* ตำรายาสมุนไพรกลางบ้าน ๗*

แก้วประเสริฐ

                        * ตำรายาสมุนไพรกลางบ้าน ๗ *
        ต้องขอโทษด้วยนะครับ  ผมเองกำลังเปื่อยมากๆด้วย อาจจะทิ้งช่วงไปบ้างทั้งที่พึ่งจะ
ทุเลาขึ้นบ้าง แต่ให้ห่วงในสิ่งที่ทำไปยังไม่สำเร็จ  การลงให้ศึกษาตัวยาสมุนไทยเราโบราณ
เรานั้นถึงแม้นว่าจะเต่าล้านปีก็ตาม ใช้ก็ได้ไม่ใช้ก็ดีด้วยต้องมาคัดเลือกในสิ่งที่ค่อนข้างจะ
หายากสักหน่อย  ผมจะแนะนำให้หากไม่รู้จักและต้องการใช้ยาขนานใดขนานหนึ่งแล้ว
เราหาไม่ครบ  ให้จดรายการนี้แล้ว  ให้คุณไปที่ร้านเจ้ากรมเป๋อ ข้างวัดสามปลื้ม  กทม.
หรือสอบถามคนแถวๆนั้น
  ซึ่งเขาก็จะรู้จักกันแทบทุกๆคน เป็นศูนย์กลางของสมุนไพรไทยเราแทบจะหมด
 เขาค้าขายมาหลายชั่วอายุคนแล้ว ต้นตำหรับนั้นรับราชการหลายสมัยต่อเนื่องมา
จนได้เป็นถึงเจ้ากรม แต่ท่านชื่อเล่นว่า “ เป๋อ ” 
    สืบสายมาจนชั่วลูกชั่วหลานดำรงไว้ตามที่ต้นตำหรับ ร้านอยู่ติดกับข้างประตูเข้าวัด
  พอเดินไปเกือบถึงก็จะได้กลิ่นหอมของตัวยาต่างๆ อาจบางทีถึงไม่ต้องสอบถามก็รู้
จำหน่ายหรือก็ราคาถูกหรือปานกลางไม่ได้คิดเพิ่มไปมากอีกเลย กำไรนิดๆหน่อยๆ
ด้วยฐานะเขามั่นคงเป็นทานแก่บุคคลยากจน จึงคิดในราคาเกือบจะต้นต้น
     คุณเชื่อไหมล่ะ???.....ว่าตัวยาต่างๆอันไร้คุณค่าในสายตาปัจจุบันนี้จะดำรงไว้ศักดิ์สิทธิ์นัก
ด้วยช่วยเหลือคนต่างๆมาตั้งแต่อดีตกาลจวบปัจจุบันให้รอดตายหายจากโรคภัยไข้เจ็บต่างๆ
มาก็มากเสียมากแล้ว ในบางครั้งสิ่งใกล้ตัวเราแต่เราไม่รู้วิธีการใช้ก็จะไร้ค่าไป แม้นแต่แพทย์
แผนปัจจุบันก็ยังยอมรับในข้อนี้ ยอมบรรจุลงในหลักสูตรการสั่งสอนไว้ด้วย และได้จัดการ
ทดสอบผลการเล่าเรียนรู้จากคนทั่วๆไป  ยังออกประกาศนียบัตรให้อีกด้วย ยกย่องว่าเป็น
แพทย์แผนโบราณ ให้เป็นเกียรติยศสืบต่อในวงศ์ตระกูลอีกด้วย เท่านี้ก่อนนะครับ
     ขอให้ทุกๆคนปราศจากโรคา พยาธิ อันพึงทรมานนี้ด้วยเทอญฯ
* แก้วประเสริฐ. *
                                         ยาแก้โรคท้องเดิน (ต่อ)
ขนานที่ ๑๐  ท่านให้เอาพริกแห้ง ๕ เม็ด  (ลงด้วยพระเจ้าห้าพระองค์คือ นะ โม พุท ธา ยะ
องค์ ๑ เม็ด) กลั้นใจเด็ดเม็ดพริกแห้งทั้ง ๕ เม็ดนั้นให้ขาดจากกัน  หัวข่าสด
 (กลั้นใจหั่นเป็นแว่น)๗ แว่น  แล้วลงด้วยพระพุทธคุณ (อิติปิโส ไปจนถึง ภควาติ)
