ชวนพี่เมี่ยงไปชิงเปรต

ฉางน้อย

..ภาพนี้เป็นขนมลา.. 
  " พี่เมี่ยง อย่าลืมล่ะ เช้าวันพฤหัสฯที่ 25 พี่มารอรถที่บ้านวานะ ไปพร้อมกัน " 
วาย้ำพี่เมี่ยงถึงการเดินทางไปต่างจังหวัด
เพื่อร่วมงานประเพณีสาร์ทเดือน 10 หริอว่าประเพณีชิงเปรต นั่นเอง
" จ้า...ไม่ลืมหรอกนะ นานๆได้เที่ยวเดินทางไกล ไม่ตื่นสายด้วย รับรองจ๊ะ " 
พี่เมี่ยงรับปากมั่นเหมาะ
.........เช้าวันเดินทางก็มาถึง พี่ชายเอารถส่วนตัวไปเอง ออกจาก กทม.ประมาณ 6โมงเช้า วากับพี่เมี่ยงนั่งเบาะหลัง คุยกันเบาๆ
" อืม..ไหนวาลองเล่าซิ ประเพณีชิงเปรตที่วาบอกนั่นน่ะ 
มีจริงเหรอ แล้วเป็นยังไง " พี่เมี่ยงยังคงสงสัย
" ฮั่นแน่ะ อยากรู้ใช่ไหมล่ะ จ่ายมาก่อน 300 แล้วจะเล่าให้ฟัง " 
วา ไม่ค่อยงกสักเท่าไหร่ อิอิ
" เออ..น่ะ เล่าดิ ถ้าพี่เชื่อถือได้ จ่ายอีก 200 โอเค๊." พี่เมี่ยงคำต่อรอง
" คืองี้นะพี่เมี่ยง ประเพณีชิงเปรต หรือ สาร์ทเดือน 10 ห
รือว่า ประเพณีรับส่งตายายอ่ะนะ มักเป็นชื่อเรียกทางภาคใต้กันนี่เอง " 
วา เริ่มพูดคุย เล่าเรื่องราวถึงสิ่งที่ตัวเองได้รับรุ้และสืบทอดกันมาช้านาน
" ประเพณีชิงเปรต เป็นความเชื่อเก่าแก่ที่สืบทอดมาแต่บรรพบุรุษที่ยังคงดำรงรักษามาจนถึงทุกวันนี้
ปรเพณีนี้ถือเป็นการทำบุญอุทิศส่วนบุญส่วนกุศลให้แก่ญาติผู้ล่วงลับไปแล้ว " วาเล่าได้โดยไม่ติดขัด ทำให้พี่เมี่ยงที่นั่งฟังนั้นชักมีอาการทึ่งในความมีสาระของยิหวาในวันนี้ 
" ญาติผู้ล่วงลับนั้นหมายถึง ผู้ที่มีบาปหนา ตกนรกด้วยนะพี่เมี่ยง ตกนรก เลยกลายเป็น..เปรต..ไงคะ "
" หือ..พี่เมี่ยงอ่ะ ฟังวาอยุ่ไหมเนี่ยะ "
 วา เอ่ยถามเมื่อเห็นพี่เมี่ยงนั่งเงียบเหมือนครุ่นคิดอะไรบางอย่าง
" อืม...ฟังซิ เล่าต่อนะวา พี่แค่คิดเล่นๆว่า หน้าตาของ เปรต จะน่ากลัวสักแค่ไหนเชียว " 
" แหม.. ยังไง พี่เมี่ยงก็หล่อกว่าอยู่แล้วล่ะคะ อิอิ "
