ดอกสร้อยสักวา

นกตะวัน

เนื่องจากสุนทรภู่ไม่ชอบทำการงานอย่างอื่นนอกจากการแต่งบทกลอน และมีความเฉลียวฉลาดมากจนสามารถบอกดอกสร้อยสักวาได้ตั้งแต่ยังรุ่นหนุ่ม จึงได้ลาออกจากงานราชการ แล้วกลับเข้าไปอยู่กับมารดาที่พระราชวังหลังตามเดิม และแต่งบทกลอนตามใจตัวเอง  เนื่องจากสุนทรภู่เคยเป็นครูสอนหนังสือ และบอกดอกสร้อยสักวามาก่อน จึงทำให้มีผู้คนรู้จักสุนทรภู่มากขึ้นในฐานะนักเลงกลอนผู้มีความสามารถ  
สักวาสุนทรภู่นักดูนก			
ชมวิหคทุกหนไม่หม่นหมอง
ลอยเรือเพลินเดินทางพลางแลมอง		
ปักษาซ้องสนั่นป่าพนาไพร
ท่านแทรกใส่ในนิราศดั่งวาดเขียน		
ให้เราเรียนรู้อ่านแตกฉานไหว
สอนให้รู้ดูนกวิหคไทย			
เห็นทั่วไปในป่านาภาคกลาง
ชมนกยูงฝูงกากระทาตะกรุม			
อีโก้งอีลุ้มคุ่มกุลาไก่ฟ้าขวาง
จิบจาบจอกออกเอี้ยงเคียงกะลาง		
โนรีข้างนางนวลล้วนนกดี
ทั้งยังใช้ให้นกวิหคนั้น			
สร้างสัมพันธ์ฉันคู่รักสมศักดิ์ศรี
บอกความในให้รู้ดูซึ้งดี			
อ่านกี่ที่ไม่เบื่อเหลือเชื่อเอย
สำหรับกลอนสักวานั้น บทหนึ่งๆ กำหนดไว้เพียง 4 คำกลอน (8 วรรค) หากจะแต่งตั้งแต่ 2 บทขึ้นไป ต้องแต่งเพิ่มอีก 4 คำกลอน แต่ไม่ต้องมีสัมผัสเกี่ยวข้องกับบทแรก ให้ใช้คำได้ตั้งแต่ 6 คำจนถึง 9 คำเหมือนกับกลอนบทละคร มีบังคับอยู่แต่เพียงว่า จะต้องใช้คำขึ้นต้นว่า  สักวา   และคำลงท้ายว่า  เอย   ทุกครั้งไป กลอนสักวานี้เป็นกลอนที่ใช้สำหรับร้องแก้กัน เป็นทำนอง ลำพระทอง และลำต่าง ๆ
สุนทรภู่ กวีสี่แผ่นดิน
สมัยรัชกาลที่ 1 (2329-2352)
บทที่ 1