เอตทัคคะทางกลอนแปด

นกตะวัน

ในสมัยรัชกาลที่ 2 ซึ่งเป็นยุคทองแห่งวรรณคดี หรือแม้แต่ในสมัยอื่นใดของชาติไทย คงไม่มีกวีท่านใดยิ่งใหญ่เท่าสุนทรภู่ เพราะท่านเป็นกวีที่ประพันธ์ผลงานล้ำเลิศไว้มากที่สุดทั้งกาพย์ โคลง และกลอน โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลอนแปด ทั้งกลอนนิราศ กลอนนิทาน และกลอนเสภา ซึ่งท่านได้รับการยกย่องว่าเป็น  เอตทัคคะในทางกลอนแปดหรือกลอนสุภาพอย่างไม่มีใครเทียบได้ในยุครัตนโกสินทร์ตอนต้น  และในยุคต่อมาด้วยอย่างแน่นอน
สุนทรภู่ครูเราครั้งเก่าก่อน			
ท่านแต่งกลอนก้องหล้าสุดฟ้าไหน
แสนไพเราะเพราะพริ้งยิ่งกว่าใคร		
สัมผัสในแพรวพราวราวดนตรี
กลอนเสภาน่าอ่านขับขานเพราะ		
ทำนองเสนาะกลอนนิทานหวานสุขี
กลอนนิราศฉลาดหนาพรรณนาดี		
ร้อยกรองนี้น่ารักษาอักษราครู
ทั้งเข้าใจได้ง่ายสบายมาก			
คำไม่ยากยุ่งคิดฟังติดหู
อ่านติดตาพาใจให้เชิดชู			
บูชาครูของเราเจ้าบทกลอน
เพื่อสืบทอดตลอดไปให้นิรันดร์		
โปรดช่วยกันเก็บไว้ใช้สั่งสอน
ทั้งประพันธ์ขันแข่งแต่งบทกลอน		
ตามสุนทรภู่นั้นสร้างสรรค์มา
กลอนแปดของสุนทรภู่มักใช้คำง่ายๆพื้นๆทำให้ผู้อ่านทั่วไปสามารถเข้าใจได้ง่าย แต่มีลีลาไพเราะหลั่งไหลอ่านแล้วจับใจยิ่ง เพราะแพรวพราวไปด้วยสัมผัสใน โดยแต่ละวรรคมีสัมผัสใน 2 คู่ คู่แรกอยู่ระหว่างคำที่ 3 กับคำที่ 4 และคู่ที่สองอยู่ระหว่างคำที่ 5 กับคำที่ 6 หรือ 7 และในวรรคที่ 1 กับวรรคที่ 3 นิยมให้เป็นสัมผัสสระทั้งสองคู่ แต่ในวรรคที่ 2 กับวรรคที่ 4 นั้น คู่แรกนิยมให้เป็นสัมผัสพยัญชนะ ส่วนคู่หลังนิยมให้เป็นสัมผัสสระ 
สุนทรภู่ กวีสี่แผ่นดิน
สมัยรัชกาลที่ 2 (2352-2367)
บทที่ 2