* วิธีเขียนโคลง.....แก้วประเสริฐ. *

แก้วประเสริฐ

วิธีเขียนโคลง.....แก้วประเสริฐ. *
                 
                        * เอกเจ็ดโทสี่ย้ำ           คำโคลง
                      วางกรอบไว้จรรโลง        แม่นแท้
                      คำตายเอกแทนโยง        ผองสู่   นาแม่
                      ฉันทลักษณ์จำแล้            กอบเจ้าสู่สรวงฯ.*
        *  ก่อนอื่นต้องขอออกตัวว่า  มิได้เก่งกาจในเรื่องนี้แต่อย่างไร เพียงแค่เล่นได้พอตัวเท่านั้น  แต่เนื่องจาก
มีคนสอบถามมาและขอคำแนะนำ เพื่ออัธยาสัยไมตรีต่อกันก็บอกไป บางทีก็เหมือนและบางทีก็ขาดตกหล่น
ไปก็มี  ด้วยความที่ไม่ติดยึดนักจึงเขียนการแต่งโคลงไว้คร่าวๆเพื่อจะได้เป็นแนวทางเดียวกันสำหรับผู้ที่สนใจ
ในวิธีการเขียนโคลงที่ได้เล่นมาเท่านั้น ปกติจะแต่งเฉพาะกลอนเป็นส่วนมาก  ดังนั้นหากผู้รู้มากก็อย่าหัวร่อกัน
ก็แล้วกัน  เพราะผมไม่ได้เชี่ยวชาญด้านนี้โดยตรงแม้ว่าจะชอบเป็นอันดับหนึ่งก็ตาม เนื่องจากรู้ตัวดีว่ายังขาดหล่น
ตกบกพร่องที่ไม่รู้ไปอีกมาก  เอาเฉพาะที่รู้และใช้เล่นจะดีหรือไม่ก็พิจารณาเอาเอง  ซึ่งได้ทำไว้เพื่อสำหรับคนที่
ต้องการวิธีการเล่นโคลงเฉพาะชอบวิธีการของผมเท่านั้น  ซึ่งมีดังต่อไปนี้ *
        การขียนโคลง ซึ่งว่ายากก็ยาก ว่าง่ายก็ง่ายหากเป็นกลอนแปดแล้ว
ไม่นับว่ายากแต่อย่างไร  เวปฯที่มอบให้นั้นมีอยู่แล้วแต่ไม่รัดกุมเท่าไรนัก คนอ่านจะงุนงนมากไม่ขยายความ
ก็จะสับสน  เพราะหากจับทางได้แล้วทำตามแบบที่ค้นคว้าไว้ก็ไม่ยากนัก การเขียนโคลงแบ่งเป็น โคลง
ทั่วๆไป โคลงเล่นคำ  โคลงเล่นคำสำนวน โคลงคำสำนวนซ่อนรูป  เธอเอาโคลงทั่วไป คือโคลงสี่สุภาพ
ซึ่งนิยมเล่นกันทั่วๆไป
   รูปแบบโคลงและ ฉันทลักษณ์
แบบโคลง  
กา กา กา ก่า ก้า       กากา  (กากา)   (สร้อยคือคำอุทานขยายความ)
กา ก่า กา กา กา       ก่าก้า
กา กา ก่า กา กา       กาก่า  (กากา)   (สร้อยคือคำอุทานขยายความ)
กา ก่า กา กา ก้า       ก่าก้ากากา   (กากา)  (คำปิดท้ายนี้ส่วนใหญ่ใช้  "บารณี")
แบบฉันทลักษณ์
    คือการกำหนดเสียง เอก โท ให้ตรงข้อบังคับในรูปแบบ และสิ่งปลีกย่อย
อื่นๆที่ทางตำราไม่ได้ลงไว้ ในการใช้เสียง เอก โท บังคับโคลงเอาไว้
   นี่คือรูปแบบโคลง  หากเป็นโคลงสี่สุภาพจะไม่มีคำอุทานขยายความ ตัดข้อความในวงเล็บออก
ที่มีมักเป็นโคลงกระทู้แปลง
  ควรจำ  โคลงถูกบังคับด้วยสระ  เอก และโท  จะเปลี่ยนแปลงมิได้ คือ เอกเจ็ด และโทสี่ นอกนั้น
คำสระใช้ได้แต่ไม่นับ นับเอกโทตามบังคับในกรอบของโคลง
  เอก 7 โท 4 อยู่ที่ไหน คือ
