หนูพัด
นกตะวัน
สุนทรภู่และแม่จันซึ่งตั้งครรภ์จวนคลอดแล้ว ได้อพยพเดินทางจากเพชรบุรีกลับเข้ามายังกรุงเทพฯ โดยเข้าไปหาเจ้านาย (เจ้าครอกข้างใน) และญาติผู้ใหญ่ที่ทั้งสองเห็นว่า คลายความโกรธลงบ้างแล้ว เพราะเวลาล่วงเลยมานานมากแล้ว และคงเห็นว่าแม่จันกำลังมีครรภ์ใกล้คลอดเต็มทีด้วย ทำให้ได้รับการอภัยและความเมตตาตามสมควรจากเจ้านายและญาติผู้ใหญ่ หนูพัด ซึ่งเป็นบุตรคนแรกของสุนทรภู่ได้ถือกำเนิดในต้นปี พ.ศ. 2363 นี้เอง
สามสิบห้าพรรษานี้ภู่มีบุตร
ผิวผ่องผุดเพื่อพ่อแม่ชะแง้เห็น
เฝ้าฟูมฟักพิทักษ์เลี้ยงเพียงใจเย็น
แม้ลำเค็ญไม่รำคาญสำราญกัน
ตั้งชื่อไว้ให้บุตรสุดประเสริฐ
หลังกำเนิดเกิดได้ไม่เหหัน
ชื่อหนูพัดมัดใจไว้ใกล้กัน
คล้องแม่นพลันกับภู่นามดูดี
แต่หนูน้อยพลอยอาภัพต้องลับพ่อ
เมื่อภู่ก่อกิจกามหยามศักดิ์ศรี
จันพาบุตรรุดไปไม่รอรี
จงใจหนีจากภู่อยู่สองคน
ครั้นแม่จันหันไปคว้าใหม่ครอง
หนูพัดหมองไร้มารดามาทุกหน
อยู่กับพ่อต่อไปไม่ทุกข์ทน
แม้ผจญเผชิญโชคไม่โศกครวญ
สาเหตุที่สุนทรภู่พาแม่จันกลับมายังกรุงเทพฯนั้น นอกจากสาเหตุที่แม่จันซึ่งตั้งครรภ์ใกล้คลอดแล้ว ยังมีอีกสาเหตุหนึ่ง นั่นคือ งานประพันธ์ต่างๆที่สุนทรภู่ได้แต่งไว้ตั้งแต่ครั้งแรกเมื่อมีอายุได้ 20 ปีกว่าๆจนกระทั่งถึงปี พ.ศ. 2363 เป็นที่นิยมอ่านกันอย่างแพร่หลายในหมู่ประชาชนชาวไทยโดยทั่วไป จนทำให้สุนทรภู่มีชื่อเสียงมากขึ้นและเกียรติคุณของสุนทรภู่เผยแพร่ไปทั่วกรุงเทพฯ ทีเดียว จึงเป็นโอกาสดีหากกลับเข้ามายังกรุงเทพฯ
สุนทรภู่ กวีสี่แผ่นดิน
สมัยรัชกาลที่ 2 (2352-2367)
บทที่ 25