ยามลมหนาวโชยพัด ริมชายทุ่งหรือตามแถบริมป่า มักมองเห็นดอกสีม่วงอมขาว นวล สมัยเด็กๆ เวลาขี่หลังควายและเล็มหย้า มักจะได้กลิ่นดอก สาบเสือ ( ไม่แน่ใจว่าสาบเสือกลิ่นแบบนี้หรือเปล่า) หรือหากอยากจะสนุกสนาน ก็ เด็ดเอาใบสาบเสือ วางแปะตรงกำปั้น ( กำหลวมๆ ตั้งขึ้น ) แล้วก็ใช้ฝ่ามืออีกข้างตบลงไปตรงๆ จะเกิดเสียงดัง คล้ายตีกลอง ตอนเด็กๆ ก็แข่งขันกัน เป็นการละเล่นประสา เด็กบ้านป่าอย่างหนึ่ง และกีฬาอีกอย่างคือ นำใบมาทำก้อนกลมๆ เป็นกระสุน ในท่อไม้ซาง แล้วใช้ไม้แส้ กระแทกเป็นลูกกระสุน ยิงแทนปืนสมัยเด็กๆ เสียงดัง ปัง ๆๆ สนุกดีครับ
นอกจากนี้ใบของต้นสาบเสือยังเป็นยาสมานแผลสด ห้ามเลือดได้ดีนักละครับ เวลาโดนมีดหรือของมีคม บาดเป็นแผลเลือดไหล นำใบของต้นสาบเสือ ขยี้ แล้วโปะ ลงบนแผล แสบน่าดูครับ ตอนโปะลงบนแผล เลือดจะค่อยๆ แข็งตัว หยุดไหล คาดว่าคงมีตัวยาทางการแพทย์ แต่ชาวบ้านป่าเช่นบ้านกิ่งโศก ก็ยังใช้กันอยู่เวลาไปทำไร่
ช่วงหน้าหนาวต้นสาบเสือ จะออกดอก มองไปคล้ายปุยสีม่วง วางทาบทุ่ง ดอกสาบเสือ ทางเหนือ เขาเรียกดอกแมงวาย เวลาเพื่อนๆ ไปเที่ยวช่วงนี้ ตามแถบป่า ภูเขา ทุ่งนา ลองมองหา ดอก แมงวาย กันดูนะครับ ว่าความงาม ของดอกแมงวาย นั้นงามกันไหน ขนาดที่ นำมาขับขานเป็นบทเพลง ไพเราะยิ่งเลยละครับ..มีนำไปแทรกไว้ในเพลง สันป่าตอง กลับทำให้นึกถึงเพลงสันป่าตองทีไร จะนึกเนื้อเพลงไม่ค่อยออก แต่ถ้า บอกว่าเนื้อเพลง ที่มีคำว่า.. ดอกแมงวาย คล้ายดั่งหัวใจอ้ายนา ยามสายลมพลิ้วมาแมงวายลิ่วถลา ล่องฟ้าสันป่าตอง ... คนขับร้องคือ คุณ วงจันทร์ ไพโรจน์ นักร้องที่ไม่ใช่คนเหนือ แต่ขับร้องเพลงเกี่ยวกับทางเหนือได้ จับใจมากครับ มาฟังเพลงนี้กันดู นะครับ เพลงสันป่าตอง
ชื่อเพลง สันป่าตอง ชื่อนักร้อง วงจันทร์ ไพโรจน์ อ้ายเอยบ่มีใจฮักข้าเจ้าแล้วหนอ เฮาเคยจ๊อยซอดีดซึงที่สันป่าตอง เฮาต่างสัญญาฮักร่วมใจปอง อยู่สันป่าตองครองฮักสุขสันต์ อ้ายเคยอู้คำฝากฮักครั้งแอ่วปอยหลวง อู้คำหวานทรวงบ่ฮู้จักลวงหลอกกัน ข้าเจ้าฮักจริงเหนือยิ่งชีวัน บ่ฮู้บ่หันอ้ายนั้นกลับมา ***ดอกแมงวายคล้ายดั่งหัวใจอ้ายนา ยามสายลมพริ้วพาแมงวายลิ่วถลา ล่องฟ้าสันป่าตอง อ้ายทำบ่ฮู้บ่หันข้าเจ้าทั้งปวง ข้าเจ้าช้ำทรวงที่ฮักอ้ายลวงจักปอง อ้ายกลับหัวใจของอ้ายเคยครอง โอ้สันป่าตองหมองใจข้าเจ้าเอย..(***ซ้ำ)