 บนแว่นข้าทั้ง ๗ นั้น  เกลือทะเลตัวผู้ (เกลือที่เม็ดยาวๆ)  กลั้นใจหยิบด้วยนิ้วมือทั้ง ๓  คือ
(นิ้วหัวแม่มือ ๑ นิ้วชี้ ๑  นิ้วกลาง ๑ ) ๑ หยิบมือ  นำตัวยาทั้ง ๓ อย่างนี้ นำมาใส่หม้อดินต้ม
กับน้ำพอควร ใช้น้ำยารับประทาน ครั้งละ ๑ ถ้วยชา (ยาขนานนี้เป็นยาผีบอก ก่อนต้มยา
ให้จุดธูป ๓ ดอกในที่กลางแจ้ง บอกขออนุญาตยาเจ้าของนี้ด้วย)
มีสรรพคุณ แก้โรคท้องเดินอย่างรุนแรง มีอาการทั้งลงทั้งราก  จนคนป่วยมีอาการตัวเย็น
ซีดเหลือง ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ เคยใช้รักษาได้ผลดีมาแล้วฯ
(พระอธิการกุศล ถิรธมฺโม วัดหน่องกระทู้ (สมานสามัคคี)  อ.สองพี่น้อง สุพรรณบุรี)
ขนานที่ ๑๑  ท่านให้เอายาแก้ปวดทัมใจ ๑ ห่อ นำมาผสมกับน้ำปลา หรือ ผสมกับน้ำปูนใส
(น้ำปูนแดงกินกับหมาก) ก็ได้ พอประมาณ ใช้รับประทาน ๑ ถ้วยชา 
มีสรรพคุณ แก้โรคปวดท้อง  โรคท้องเดิน   (โรคท้องร่วง โรคลงท้อง) 
ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
(พระครูสิทธิอรุณรังษี วัดรังษีสุทธาวาส อ.ศรีราชา ชลบุรี)
ขนานที่  ๑๒  ท่านให้เอา เปลือกต้นขี้อ้าย พอประมาณ นำมาใส่หม้อดิน ต้ม กับน้ำปูนใส
(น้ำปูนแดงกินกับหมาก) ใช้น้ำยารับประทาน ๑ ถ้วยชา 
มีสรรพคุณ  แก้โรคท้องเดิน  ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
(พระครูศรีวรพินิจ วัดบางนาใน เขตพระโขนง กรุงเทพมหานครฯ)
ขนานที่ ๑๓  ท่านให้เอา ซังข้าวโพด (ฝักข้าวโพดที่ต้มสุกกิน เนื้อหมดแล้ว) ๑ ฝัก 
กับ เกลือทะเล (เกลือใส่แกง) ๑ กำมือ ตัวยาทั้ง ๒ อย่างนี้
นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอควร  ใช้น้ำยารับประทาน ครั้งละ ๑ ถ้วยชา 
มีสรรพคุณ แก้โรคท้องเดิน โรคท้องร่วง โรคท้องเสีย  ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
(พระสมุห์อ่อน จุลฺลวํโส วัดนิคมวาสี อ.พระพุทธบาท สระบุรีป
ขนานที่ ๑๔  ท่านให้เอา กล้วยตีบดิบ ๑ ผล กับ เกลือทะเล (เกลือใส่แกง)
 นำมาตำให้ละเอียด ผสมกับ น้ำต้มสุก  ประมาณ น้ำยา ๑ ถ้วยชา  ใช้รับประทาน 
มีสรรพคุณ  แก้โรคท้องเดินได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
(พระสมุห์อ่อน จลฺลวํโส  วัดนิคมวาสี อ.พระพุทธบาท สระบุรี)
ขนานที่ ๑๕  ท่านให้เอา เปลือกส้มโอ  ๑ เปลือกต้นพุทรา ๑ ใบฝรั่ง ๑ หวายลิง ๑  
ตัวทั้ง ๔ อย่างนี้  เอาอย่างละ ๑ กำมือเท่ากัน ขมิ้นอ้อย ๕ แว่น
