ตะครอง

นกตะวัน

เราเดินผ่านท่อนไม้ใหญ่ที่เจ้าหน้าที่นำมาขวางกั้นถนนเพราะไม่ต้องการให้ใครนำรถเข้าไป เพื่อป้องกันมิให้ผู้ใดเข้าไปลักลอบตัดต้นไม้หรือเก็บของป่า สองข้างทางยังคงเต็มไปด้วยหญ้าเพ็กเช่นเดียวกับ แนวกันไฟ 2 แต่เราไม่พบต้นปอบิดในบริเวณนี้ เดินมาได้สักครู่หัวหน้าเดินไปที่ต้นไม้เตี้ยๆต้นหนึ่งซึ่งขึ้นอยู่ริมถนน ดูเผินๆนึกว่าเป็นต้นพุทราเพราะใบของมันเหมือนใบพุทรามาก แต่ใบใหญ่กว่า แล้วเด็ดผลเล็กๆสีดำของมันมาเคี้ยวกิน หัวหน้าบอกว่าต้นตะครอง
อยู่ข้างทางกลางป่าหาค่อนง่าย			
หากกระหายรีบหาพาสุขสันต์
ผลเล็กกลมอมเคี้ยวไม่เสียวฟัน			
รสเปรี้ยวนั้นฝาดนุ่มชุ่มคอดี
แต่ลำต้นล้นกิ่งห้ามพิงเล่น				
ซุกซ่อนเร้นหนามแหลมแซมแน่นถี่
เอื้อมมือไปไขว่หาคว้าหนามชี้			
เจ็บทันทีทุกครั้งไม่ตั้งใจ
เห็นครั้งแรกแปลกใจในหน้าตา			
คล้ายพุทราซ่อนผลล้นไสว
ด้วยลูกนิดกระจิดจ้อยน่าน้อยใจ			
มองเท่าไรไม่เห็นเด่นออกมา
ส่วนใบนั้นมันมนจนเกือบกลม			
ขอบใบข่มค่อนคมเหมาะสมหนา
แม้มองไปให้เหมือนเพื่อนพุทรา			
ด้อยคุณค่าแค่เห็นยังเป็นรอง
ตะครอง (Ziziphus cambodiana) เป็นไม้ต้นขนาดเล็กในวงศ์ Rhamnaceae เช่นเดียวกับพุทรา (Ziziphus jujuba) ทั้งยังมีใบเดี่ยวค่อนข้างกลมที่ออกเรียงสลับและหนามที่แหลมคมเช่นเดียวกับพุทราอีกด้วย ผลกลมเหมือนพุทราเช่นกัน แต่เล็กกว่าผลพุทราหลายเท่านัก ถ้าหากอยู่ในระยะไกลแทบมองไม่เห็นผลของมัน ผลดิบสีเขียวมีรสฝาด แต่ผลสุกสีดำมีรสเปรี้ยวอมฝาด ใช้ทานแก้กระหายน้ำได้ดีเช่นกัน แต่เนื่องจากผลเล็กมาก กินเท่าไรจึงไม่ค่อยจุใจนัก
สถานีวิจัยสิ่งแวดล้อมสะแกราช 19
18 กรกฎาคม 2547