๏ แมงวาย..ว้าง ใช่ใจว้าง ๏ ๏ รักพี่บ่เคยวาย แลจะบ่ายถวิลถึง ดอกรักสลักตรึง ตรากลีบบานเบื้องลานใจ ๚ะ๛ ๏ รักพี่สิบ่เว้น วางหาย ผลิช่อยอตะพาย พาดคล้อง- ใจแนบสนิทสาย สวาทมั่น กี่หับฤๅกี่ห้อง- จิตห้ามหนีถอย ๚ะ ๏ วางถ้อยร้อยพจน์ไว้ ชิดชวน คำหว่านขานกึ่งครวญ ขับเร้า วอนนุชหยุดบ่ายหวน หันเบี่ยง เพียงล่วงบ่วงรักเคล้า สื่อแจ้งสบจริง ๚ะ ๏ สรรพสิ่งยอบแล้ว สยบเลย ยอจับนับมิเฉย สบได้ จรดชิดจิตทรามเชย สุดสวาท เผยหว่างวางแดให้ พี่ห้อมล้อมหา ๚ะ ๏ แมงวายป่าดอกว้าง เริ่มวาย กลีบหล่นปนดินหาย เหือดเร้น กี่ชีพย่อมร่วงมลาย ผุป่น แปรเฮย ดอกรักสลักเต้น เต่งสล้างแต่งเฉลา ๚ะ ๏ เยือนเนาเหย้าเนื่องยั้ง นิ่งยล กลิ่นซ่านกลั่นโชยกล ชื่นแกล้ม ภาพตั้งพรั่งตราผล แต่งผลึก งามผลุดงุดเผยแง้ม ผลิง้ำพร้ำเงย ๚ะ๛ + กิ่งโศก+ ๒๕ มกราคม ๒๕๕๔
ย้อนรอย ..ไปสักหลายปีมากๆๆ แล้ว ตอนที่ยังเรียนหนังสือ กิ่งโศก ไม่ใช่คนขยันเรียนสักเท่าใด เพราะจะอ่านหนังสือ ก็คือ อ่านคืนนี้ แล้วไปสอบพรุ่งนี้ ด้วยข้ออ้างว่าอ่านก่อนหน้าหลายวันเดี๋ยวจำไม่ได้ หุหุ สมัยนั้น บ้านกิ่งโศก ไฟฟ้ายังไม่มี จึงต้องใช้ตะเกียงน้ำมันก๊าด จุดเวลาอ่านหนังสือ หรือ ใช้เทียนจุดให้แสงสว่าง อ่านหนังสือ บางครั้งสะดุ้ง เมื่อเสียง ดังฉี่ๆๆๆๆ แล้วมีกลิ่นเหม็นคลุ้ง คือง่วงจนหัวผงก โดนไฟไหม้ผม หุหุ
แลพวกเราชาวพุทธแล้ว เรามักจะคุ้นเคย กับการจุดเทียน จุดธูปไหว้พระ สักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ ตามวัดวาอาราม หรือศาสนาสถานต่างๆ อันถือเป็นจารีตประเพณี อย่างหนึ่งที่ควบคู่กันมาแต่ครั้งโบราณกาลเลย ส่วนการจุดเทียน เสี่ยงทาย เท่าที่พอจะนึกได้ในขณะนี้ ในวรรณคดี เรื่องอิเหนา ที่บุษบา (นางเอก ) ได้ทำการเสี่ยงเทียน ต่อองค์พระในวิหารบนภูเขา เพื่อเสี่ยงทายว่า นางจะคู่กับใครระหว่าง อิเหนา กะจรกา ( ทำไมต้องไปเสี่ยงทายด้วยก็ไม่รู้กะแค่หาสามี อะนะ แค่มองก็รู้แล้ว ฮ่าๆๆๆ) แต่ที่แสบไปกว่านั้น คืออิเหนาดันรู้ทัน ตามแบบฉบับเจ้าเล่ห์ เลยแอบไปซ่อนหลังองค์พระ ปลอมเสียงพระ( ช่วงนั้นไม่มีเครื่องจับเท็จ) ตอบบุษบาว่า ต้องอิเหนา เท่านั้น อีนางเอ๊ย หุหุหุ