 ลงด้วยพระเจ้าห้าพระองค์ คือ(นะ โม พุท ธา ยะ แว่นละ ๑ พระองค์) 
ตัวยาทั้ง ๕ อย่างนี้ นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำ ๓ ส่วน
เคี่ยวให้เหลือน้ำ ๑ ส่วน ใช้น้ำยารับประทาน ๑ ถ้วยชา จำนวน ๓ ครั้ง 
ระยะห่างกันครั้งละ ๓๐ นาทีถึง ๑ ชั่วโมงฯ ถ้าเป็นโรคท้องเดินอหิวาตกโรค 
ให้แทรก ผิวมะกรูด กับ กำมะถันเล็กน้อยฯ
ยาขนานนี้ มีสรรพคุณ  แก้เด็กถ่ายเป็นมูกเลือด แก้ไข้รากสาด ไข้อติสาร 
ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
(พระธรรมปิฎก วัดชนะสงคราม กรุงเทพมหานครฯ)
ขนานที่ ๑๖  ท่านให้เอา ยอดต้นฝรั่ง ๔-๕ ยอด นำมาใส่หม้อดินต้มกับน้ำพอคว
ร ใส่เกลือทะเล(เกลือใส่แกง)  ลงผสมเล็กน้อย ใช้น้ำยารับประทาน ๑ ถ้วยชา 
มีสรรพคุณ  แก้โรคท้องร่วงของเด็กและผู้ใหญ่ ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล
(จำลอง ศิริเพ็ญพงศ์ กรุงเทพมหานครฯ)
ขนานที่ ๑๗  ท่านให้เอา ใบต้นฝรั่ง มากพอสมควร นำมาตำให้ละเอียด
 คั้นเอาน้ำ ผสม กับ น้ำผึ้งแท้ ประมาณ น้ำยา ๑ ถ้วยชา กวนให้เข้ากันดีแล้ว
 ใช้รับประทาน มีสรรพคุณ แก้โรคท้องร่วงได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
(ประพันธ์ พัทยาวรรณ จ.ตาก)
ขนานที่ ๑๘  ท่านให้เอา ผลมะเฟืองสุก (ที่มีรสเปรี้ยวจัดๆ) จำนวนมากพอสมควร
นำมาคั้นเอาน้ำ ๑ ถ้วยกาแฟ ผสมกับ น้ำตาลทรายขาว พอมีรสหวาน 
ใช้น้ำยารับประทานครั้งเดียวให้หมด
 แล้วนอนพักผ่อน หลังจากรับประทานยานี้แล้ว จะถ่ายอุจาระอีก ๑-๒ ครั้ง 
แล้วจะหยุดท้องร่วง แล้วหายปวด มีสรรพคุณชะงัดนักแลฯ
(พระอธิการอินสม เรือนเพ็ชร วัดพระธาตุคว่ำหม้อ อ.เมือง ลำปาง)
ขนานที่ ๑๙  ท่านให้เอา ใบชาจีน (ใบชาใช้ชงน้ำร้อน)  ๑ หัวหอมแดง
(หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ) ๑ น้ำตาลทรายแดง ๑ ตัวยาทั้ง ๓ อย่างนี้ เอาอย่างละ
เท่าๆกัน ห่อผ้าขาวบางแช่ในน้ำร้อน ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา
ประมาณวันละ ๓-๔ ครั้ง   มีสรรพคุณ แก้โรคท้องร่วง ท้องเดิน โรคบิด
ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
(พระอธิการสมจิตต์ นิทฺเทสโก  วัดตาล อ.ปากเกร็ด นนทบุรี)
ขนานที่ ๒๐  ท่านให้เอา ผิวมะกรูด ๑ ผล นำมาตำให้แหลก ผสมกับน้ำปูนใส
(น้ำปูนแดงกินกับหมาก) และแทรก พิมเสน เล็กน้อย ประมาณน้ำยา ๑  ถ้วยชา