 วา พูดพลางเอี้ยวคอหลบรัศมีของมะเหงกพี่เมี่ยง
...... รถยังคงแล่นไปเรื่อยๆพี่ชายคนขับ ยังคงมีสมาธิในการขับรถ 
คนนั่งข้างพี่สาวคนโต หรือเจ๊ใหญ่นั่นเอง เป็นเพื่อนนั่งคุยกับพี่ชาย
" อ่ะ วาเล่าต่อนะ พี่เมี่ยงห้ามเขกกะโหลกวาด้วย
 เดี๋ยวอดฟังเรื่องเปรตไม่รุ้ด้วยน๊า " วาเริ่มมาไม้อ่อน อิอิ
" .... เปรตน่ะนะพี่เมี่ยงจะได้รับการปล่อยตัวจากยมบาลให้มาพบลูกหลานและญาติพี่น้องในเมืองมนุษย์ใน แรม 1 ค่ำ เดือน 10 
และ ให้อยู่ในเมืองมนุษย์ได้เพียง 15 วัน "
" อืม...แล้วไงต่อ เล่าซิ "
 พี่เมี่ยงเอ่ยถาม หลังจากที่วา นั่งเงียบไปซะเฉยๆ 
" วา คิดว่าวา เห็นเปรตริมทางเข้าแล้วล่ะพี่เมี่ยง " 
และแล้วก็เป็นจริงดั่งที่วาคาดคิด เพราะรถของพวกเราเข้าเขตจ.เพชรบุรีแล้ว มี
ตำรวจทางหลวงเรียกโบกมือให้พี่ชายแอบรถไหล่ทาง ชิดริมถนน
ไม่มีด่านตรวจ ไม่มีอะไรที่จะส่อว่า จะมีเจ้าหน้าที่เรียกตรวจ
" คุณจะไปไหนกันเนี่ยะ ไหนขอดูใบขับขี่หน่อยซิ " ตำรวจทางหลวงนายนั้นถามพี่ชายด้วยวาจา และ ท่าทางที่วางอำนาจ
" รับใบสั่งนะ คุณขับรถเลนขวา " 
วาคิดในใจ ผิดตรงไหน(วะ)รุถว่างๆก็วิ่งเลนขวาได้นี่(หว่า)
" พี่ครับ ไม่ต้องเขียนใบสั่งหรอกครับ 100 พอไหมครับ "
 พี่ชายถามโดยไม่ต้องการคำตอบยื่น100บาทแนบกับใบขับขี่
 หมอนั่นยังมีหน้าบอกว่า ขับรถดีๆนะครับ .....
" อ้อ พี่คะ หนูยังไม่ได้ตอบพี่เลยนะคะ ว่าจะไปไหนกัน คือว่า พวกหนูกะพี่ๆจะกลับบ้านไปทำบุญให้เปรตน่ะค่ะ"
" เปรตริมทางที่อดอยาก หิวโหยไงคะ หนูสบายใจแล้วคะ ทำบุญแล้ว ..."
 วา ยังมีหน้าไปแจ๋นใส่ตำรวจทางหลวงผู้นั้นอีก ทำให้พี่ชายต้องรีบออกรถโดยเร็ว ก่อนที่จะโดนคดีเรื่องไม่เป็นเรื่อง 55555
" เห็นไหมล่ะพี่เมี่ยง พี่ชายทำบุญให้เปรตไปแล้ว 1 ตัว คงสบายใจแล้วเนอะเฮียเนอะ " วาพูดพลางพยักเพยิดให้กับพี่ชายคนโต