อีกเรื่องราวหนึ่งในประวัติศาสตร์ชาติไทย สมัยกรุงศรีอยุธยา ณ อุโบสถ ของวัดป่าแก้ว หรือวัดใหญ่ชัยมงคล ( อยุธยา) ครั้งพระเฑียรราชา ทรงผนวชเพื่อลี้ราชภัย ในยุค ท้าวศรีสุดาจันทร์ และขุนวรวงศานั้น ขุนพิเรนทรเทพ กับพวกคิดล้มล้าง ท้าวศรีสุดาจันทร์ และจะอัญเชิญพระเทียรราชา เสวยราชสมบัติด้วยทรงเป็นหน่อเชื้อราชวงค์ แต่ก่อนจะทำการ ได้จุดเทียนเสี่ยงทายสองเล่ม ให้เสี่ยงทายว่าเล่มไหนไม่ดับ คือเล่มหนึ่งเป็นตัวแทน พระเฑียรราชา อีกเล่มหนึ่ง เป็นของขุนวรวงศา ปรากฏว่า เล่มของขุนวรวงศาดับก่อน (ดูในภาพยนต์จะทราบนะครับ หุหุ) นี่ก็เป็นอีกความเชื่อหนึ่งที่ผูกโยงจิต วิญญาน ผูกดวงเบ้านดวงเมืองกันเลยทีเดียว
นอกจากนี้ในเทศกาลต่างๆ เช่น ลอยกระทง จุดเทียนอธิษฐาน ก่อนวางลงสายน้ำให้ลอยไปพร้อมแสง ประทีปที่โชติช่วง แต่บางทีมักมี มารผจญ หุหุ เคยไปลอย แม่น้ำแถววัด เพิ่งจะปล่อยจากมือไม่นาน มีมนุษย์ต่างดาว แย่งกันคว้ากระทงไปหาเหรียญที่ใส่ลงไปในกระทงแล้วก็โยนกระทงทิ้งแบบไม่ใยดี นี่น่าจะเป็นที่มากระทงหลงทาง เง้อ.. หรือพิธีไหลเรือไฟ แถบลุ่มน้ำโขง ก็มีการจุดเทียน แต่น่าจะเป็นการจุดเพื่อบูชา และผู้บูชาคงอธิษฐาน เช่นกัน เทียน แสงเทียน จึงมีส่วนร่วมพิธีกรรมความเชื่อต่างๆ ของคนไทยอยู่เนืองๆ
บทเพลงเกี่ยวกับการเสี่ยงเทียน มีทั้งเพลงบรรเลง และเพลงขับร้อง กิ่งโศก นำเสนอนักร้องคนนี้ ครับ ไพโรจน์ วงจันทร์ นักร้องหญิง ยุคคุณแม่กิ่งโศกครับ นักร้องหญิงท่านนี้ ที่มีน้ำเสียงหวานปนเศร้า กังวานที่ไม่มีใครเลียนแบบได้เลย ได้ขับร้องเพลงนี้ไว้นานมากแล้วไพเราะมากครับ( ยืนยัน) บุษบาเสี่ยงเทียน บรรยายความจากเรื่องอิเหนานั่นแหละครับ ลองฟังกันดูนะครับ
