ตาตุ่มทะเล
นกตะวัน
เนื่องจากเด็กนักเรียนยังไม่กลับมาจากแปลงปลูกป่าชายเลน ผม ฐานิชย์ และเจ้าชุงจึงพาคุณอรรคเดชออกไปสำรวจพื้นที่ เราเลี้ยวขวาเดินไปตามถนนดินลูกรังมายังศาลาริมทะเลเพื่อดูนกตามหาดโคลน จากนั้นจึงเดินย้อนกลับ แล้วเลี้ยวขวาเดินไปตามสะพานไม้มาดูนกในบังไพรแห่งแรก ในไม่ช้าเราเดินย้อนกลับ แล้วเลี้ยวขวาเดินมาตามถนนดินลูกรังถนนเดิม แต่ขากลับผมกับเจ้าชุงพึ่งสังเกตเห็นต้น ตาตุ่มทะเล ต้นหนึ่งขึ้นอยู่ริมถนนทางด้านขวา
ต้นตาตุ่มพุ่มใหญ่ใกล้ถนน
ช่อดอกล้นเล็กยาวก้าวมาเห็น
ใบแน่นเชียวเขียวจังสะพรั่งเป็น
ครั้นแก่เด่นเหลืองแดงแต่งวิไล
น่าแปลกใจใยเพรียกเรียกตาตุ่ม
นึกแล้วกลุ้มกลับงงเริ่มสงสัย
ไม่เห็นมีที่เด่นเป็นตุ่มไต
คิดเท่าไรไม่ออกใครบอกที
แต่ไม้นี้มีพิษอิทธิฤทธิ์มาก
หากถูกบากบั่นไปยางไหลถี่
ปนเข้าไปในอาหารทานเดี๋ยวนี้
ร้องทันทีท้องเสียอ่อนเปลี้ยแรง
ถูกตาบอดมอดไหม้ให้นึกหวั่น
เข้าใกล้มันเกิดภัยให้หน่ายแหนง
กลัวยางพิษติดตัวมัวระแวง
ไม้อาจแกล้งยางกระเด็นไม่เว้นวัน
ตาตุ่มทะเล (Excoecaria agallocha) เป็นไม้ต้นผลัดใบในวงศ์ Euphorbiaceae สูง 15-25 เมตร ชอบขึ้นตามดินเลนที่ค่อนข้างแข็งหรือดินเลนปนทรายและหิน ใบรูปไข่สีเขียวเข้ม แต่พอแก่จัดเปลี่ยนเป็นสีแดง และมีสีเหลืองแต่งแต้มบ้าง ในเดือนเมษายนไม้ชนิดนี้ผลัดใบเกือบหมด ใบ กิ่งก้าน หรือส่วนของลำต้นที่ถูกหักมียางสีขาวไหลออกมา และมีพิษมาก หากเข้าตาอาจทำให้ตาบอดได้ ถ้าปนกับอาหาร กินเข้าไปเกิดอาการท้องร่วงอย่างแรง
ชมนก ชมไม้ ปากอ่าวมหาชัย 14
18 กันยายน 2547