวาคม 2552 16:23 น. - comment id 1072949
อยากได้สัญญาของเจ้าฟ้ากุ้งก่อนตายกับเจ้าฟ้าสังวาลย์
4 กรกฎาคม 2553 10:41 น. - comment id 1143238
อยากได้ ความหมายของเพลงยาวเจ้าฟ้ากุ้งนะคะ หรือเรียกว่าถอดคำประพันธ์นั่นแหละค่ะ ค่ะ พอดีว่าต้องออกไปรายงาน แร้วอาจารย์ให้ถอดคำประพันธ์ให้เพื่อนทราบด้วย ไม่จะไปพึ่งใครอ่ะ ช่วยหน่อยนะคะ ปางพี่มาดหมายสมานสุมาลย์สมร ดังหมายดวงหมายเดือนดารากร อันลอยพื้นอัมพรโพยมพราย แม้นพี่เหิรเดินได้ในเวหาส ถึงจะมาดก็ไม่เสียซึ่งแรงหมาย มิได้ชมก็พอได้ดำเนิรชาย เมียงหมายรัศมีพิมานมอง นี่สุดหมายที่จะมาดสุมาลย์สมาน สุดหาญที่จะเหิรเวหาสห้อง สุดคิดที่จะเข้าเคียงประคอง สุดสนองใจสนิทเสน่ห์กัน โอ้แต่นี้นับทวีแต่เทวษ จะต้องนองชลเนตรกันแสงศัลย์ จะแลลับเหมือนหนึ่งดับเดือนตะวัน เมื่อเลี้ยวเหลี่ยมสัตภัณฑ์ยุคนธร
13 พฤศจิกายน 2555 20:19 น. - comment id 1250879
อยากได้ที่ถอดเนื้อหาไว้คร้า
หน้าส่วนตัว
กลอนอกหัก รักหวานซึ้ง
กลอนอวยพร
กลอนให้กำลังใจ
กลอนให้ข้อคิด