เพลง บุษบาเสี่ยงเทียน ..................................... บันทึกเสียงโดย..... คุณวงจันทร์ ไพโรจน์ ทำนอง...... จากเพลงลาวเสี่ยงเทียนสองชั้น เนื้อเพลง เทียนจุดเวียนพระพุทธา ตัวข้า บุษบาขออธิษฐาน เทียนที่เวียนนมัสการ บันดาลให้ หทัยสมปรารถนา ดลจิตอิเหนา ให้เขามารักข้า ขอองค์พระปฏิมา เมตตาช่วยคิดอุ้มชู ขอเทียนที่เวียนวน ดลฤทัยสิงสู่ ให้องค์ระเด่นเอ็นดู อย่าได้รู้คลายคลอน * อ้า องค์พระพุทธา ตัวข้า บุษบาขอกราบวิงวอน ข้าสวดมนต์ขอพระพร วิงวอนให้ หทัยระเด่นปรานี รักอย่าเคลือบแฝง ดังแสงเทียนริบหรี่ ขอองค์ระเด่นมนตรี โปรดมีจิตนึกเมตตา ขอเทียนที่เสี่ยงทาย ดลให้คนรักข้า รักเพียงแต่บุษบา ดั่งข้านี้ ตั้งใจ
๏ อำไพเพรงเปล่งเพี้ยงผ่องเคียงทาบ เปลวไหววาบโชนส่ายดุจว่ายแสง คงมิหาญเทียมแขฤทธิ์จำแลง คงแอบแลลางแห่งทุกแพร่งลี้ ๏ หวังแต่เผยยามพลบคำรบพร่า ผกายก่ำเรื่อทาเคหาที่ อาบไออุ่นหนุนนำห้วงค่ำนี้ ใต้แสงคลี่ทอครื้นทุกคืนคอน ๏ เทียนหรี่แสงคล้ายลาครั้นคราดึก เปลือกตาต่ำย้ำลึกบรรจถรณ์ น้ำตาเทียนหยาดเกลื่อนหล่นตระกอน แก้มคนอาบเปียกปอนสะท้อนปราง ๏ แสงที่โชนมิฉายกำจายซับ ริ้วรอยยับแยงหม่นระคนหมาง กำสรดแทรกไล้ทรวงทุกท่วงทาง มิเคยว่างคั่นเว้นเบี่ยงเบนคลาย ๏ อำไพเพรงเปล่งเพี้ยงทาบเคียงส่อง สาดลอดช่องทอเส้นเป็นลำสาย แสงหรี่มอดมืดบ่าคลุมระบาย สัมผัสเศษสุดท้ายเพียงซากเทียน ๚ะ๛ + กิ่งโศก+ เปลวปลายแห่งแสงเทียนแม้นน้อยนิด ก็พึงนับว่าเป็นแสงสว่างได้เช่นกัน จุดสว่างในกลางใจที่มืดมน ย่อมนับว่าทอความวิจิตร ในท่ามอนธกาลของดวงจิต
ดีเจ จำเป็นขอกลับมาเกริ่นลำนำ ...อีกสักครั้งเถอะ ที่พ้องครับ ก่อนจะนำเสนอบทเพลง(กลางเก่า -ใหม่) ให้ระคายหูชาวบ้าน 55
ขอกล่าวเล่าความย้อนสักนิด ช่วงเทศกาลปีใหม่ กิ่งโศก ได้โอกาสกลับบ้านเกิด ไปให้แม่เห็นหน้าบ้าง หุหุ แม้นว่าเป็นคน พิษณุโลก แต่บ้านกิ่งโศกห่างจากตัวเมืองไปอีกร้อยกิโลเมตร เส้นทางบุกป่าขึ้นเขา ( เด็กหลังเขา ดังเขาว่า) ระหว่างเส้นทางที่ขับรถไป สองข้างทางเต็มไปด้วยไม้ดอก นานาชนิด ที่สะดุดตา คือสีแดง ที่แต้มเต็มต้น ไร้ใบหรือสีอื่นให้ระคายเคืองสายตา อา ส้มแสด แดง สด ดูแล้ว น่ามองนักละครับ ดอกไม้ชนิดนี้ ชื่อดอกงิ้วครับ งิ้วป่า ต้นที่มีหนาม แหลม ดอกมีช่อมีเกสร ดุจกอดอกหญ้า รอบๆกลีบบาน ดอกที่ไม่บาน จะเป็นช่อจี เหมือนดอกบัว
