ศิลปเกิดแต่อารมณ์สะเทือนใจ แต่ทั้งนี้ไม่ได้หมายความว่า อารมณ์สะเทือนใจ จะต้องเป็น ของดี ของสูงเสมอไป
เพราะ กวี และ ศิลปิน อาจมีเจตนา จะ ให้ผู้อ่าน ผู้ดู หรือ ผู้ฟัง เกิดอารมณ์ทางฝ่ายต่ำก็ได้
เหตุนี้
ศิลปกรรม และ วรรณกรรมจึงมีทั้งที่สูง ที่เป็นฝ่ายกลางๆ ไม่สูงไม่ต่ำก็มี และที่เป็นฝ่ายต่ำก็มี

ในภาษาอังกฤษ จึงแยก ศิลปออกเป็น
Moral Arts, Amoral Arts และ Immoral Arts ตรงกับคำในพระอภิธรรม ที่พระท่านสวดหน้าศพว่า กุศลาธรรมา อัพพยากตาธรรมา อกุศลา ธรรมา ฉะนั้น
ข้าพเจ้าเขียนเรื่องนี้แข่งกับเวลาเพื่อให้ทันต้องการ จึงจำเป็นต้องงดกล่าวหลักวิพากษ์วิจารณ์ ซึ่งยังมีเหลืออยู่อีก ๔ หลัก แต่ก็ไม่สำคัญนัก เพราะเป็นหลักที่หลั่นความสำคัญ รองลงมาจากสองข้อแรกที่กล่าวมาข้างต้น และข้อความที่นำมากล่าวไว้ในที่นี้ เก็บเอาแต่ใจความมากล่าวเท่านั้น จึงไม่มีตัวอย่างสนับสนุน
ขอให้ท่านผู้อ่านที่สนใจ ลองใช้ความคิด ตรึกตรองดูบ้าง อย่าใช้แต่ความจำอย่างเดียว ท่านจะพบปัญหาแง่ต่างๆ ผุดขึ้นจากเรื่องนี้ ไม่มากก็น้อย เพราะเป็นเรื่องเกี่ยวกับ นามธรรม ซึ่งจะลงรอยเดียวกันเหมือนเรื่องรูปธรรม นั้นไม่ได้ ด้วยประการฉะนี้แล
*---คัดจาก---
หนังสือสูจิบัตร งานสัปดาห์แห่งวรรณคดี พ.ศ. ๒๕๐๓
วรรณคดีในแง่วรรณศิลป์...
โดย พระยาอนุมานราชธน
คัดจาก หนังสือ สูจิบัตร งานสัปดาห์แห่งวรรณคดี พ.ศ.๒๕๐๓

อนึ่งขอกราบเรียนให้ท่านผู้ถือลิขสิทธิ์แห่ง พระยาอนุมานราชธนทราบว่า
บทความดังกล่าวข้างต้นนี้
ได้คัดลอกจาก หนังสือ**ชุมนุมรุ่น วิทยาลัยบางแสน ๓๐ มกราคม ๒๕๐๓
หน้า 81-92
ไม่ปรากฎนามผู้คัดลอก
จึงขอเรียนมาเพื่อเป็นประโยชน์แด่สาธารณะชน เฉพาะใช้หน้าเว็บไซท์แห่งนี้ มิได้มีการนำมาเพื่อทำการค้าหรือผลประโยชน์อันเป็นส่วนตัวแต่ประการใด
น้อมรำลึกพระคุณท่าน พระยาอนุมานราชธน ผู้รจนา ไว้ณ.ที่นี้
งานอันจารถ้อยความอันใดไม่ถูกต้องประการใด ขอท่านผู้อ่านได้ แนะนำหลักฐานสิ่งที่ถูกต้องกว่า
มาจะเป็นพระคุณอย่างสูง
ทิกิ_tiki

tiki 29 มิ.ย. 2547 04:04 น. - ID 33897