ควรรักตัวเองให้น้อยที่สุด

ปรีดี อู่ทรัพย์.

ควรรักตัวเองให้น้อยที่สุด
       เจ้านายของผมผู้หนึ่ง  ท่านปลดเกษียณอายุราชการแล้ว  
ขณะนี้กำลังเพลินอยู่กับหลาน ๆ  
และใช้เวลาว่างให้หมดไปด้วยการอ่านหนังสือ  ฟังวิทยุ  และดูทีวี
เมื่อถูกผมถามถึงบทเรียนที่สำคัญของชีวิตแปดสิบกว่าปี  ที่ได้ให้แก่ท่าน  
ท่านนิ่งคิดอยู่ครู่หนึ่งก่อนจะตอบว่า.........................................
 
     ชีวิตของผมเต็มไปด้วยการขึ้น ๆ ลง ๆ  มีโชคดีบ้าง  
      โชคร้ายบ้างสลับกันไป............
      เวลาที่ผมเศร้าโศก หรือได้รับความทุกข์  
      เห็นชีวิตมืดทึบเป็นสีดำไปหมด  ผมจะนึกถึง....
      สุภาษิตที่ว่า  ชีวิตจะเริ่มใหม่ในวันพรุ่งนี้  
      ผมเชื่อเหลือเกินว่า  วันนี้เราอาจจะพบกับความผิดหวังล้มเหลว 
หรือเศร้าโศก  พลัดพรากจากสิ่งที่เรารัก  ที่เราหวงแหน  
แต่ไม่เป็นไรดอกเพราะว่า  ชีวิตจะเริ่มใหม่ในวันพรุ่งนี้ 
เราจะมีโอกาสสำหรับความพยายามใหม่  และเริ่มต้นกันใหม่เสมอ  
       คุณทราบไหมว่ามีนักเขียนดัง ๆ หลายคน  เมื่อแรกเขียนหนังสือ
ส่งไปให้หนังสือพิมพ์  ถูกขว้างลงตะกร้าไป  แต่เขาก็.......
พยายามใหม่ จนประสบความสำเร็จ  เขารู้ว่าโอกาสสำหรับเขา 
ก็เช่นเดียวกับของมนุษย์ทุกคน
คือ  มีอยู่ทุก ๆ วัน   ถ้าวันนี้พลาด   ชีวิตจะเริ่มต้นใหม่ในวันพรุ่งนี้ 
       คนเราทุกวันนี้ได้ดิบได้ดีเข้าหน่อยก็ลืมตัว  เหยียดหยามคนอื่น  
ตัวของผมเองก็เคยเห่อยศศักดิ์มาแล้ว.......
อำนาจราชศักดิ์เงินตรา  ทำให้คนเสียคนง่ายเหลือเกิน.....................
ผมเรียนหนังสือเมืองฝรั่ง  ชอบเหยียดคนอื่นว่าโง่  
เดี๋ยวนี้ผมรู้สึกตัวเองว่า ไม่ได้ฉลาดไปกว่า..คนอื่น ๆ เท่าใดเลย  
ผมพึ่งมารู้ตัวเองตอนแก่ชรานี่เองว่า.. ทัศนะการมองคนอื่นที่ถูกต้อง........
       ก็คือการมองด้วยความเห็นอกเห็นใจ  ด้วยความรักและอภัย  
         ด้วยความเอื้ออารีและเป็นมิตร  ไม่ใช่มองด้วยการแข่งดี  
         เปรียบเทียบว่าใครเก่งกว่า  ดีกว่าใครหรือรวยกว่าใคร  
         ซึ่งในปั้นปลายก็เป็นภัยแก่จิตใจตนเอง ..............
       ท่านคุยกับผมว่า..แต่ก่อนท่านเคยพูดว่า.... 
       ศาสนาเป็นของเก่าครึล้าสมัย  แต่เดี๋ยวนี้............
         ท่านกลายเป็นคนแก่วัดไปแล้ว  และไม่เคยคุยอวดใครอีกเลย  
         ถึงความรอบรู้ของท่าน ท่านสารภาพกับผมว่า.............. 
       เดี๋ยวนี้ผมกลับเป็นเด็กไปอีก คือไม่รู้อะไรเลย  
        และผมกำลังเกลียดคนฉลาด  ผมชอบคุยกับคนโง่  
        ผมรู้ว่าเขาเป็นคนที่น่าสงสาร น่าเอ็นดูที่สุดในโลก 
       ผมถามท่านว่า  ท่านรักอะไรมากที่สุดในเวลานี้  
       ท่านตอบว่า.... 
      ผมไม่ทราบ  คุณจะว่าผมโง่ก็ตามใจ  
        แต่คนอื่น ๆ ก็ไม่ทราบเหมือนกัน 
        ไม่เชื่อคุณลองไปถามดูเถอะ  ผมทราบแต่ว่าผมรักตัวเองน้อยที่สุด  
        นี้แหละคือวิธีชนะทุกข์และสร้างสุขของผม  
        ลองดูเถอะครับ  รักตัวเองให้น้อยที่สุด  
        แล้วความทุกข์ต่าง ๆ จะลดน้อยลงไปมาก  
        อย่า..พยายามรักและสงสารตัวเองเป็นอันขาด..!! 
       เมื่อไม่กี่วันมานี้เอง  ผมพบท่านในร้านขายต้นไม้  
ท่านหัวเราะกับผมด้วยใบหน้าแจ่มใส   ท่านกำลังซื้อต้นไม้อยู่  
ท่านบอกผมว่า.... 
        อยากมีความสุขสามวันให้ฆ่าหมู  อยากมีความสุขสามเดือนให้แต่งงาน   อยากมีความสุขตลอดชีวิตให้ปลูกต้นไม้   ครับผม..