ใช้รับประทาน มีสรรพคุณแก้โรคท้องร่วง โรคจุกเสียดท้อง 
ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
(พระครูพิบูลรัตนากร วัดสามกอ อ.เสนา อยุธยา)
ขนานที่ ๒๑  ท่านให้เอา ใบต้นข่อย ๑ กำมือ นำมาตำให้แหลก คั้นเอาน้ำประมาณ
ค่อนแก้วกาแฟ ผสมกับ สุรา ใช้รับประทาน ชั่วระยะเวลา ๑๐ นาที 
อาการโรคท้องร่วง และ อาเจียนจะหยุดทันที มีสรรพคุณชะงัดนักแลฯ
(พระทองใบ เตชปุญฺโญ วัดลำนารายณ์ อ.ชัยบาดาล ลพบุรี)
                         ยาแก้ ปวดท้อง-เจ็บท้อง-เสียดท้อง
ขนานที่ ๑  ท่านให้เอา หัวข่าแก่ๆ นำมาตำให้ละเอียด  ผสมกับน้ำปูนใส
(น้ำปูนแดงกินกับหมาก)  ประมาณ ๒ ถ้วยแก้ว กวนให้เข้ากันดีแล้ว
กรองด้วยผ้าขาวบาง  ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา 
มีสรรพคุณ แก้อาการปวดท้อง-เจ็บท้อง-เสียดท้อง ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
(พระทองใบ เตชปุญฺโญ   วัดลำนายรายณ์ อ.ชัยบาดาล ลพบุรี)
ขนานที่ ๒  ท่านให้เอา ตะไคร้ ๕ ต้น (เอาทั้งต้นตลอดถึงราก) 
นำมาล้างน้ำให้สะอาด สับเป็นท่อนๆใส่หม้อดินต้มกับน้ำ ใส่เกลือทะเล
(เกลือใส่แกง) ลงผสมพอสมควร ถ้าท้องผูก  พึงใส่เกลือให้เค็มจัดๆ
ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ ๑ แก้ว 
มีสรรพคุณ แก้โรคปวดท้อง ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
(วิทยาทานสงวนนาม)
ขนานที่ ๓  ท่านให้เอา ขนุนดิบๆ (ปอกเปลือกออกเสีย) ๑ เมล็ด กับ
เกลือทะเล (เกลือใส่แกง) พอสมควร นำมาใส่ปากเคี้ยวให้ละเอียดแล้ว
กลืนลงท้อง มีสรรพคุณแก้โรคปวดท้องให้หายไปทันที ได้ผลดีอย่างชะงัดนักแลฯ
(พระเอื้อน เถรธมฺโม  วัดสี่แยกบ่อนอก อ.เมือง ประจวบคีรีขันธ์)
ขนานที่ ๔  ท่านให้เอา ใบมะนาว ๑๐๘ ใบ ก้านสะเดา ๑๐๘ ก้าน  ใบมะกา ๑ กำมือ
ขมิ้นอ้อย ๕ แว่น บอระเพ็ด  ๗ องคุลี  ฝักคูณ ๗ ฝัก  ตัวยาทั้ง ๖ อย่างนี้
นำมาใส่หม้อดิน ต้มกับน้ำพอควร ใช้น้ำยารับประทานครั้งละ ๑ ถ้วยชา
มีสรรพคุณแก้โรคปวดท้องของคนสูงอายุ ซึ่งปวดเป็นประจำ กินยาอะไรๆก็ไม่หาย
เคยใช้รักษาหายมาหลายคนแล้ว มีสรรพคุณชะงัดนักแลฯ
(พระครูปัญญาวัชรากร วัดหนองปลาไหล เพชรบุรี)
         วันนี้เอาแค่นี้ก่อนนะครับ  หากทุเลากว่านี้จะลงให้มากๆครับ ขอให้พ้นจากโรคา 
พยาธิ นานานับประการเทอญ เอวังก็มีด้วยประการฉะนี้แลฯ
                    * แก้วประเสริฐ. *