" โห ยัยวานี่ ไปว่าเค้า ปากจัดนะเรานี่ ไม่เบา แหมๆๆๆ " พี่
เมี่ยงหันมองดุๆ
" อ่ะ ฟังต่อดีกว่า เนอะพี่เมี่ยง เมื่อเปรต มาอยู่ในเมืองมนุษย์ได้แค่ 15 วัน ฉะนั้นเมื่อถึงแรม 15 ค่ำเดือน 10 พวกเค้าก็กลับไปภูมินรกเหมือนเดิม " 
" การมาเยื่อมเยือนของเปรตผู้ล่วงลับ ทางภาคใต้ถึงได้เรียกว่า รับ ส่งตายายไงคะพี่เมี่ยง "
" อ่อ...... พี่พอจะเข้าใจแล้วล่ะ " ดูท่าทางพี่เมี่ยงฉลาดขึ้นมานิดนึง อิอิ
  " แล้วที่บ้านวาต้องเตรียมอาหาร กับข้าว ขนมไปวัดไหมละ เหมือนที่กรุงเทพฯไหมวา ?" พี่เมี่ยงถาม เพราะไม่เข้าใจประเพณีทางใต้จริงๆ
" แล้ววาต้องไปเป็นเปรต เอ๊ย ไปชิงเปรตด้วยป่ะ " 
พี่เมี่ยงถามแต่ แอบอมยิ้มในหน้า
" นี่แน่ะ...หาว่าเค้าเป็นเปรต หยิกซะ" วา เอาปลายเล็บเหน็บที่สีข้างพี่เมี่ยงพองาม แต่ทำให้พี่เมี่ยงบิดตัวหนีเล็บยัยวา 
" แหะ..แหะ..โอเค จ๊ะ พี่ไม่แหย่วาแล้ว นะคนดี 
เล่าต่อๆจ๊ะ อยากฟัง " นายเมี่ยงคำออดอ้อน
" อ่ะๆ.. เล่าต่อก็ได้ ห้ามขัดคออีกละ เดี๋ยวโดนๆ " 
" ก็พอถึงงานประเพณีสำคัญ แต่ละบ้านก็จัดเตรียมอาหาร
 คาวหวานใส่สำรับเป็นชุดๆ ซึ่งจะมีสามชุดน่ะค่ะ 
ชุดที่ 1... จัดอาหารคาวหวาน ของกินของใช้ต่างๆสำหรับพระภิกษุสงฆ์ 
เพื่อใช้ในการกรวดน้ำอุทิศส่วนบุญส่วนกุศล
ชุดที่ 2 ...จัดให้เปรตกินในวัด เป็นเปรตชั้นดี ที่สามารถเข้าออกวัดวาได้
 จะมีการสร้างร้านหรือ ปลูกเป็นศาลาสูงๆไว้ตั้งสำรับสำหรับเปรตกิน 
ภาคใต้เรียกว่า หลาเปรต " วาสาธยายได้โดยไม่ติดขัด
" อะไรนะวา หลาเปรต แปลว่าอะไร ไม่เข้าใจ "
 พี่เมี่ยงทำสีหน้างุนงงแบบเล็กๆ อิอิ
" หลาเปรต ก็ คือ ศาลาไง ศาลาที่ไว้วางขนมแหละ
 ชาวบ้านก็จะนำมาวางบนนี้ ไว้ให้เปรตกินเสร็จ ค่อยไปแย่งไงคะ " 
วา เล่ามาถึงตรงนี้ด้วยสีหน้าอมยิ้ม 
ดูท่าทางเธอคงอดขำไม่ได้ว่า ชิงเปรต อิอิ 
" ส่วนสำรับชุดที่ 3 นะคะพี่เมี่ยง....