วรรค 1 เอกอยู่ในคำที่สี่  คำที่ห้า เป็น โท ส่วนคำสร้อยขยายความต้องลงท้ายด้วยคำว่า พ่อ แม่ เอย
แฮ เฮย ฯลฯ เป็นต้น
   วรรค 2  เอก อยู่ในคำที่สอง   คำที่หก ส่วนคำที่เจ็ดเป็น โท
   วรรค 3  เอกอยู่ในคำที่ สาม กับคำที่ เจ็ด
   วรรค 4  เอกอยู่ในคำที่ สอง คำที่ หก ส่วนโทอยู่ในคำที่ ห้า และเจ็ด
ข้อควรจำ
วรรคแรก  คำที่หก  ให้อนุโลมเสียงเอกและคำตายได้ แต่ห้ามเสียง โท เด็ดขาด
วรรคสองและสาม  คำที่ห้าห้ามใช้เสียง เอก โท เด็ดขาด และ
วรรคสาม  คำที่ หก  ห้ามเสียง โท เด็ดขาด ใช้เสียง เอก หรือ คำตาย แทน ทั้งสองคำนี้ ห้ามเสียง โท
หมายเหตุ   เสียงเอก ใช้คำตายแทนเสียงเอกได้ คำตายคือคำเสียงสั้นๆ คำเป็นคือคำเสียงยาวๆ
คำตายประกอบด้วย เสียงสะกดในแม่ก.กา คือ กก กด  กบ ยกเว้น อำ ไอ ใอ เอา (เป็นคำเป็น)
เคล็ดลับ   เสียงที่สะกดเป็นคำเป็นในแม่ก.กา คือ กง กน กม เกย เกยว(เสียง ว.) และพวก
อำ ไอ ใอ เอา
   จงจำคำเป็น พวกนี้ไว้  คำที่ไม่อยู่และสะกด ถือเป็น คำตาย ทั้งสิ้น ออกเสียงจะอยู่ใต้จมูกลงมาระหว่างปาก
มักจะเป็นคำๆเดียวได้ใจความเช่น พ่อ แม่ เรา เขา เป็นต้น
   ระดับเสียง  เปล่งเสียง เสียงนั้นหากเสมอ จมูก เป็น เสียงกลาง
                เปล่งเสียง เสียงนั้นเลยจมูกไปจดหน้าผาก เป็น เสียงสูง
                เปล่งเสียง เสียงนั้นต่ำกว่าจมูกลงมาถึงริมฝีปาก เป็น เสียงต่ำ
คำตายคือ เสียงต้องอยู่ใต้จมูกลงมา  และมีเสียงสั้นๆเท่านั้น คือ พ่อ แม่  พี่ ป้า ฯลฯ เป็นต้น
การใช้เสียง จะเห็นว่าบางคำคิดว่าเป็นคำตาย หาก สะกดในคำเป็นก็ไม่นับเป็นคำตาย เช่น น้อง สาว เป็น
เสียงกลาง ไม่จัดอยู่ในเสียงสั้นๆ น้อง ไปทางเสียงสูง  สาว ไปในทางเสียง ต่ำ แต่จัดอยู่ เสียงกลาง เป็นต้น
   การใช้เสียง เอก โท สะกดนี้ มักจะออกไปใน
แนวทางเสียงจัตวา เป็นส่วนมาก
การใช้กลอนแปด เข้าผสมกับ โคลง ประโยชน์ ทำให้โคลงนั้นเกิดเร้าอารมณ์คนอ่าน ไหวพลิ้ว อ่อนช้อย
หวาน และลื่นไหลไปตามจังหวะ  (แม้นจะเขียนแบบเศร้าๆก็ออก เศร้าปนหวาน)
        เท่านี้ก็สามารถแต่งโคลงได้ทุกประเภทแล้วจ้า  ส่วนลักษณะโคลงอยู่ที่เราเล่น ไม่ว่าโคลงนั้น
เป็นโคลง เล่นคำ เล่นคำสำนวน หรือ คำสำนวนซ่อนรูป อยู่ที่เราจะแต่งและฝึกฝนเอง จ้า 
        ผิดพลาดพลั้งอย่างไรอภัยด้วยที่บังอาจเขียนขึ้นมา  สวัสดี.
   *เหมือนลางร้ายนำพาจึงมาเขียน
สิ่งพากเพียรร่ำรู้สู่วรรณศิลป์
มิได้หวังสิ่งใดในดวงจินต์
ใกล้จะสิ้นกำหนดหมดเวลา
   จึงขอฝากสิ่งรู้คู่แก้วประเสริฐ
มิล้ำเลิศอย่างไรในค้นหา
หากผิดพลาดพลั้งไปอภัยนา
ด้วยเวลาสั้นแล้วแก้วต้องจร.*
              * แก้วประเสริฐ. *