แบบไหน? ที่คุณอยากเป็น
เวทย์
คำถาม ความแตกต่างระหว่าง กวี กับ นักกลอน
ตอบ โดย โชคชัย บัณฑิต'
คำถามนี้เป็นประเด็นที่ได้รับการหยิบยกมาพูดถึงในแวดวงคนเขียน ร้อยกรอง อยู่บ่อย ๆ คงต้องยกคำของ กรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพันธ์ จากเอกสารประกอบการเข้าค่าย จุดประกายความใฝ่ฝัน เพาะเมล็ดพันธุ์วรรณกรรม ของกองทุนศิลปินครูบ้านป่า สลา คุณวุฒิ มาประกอบ ดังนี้
มีการสำคัญผิดอยู่บ้างว่า กวีนิพนธ์ได้แก่การเรียงร้อยถ้อยคำให้ถูกฉันทลักษณ์ แต่การเรียงร้อยถ้อยคำให้ถูกฉันทลักษณ์เป็นแต่เพียงการร้อยกรอง ยังไม่ใช่กวีนิพนธ์ ถ้าจะให้ถึงขีดกวีนิพนธ์ ผู้ประพันธ์ต้องแสดงความรู้สึกอย่างลึกซึ้ง และยิ่งกว่านั้นทำให้ผู้อ่านรู้สึกตามไปด้วย
คนเขียนกลอนได้ถูกต้องและไพเราะ ถ้าผลงานชิ้นนั้นยังไม่สามารถสื่อความลึกซึ้งให้ผู้อื่นรู้สึกตามได้ ก็เป็นเพียงนักกลอน แม้จะเขียนถูกฉันทลักษณ์เป๊ะ ๆ ตามรูปแบบและเสียงที่นิยมกันว่าไพเราะสุด ๆ แล้วก็ตาม ในทางกลับกันผลงานบางชิ้นอาจจะดูขัด ๆ ตาในทางรูปแบบในบางจุด แต่สื่ออารมณ์ความรู้สึกได้ลึกซึ้งจับใจก็ถือว่าเป็นบทกวี (กลอนเปล่าหลายชิ้นจึงเป็นบทกวี แม้จะไม่มีรูปแบบฉันทลักษณ์มาตรฐาน) อย่างที่ เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ เคยกล่าวไว้ว่า ถ้าสัมผัสใจได้แล้วละก็ สัมผัสคำถือเป็นเรื่องรอง
อย่างไรก็ตามถ้าเขียนแล้วสัมผัสใจก็ได้ และยังสัมผัสคำได้ดีอีกด้วยก็น่าจะถือว่าเป็นบทกวีที่สมบูรณ์ยิ่งอีกระดับหนึ่ง เหมือนภาพขียนอันวิจิตรบรรจงถึงระดับงาน ศิลปะแม้จะอยู่ในกรอบที่แสนจะธรรมดา แต่ก็ยังเปล่งประกายศิลป์ออกมาจนสัมผัสได้ด้วยใจและจิตวิญญาณ ยิ่งถ้าได้กรอบทองอย่างดีก็ยิ่งขับเน้นความเด่นของภาพขึ้นไปอีก ผิดกับภาพเขียนดาด ๆ ในกรอบทองหรูหรา ทำอย่างไรภาพนั้นก็ไม่สามารถเป็นงาน ศิลปะได้อย่างที่ควรจะเป็น (ทำนองเดียวกับคำว่า ศิลปิน ไม่ใช่เพียงออกผลงานเพลงที่ยังไม่สามารถถ่ายทอดอารมณ์เพลงได้อย่างมีศิลปะ แล้วเรียกตัวเองว่าศิลปิน)
......................................................................................................
เก็บมาฝากไว้เป็นข้อคิดครับ