ชุดที่ 3 เราจะจัดให้เปรตกินนอกวัด 
ส่วนมากเป็นเปรตที่เข้าวัดเข้าวาไม่ได้คะ 
แต่ละบ้านจะจัดทำกระทง หรือ กรวยใบเล็กๆ ไว้ใส่กับข้าว 
เพื่อทำทานให้แก่เปรต โดยจะนำอาหารที่ใส่กรวยนี้ ไปวางริมทางเดิน 
ริมถนน ทางเข้าวัด หรือโคนต้นไม้ แล้วแต่คะ 
แต่เราต้องกล่าวคำเชิญให้เปรตได้มารับส่วนบุญที่เรานำมาวางให้เขาด้วยนะคะ เขาจะได้ไม่อดอยาก จะได้ไม่ทนทุกข์ทรมาน "
" ว่าแต่ว่า พี่เมี่ยงจะเลือกอาหารสำรับไหนดีน๊า อิอิ "
 วา ถามพลางหัวเราะคิกๆชอบใจ
" พี่ก็กิน อย่างที่วากินแหละ 5555 " พี่เมี่ยงเอาคืน 
" นอกจากอาหารคาวหวานในสำรับแล้วนะคะพี่เมี่ยง 
ยังมีขนมอีกนะคะ เป็นขนมประเพณีทางใต้โดยเฉพาะค่ะ " 
วา เริ่มเล่าต่อ เมื่อเห็นพี่เมี่ยงยังอยากรุ้อยากฟัง
" เหรอ วา เปรตกินขนมได้ด้วยเหรอ พี่เคยได้ยินว่า 
เปรตน่ะ ปากเท่ารูเข็มนี่นา " พี่เมี่ยงซักถามจริงๆด้วย
" นั่นแหละ เพราะเปรตมีปากที่เท่ารูเข็มไงคะ
 ขนมแต่ละอย่างแต่ละชื่อ เลยมีที่มาแตกต่างกันไงค
ะ อีกทั้งขนมแต่ละอย่างยังแทนสัญญลักษณ์ต่างๆด้วยนะคะ "
" ขนมที่วาบอก จะมี 5 อย่าง คะ เช่น ขนมกง ขนมลา
 ขนมพอง ขนมดีซำ ขนมสะบ้า "
 วา พูดพลางยิ้มน้อยๆ
 เมื่อเห็นพี่เมี่ยงของเธอทำสีหน้า งง หนักมากขึ้นกว่าเดิม
" 1...ขนมพอง ทำจากแป้งข้าวเหนียว 
นำนึ่ง ตากให้แห้ง ทอดด้วยน้ำมัน โรยหน้าด้วยน้ำตาลให้หวานๆ 
พี่เมี่ยงรู้ไหม ขนมพอง แทนสัญญลักษณ์ของอะไร ?
" วาถามพี่เมี่ยง ซึ่งได้แต่ทำหน้างง
" ขนมพอง แทนสัญญลักษณ์ ของแพ คะ
 ไว้ให้เปรตนั่งตอนขากลับ เพื่อข้ามห้วงมหรรณพ
 เป็นความเชื่อของคนโบราณแหละพี่เมี่ยง " 
พี่เมี่ยง ได้แต่พยักหน้ากึกๆ
" 2...ขนมกง หรือขนมไข่ปลานั่นเอง
 อย่าถามว่าทำยังไง วาไม่ค่อยรู้หรอก
 รู้แต่ว่า ขนมกง แทนความหมายของเครื่องประดับ 
รู้แค่นี้แหละคะ 55555 "
" 3...ขนมลา แทนความหมายของเสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่มคะ
 อีกอย่าง เปรตกินได้สะดวก
 เพราะเป็นตาข่ายเล็กๆ เป็นเส้นยาวๆ ที่
เปรตปากเท่ารูเข็มก็กินได้ไงคะ
 ทำจากแป้งมัน ผสมน้ำมันมะพร้าว ใส่ไข่ไก่ด้วย
 แต่อย่าถามว่า ทำยังไง ไม่ทราบคะ อิอิ " 
" อ่อ งั้นมีเปรตมีชีวิตได้ รอดด้วยขนมลามั้ง 
เพราะขนมอื่น เขาคงกินยากน่ะมั้ง เนอะ วา " 
พี่เมี่ยงเริ่มออกความเห็น 
" 4...ขนมดีซำ แทนความหมายของเงิน เบี้ยสมัยก่อน
ให้เปรตเพื่อใช้สอยในเมืองนรก
และ 5...ขนมสะบ้า แทนลูกสะบ้าที่ใช้เล่นในงานสงกรานต์ 
