ยางควาย

นกตะวัน

ในเวลาที่มีฝูงควายเดินผ่านมา นักดูนกมักมีโอกาสเห็นนกถึง 3 ชนิดที่ชอบอาศัยหากินอยู่ใกล้ๆควาย คือ นกเอี้ยงหงอน นกแซงแซวหางปลา และนกยางควาย เพราะในเวลาที่ควายเดินมานั้น แมลงต่างๆโดยเฉพาะอย่างยิ่งตั๊กแตนที่หลบซ่อนตัวอยู่ตามพื้นดินและกอหญ้ามักกระโดดหรือบินออกมาด้วยความตกใจ เปิดโอกาสให้นกแซงแซวหางปลาบินออกไปโฉบจิกกิน ส่วนนกยางควายจะเดินจิกกินตามพื้นดินทันทีที่เห็นแมลงกระโดดหรือบินออกมา 
เหล่ายางควายย้ายร่างกลางควายฝูง			
สิ่งใดจูงใจหนาน่าสงสัย
ต่างก้าวเดินเพลินดินหากินไป			
ตั๊กแตนใหญ่ถูกแย่งจิกแข่งกัน
เจ้านกเท่เสน่ห์จัดเดินลัดล่อง			
เห็นขนผ่องขาวนวลชวนใฝ่ฝัน
หัวคอส้มอมทองงามผ่องพรรณ			
ปากแหลมนั้นเนียนเหลืองเรืองแดดทอ
ช่างฉลาดมาดนกเดินหกเหิน			
จิกกันเพลินพวกแมลงแย่งชิงหนอ
ยามควายเดินเพลินดีนกรีรอ			
ก้าวเดินคลอพวกควายหมายแมลง
นกได้กินสิ้นหดหมดไม่เหลือ			
มิเคยเบื่อกระบือหรือหน่ายแหนง
ควายเดินไล่ให้ปักษีมีแมลง				
แต่นกแล้งน้ำใจไร้ตอบแทน
การอยู่ร่วมกันของนกยางควายกับควายเป็นความสัมพันธ์แบบฝ่ายหนึ่งได้รับประโยชน์อีกฝ่ายหนึ่งไม่ได้รับประโยชน์แต่ไม่เสียประโยชน์ ในทางชีววิทยาเรียกว่า Commensalism เพราะควายเดินไล่แมลงออกมาให้นกยางควายได้จิกกินทำให้นกยางควายได้รับประโยชน์ แต่ควายมิได้รับประโยชน์อันใดจากนกยางควายเลย แต่ควายก็มิได้เสียประโยชน์ใดๆ การที่นกชอบอยู่ร่วมกับควายเพื่ออาศัยหากินเช่นนี้ ทำให้ชาวบ้านเรียกนกยางชนิดนี้ว่า นกยางควาย
เมืองนกกิ้งโครง 11
16 มกราคม 2548