มโหสถบัณฑิต ตอน ๑๗ (เรื่องหุงข้าว)

กุ้งหนามแดง

พระราชาวิเทหะเทวราช		
ทดสอบปราชญ์มโหสถหลายคำถาม
ทั้งปัญญาไหวพริบและเชาว์ตาม
มิครั่นคร้ามตอบความหลายเพลา (๑๙๕)
คิดปุจฉาขึ้นใหม่หลายข้อแม้
จงคิดแก้แปดข้ออย่ารอท่า
จงหุงข้าวสักครั้งท่านสั่งมา
กติกาสาระแปดประการ (๑๙๖)
หนึ่ง..มิใช่ข้าวสารในการหุง
สอง..ห้ามหุงด้วยน้ำนำประสาน
สาม..ห้ามหุงด้วยหม้อข้าวท่านกล่าววาน
สี่..ท่านขานห้ามใช้เตาเข้าหุงกัน (๑๙๗)
ห้า..ห้ามหุงด้วยไฟใช้อย่างอื่น
หก..เชื้อฟืนห้ามใช้ให้เลือกสรร
เจ็ด..ชายหญิงห้ามยกมาข้ากีดกัน
แปด..ถึงวันนำถวายห้ามใช้ทาง (๑๙๘)
จงหุงหาข้าวเปรี้ยวท่านรับสั่ง
ส่งถึงวังตามดำรัสอย่าขัดขวาง
หมั่นยึดถือปฏิบัติตามจัดวาง
ถ้าทิ้งขว้างถูกปรับจับขังคุม (๑๙๙)
เหล่าชาวบ้านเห็นปัญหาพาสลด
ไม่ปรากฏใครจะแน่แค่เดาสุ่ม
ว่าอย่างโน้นอย่างนี้มีชุมนุม
พ่อเศรษฐียังกลุ้มถามลูกชาย (๒๐๐)
มโหสถว่าไม่แปลกหยุดแตกตื่น
แม้หยิบยื่นแปดการมิผ่านหาย
ก็ยังคงคลี่คลายอย่างง่ายดาย
งานสบายแปดอย่างวางให้ปรุง (๒๐๑)
หนึ่ง..ข้าวสารหลบเลี่ยงเพียงปลายข้าว
สอง..น้ำค้างเม็ดพราวรวบรวมหุง
สาม..กะทะภาชนะมาผดุง
สี่..มิยุ่งก่อสามเส้าเข้าทำการ (๒๐๒)
ห้า..ให้ใช้แว่นขยายประกายจุด
หก..เร่งรุดหาใบไม้หุงอาหาร
เจ็ด..กระเทยยกไปจงไหว้วาน
แปด..เดินผ่านแนวถนนให้พ้นทาง (๒๐๓)
แม้น้ำไฟใช้จริงสิ่งที่กล่าว
นอกเรื่องราวปกติวิธีสร้าง
มิได้ขัดข้อบังคับประทับวาง
ถูกทุกอย่างตามบัญชาองค์ราชันย์ (๒๐๔)
เมื่อได้รับข้าวเปรี้ยวตามรับสั่ง
พระองค์นั่งปรีด์เปรมเกษมสันต์
ทั้งสี่ปราชญ์นั่งแลแค่มองกัน
พระทรงธรรม์บอกรอก่อนมิร้อนใจ (๒๐๕)