สารคดี:กลองยาวบ้านบางคู้

สุชาดา โมรา

ลักษณะของกลองยาวทำด้วยไม้ เช่น ไม้มะม่วง ตอนหน้ามีขนาดใหญ่ ตอนท้ายมีลักษณะเรียวลงแล้วบานปลายเป็นรูปดอกลำโพง ซึ่งจะมีหลายขนาด บางขนาดหน้ากลองจะกว้างประมาณ ๒๑ ซม. ยาวตั้งแต่หน้ากลองถึงปลายหางประมาณ ๗๕ ซม. ขึ้นหนังหน้าเดียว ตรงกลางหน้ากลองติดข้าวตะโพนถ่วงเสียง ตัวกลองยาวนั้นมักจะนิยมตบแต่งให้สวยงามด้วยผ้าสีหรือผ้าดอกเย็บจีบย่น ปล่อยเชิงเป็นระบายห้อยลงมาปกตัวกลอง มีสายสะพายผูกชายหนึ่งที่หูห่วงริมขอบกลอง อีกชายหนึ่งผูกที่หางสำหรับคล้องสะพายบ่า ใช้มือตี แต่ผู้ที่สามารถเล่นโลดโผนได้ก็จะใช้กำปั้นตี ศอก ถอง  โหม่ง เข่า กระทุ้ง ส้นเท้ากระแทก แทนการใช้มือตีธรรมดา
ก่อนเล่นกลองนั้นต้องมีการไหว้ครูด้วย เริ่มจากการเตรียมเครื่องสักการะต่าง ๆ ในการไหว้ครู ซึ่งประกอบด้วยดอกไม้ ธูป ๙ ดอก เทียน บุหรี่  เหล้าที่ยังไม่เปิดฝา และต้องไม่เป็นเหล้าเถื่อนด้วย  ค่าไหว้ครู ๑๒ บาท ผู้เล่นกลองยาวจะใส่เสื้อลายดอกสวมกางเกงที่สุภาพ มีจำนวนผู้เล่นประมาณ ๑๐ คน เพลงที่ใช้ในการละเล่นก็เช่น เพลงเซิ้งเพลงม้าย่อง , เพลงรำวง , เพลงสามซ่า 
	กลองยาวที่ ต. บางคู้ จะนิยมนำมาเล่นในงานที่มีขบวนแห่ เช่น งานบวชนาค แห่เทียนเข้าพรรษา งานทอดกฐิน งานแก้บนต่างๆ  เทศกาลตรุษสงกรานต์ และงานปีใหม่ กลองยาววงหนึ่งๆ จะใช้กลองยาวอีกลูกก็ได้  เครื่องดนตรีที่ใช้บรรเลงร่วมมีฉิ่ง ฉาบเล็ก กรับ และโหม่ง เป็นต้น
	การเล่นกลองยาวนี้ มักเรียกกันว่า เล่น เถิดเทิง หรือ  เทิงบ้อง ที่เรียกเช่นนี้ก็เป็นเพราะเรียกตามเสียงกลองยาวนั่นเอง เพราะเมื่อกลองยาวเริ่มตีเรียกเสียงจังหวะนั้น จะได้ยินเสียงเป็น  เถิด เทิงบ้อง- บ้อง-เทิงบ้อง เรื่อยไป
	การอนุรักษ์กลองยาวใน ต.บางคู้ นั้นจะทำโดยให้คนรุ่นใหม่สืบทอดการละเล่นกลองยาวต่อไปและให้สมาชิกในคณะกลองยาวนำไปถ่ายทอดให้กับเยาวชนในหมู่บ้านที่มีความสนใจเกี่ยวกับการละเล่นกลองยาว ทั้งยังเป็นการช่วยลดปัญหาการติดยาของเด็กในชุมชนอีกทางหนึ่ง เป็นการใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์  เพื่อหารายได้เสริมให้แก่ครอบครัว และสามารถสร้างความสัมพันธ์ระหว่างคนในชุมชน ต. บางคู้ ด้วย