งานรื่นเริงต่างๆค่ะ จบแล้วววว " 
  " เดี๋ยวก่อนวา วาจบ แต่พี่ยังไม่จบ อิอิ พี่ยังสงสัยนี่ ว่า ชิงเปรต กันตรงไหน ยังไง ? "
" อ่อ ... ใช่ๆ วาลืมไปได้ไงน๊า จุดสำคัญของงาน อิอิ
 คือ เมื่อเราจัดสำรับวางบนหลาเปรต 
หรือศาลาเปรตแล้วนะพี่เมี่ยง 
บนหลาเปรคจะมีสายสิญจ์พันยาวๆๆรอบๆศาลานั้นไปยังพระสงฆ์ที่นั่งทำพิธีกรรมบังสุกุลอัฐ
 หรือ เขียนชื่อญาติผู้ล่วงลับในแผ่นกระดาษนำมาวางไว้ตรงนั้นแหละ 
พระท่านก็จะทำพิธีกรวดน้ำไปให้ญาติที่ล่วงลับไปแล้ว "
" และเมื่อเสร็จพิธีกรรม ต่อไปก็เป็นการชิงเปรต 
นั่นก็คือ การที่เด็กๆหรือลูกหลาน แม้แต่ผู้ใหญ่ไปแย่งชิงสิ่งของ
 ขนมบนศาลาเปรตไงคะ
 งานนี้มีแต่ความสนุกสนานคะ ไม่มีว่าแย่งแบบเอาเป็นเอาตาย 
แต่แย่งเพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ตนเองและครอบครัวด้วยไงคะ 
อีกทั้งเปรต หรือญาติๆที่ตายไปก็จะได้ดีใจว่าลูกหลานมาร่วมงาน โดยไม่คิดรังเกียจพวกเขาไง
 บางที่เขามีการโยนกำพฤก หรือบางที่เรียก กำพริก 
เด็กๆก็เข้าไปแย่งกันคะ "
 วา เล่าต่อด้วยสีหน้ามีความสุขเมื่อนึกถึงวันเก่าครั้นเยาว์วัย
" กำพฤก หรือ กำพริก แปลว่า อะไรล่ะวา "
 พี่เมี่ยงสงสัยอีกแล้วซิ 
" ก็เป็นเงิน เหรียญ หรือ แม้แต่หมายเลขที่จะนำมาจับสลาก
 เพื่อได้สิ่งของไงคะ " 
" อ่อ .. พี่เข้าใจแล้วละ วันนี้วาเก่งนะ มีสาระดีด้วย
 เออ... ว่าแต่ว่า พี่ขอร้องอะไรวาสักอย่างได้ไหม หือ ? "
" อะไรคะพี่เมี่ยง " คราวนี้ ตัววาเองเป็นฝ่ายที่มีสีหน้าสงสัย
" ว่างๆ วาก็หัดให้พี่พูดภาษาใต้บ้างซิ "
 พี่เมี่ยงพูดพลางทำตาหวานเยิ้มยิ่งกว่าขนมเมืองเพชร อิอิ 
" อ่ะ ทำไมจู่ๆอยากพูดใต้ละคะ ? " 
" อ๊าววว... พี่จะไปเป็นลูกเขยใต้ พี่ต้องหัดพูดซิ จริงไหมละ "
งานนี้วาไม่ขอตอบคะ ว่าผลที่ออกมาเป็นยังไง อิอิ 
รู้แต่ว่าที่แน่ๆวันนั้น ที่ไปร่วมงานบุญกับยิหวาที่วัดนั้น 
ยัยวาก็ไปแย่งชิงขนมเปรตด้วย 
ชวนพี่เมี่ยงก็ไม่ยอมออกไป อ้างว่าเขิน อายเด็ก 
แต่ปรากฎว่า หันมาอีกที พี่เมี่ยงเข้ามาแย่งยัยวาด้วยซิคะ 
" อ้าว พี่เมี่ยง ไหนว่าไม่มาแย่งด้วยไง มาได้ไงเนี่ยะ " 
" พี่ก็ไม่อยากเข้ามาแย่งกับเขาหรอกนะ 
ใครก็ไม่รู้ซิ ถีบพี่เข้ามาในวงนี้แหละ "
วาไม่ตอบกระไร นอกจากเสียงฮาก๊ากกกก 5555555
...........................................................................
( ฉางน้อย ทะเลไร้คลื่น ) 
ภาพขนมต้มห่อด้วยใบกะพ้อ