ดอกงิ้วป่าที่เราคุ้นเคย ทางเหนือ เขานำเกสรมาทำน้ำเงี้ยว อร่อยขึ้นชื่อเลยละครับ หรือนำมาแกงส้มก็อร่อยไม่หยอกนะครับ ดอกงิ้วที่ดูทรงศักดิ์แต้มด้วยชาดนั้น สำแดงถึงความรื่นรมย์ดีแท้ ไม่ทราบว่าเพื่อนๆ เคยเห็นดอกงิ้ว สีอื่นกันหรือไม่ กิ่งโศกได้เจอ ดอกงิ้ว สีขาวอมเหลือง ที่ว่าหาดุกันได้ยาก ดูตามรูปนะครับใช้มือถือถ่าย เลยไม่ค่อยชัดเท่าไหร่ ก็ดูสวยไปอีกแบบ
แล้วชื่อ สิมพลี ลำนำเพลงนี่ มันมาเกี่ยวกับอะไร กับต้นงิ้ว กิ่งโศก เปิดในอินเตอเนต คำว่า สิมพลี เป็นภาษาบาลี หรือที่เราคนไทยนำมาใช้เป็น ฉิมพลี วิมานของท่านท้าวเวณไตย (ครุฑ) แปลว่า ต้นงิ้วป่า ครับ นั่นคือชาดก นิทานเรื่องกากี ที่ถูกครุฑ ลักพา จากราชาพรมทัตชรา นำไปสมสู่ที่วิมานฉิมพลี แล นาฏกุเวร แปลงเป็น ไร ซ่อนตัวไปนำกลับมาแต่ไปเป็นชู้ กับกากี เสียเอง แลใน เทวทูตสูตร ได้กล่าวไว้ว่าคนที่ทำชั่วผิดลุกผิดเมียผัว มีชู้มักมากในกาม ต้องตกนรกแล้วไปปีนต้นงิ้ว เวลาไปวัดเรามักจะเห็นภาพเขียนในผนังบ่อย
ดังนั้นพอพุดถึงดอกงิ้ว คนไทยมักมองไปในทางที่ไม่ดี ด้วยความรู้สึกที่ได้รับรู้จากนิทานชาดก และในตำนาน เทวทูตสูตร จึงมองว่าต้นงิ้วเป็นไม้ที่ไม่เป็นมงคล ทั้งๆที่ ดอกงิ้ว กับสวยสดงดงาม แถมมีกลิ่นหอม ประโยชน์ของงิ้วมีมากมาย อาทิเช่น นำมาประกอบอาหาร คนภาคเหนือและภาคอีสานนำกลีบดอกที่มีรสเปรี้ยวมาใส่ในแกงส้มหรือต้มจิ้มน้ำพริก เกสรตัวผู้นำไปผึ่งแดดให้แห้ง ใช้ปรุงแกงส้ม น้ำเงี้ยวหรือแกงแค ส่วนงิ้วดอกขาวหรือง้าว (Bombax anceps Pierre var. anceps) นิยมนำฝักอ่อนมาต้มจิ้มน้ำพริกหรือแกงส้มได้เช่นกัน
ในด้านสมุนไพร รากช่วยขับปัสสาวะ ใช้สมานแผล แก้แผลในกระเพาะอาหาร บำรุงกำลัง เปลือกต้นแก้ท้องร่วงและบิด กระเพาะอาหารอักเสบ น้ำยางใช้ห้ามเลือด ช่วยกระตุ้นทางเพศ สมานแผล ดอกใช้รักษาผิวหนังที่ถูกไฟไหม้ แก้ไข้ ท้องร่วง บิดแผลฝีหนอง ห้ามเลือด ฟกช้ำบวม อักเสบ แก้คัน แก้กระหายน้ำ ส่วนเนื้อไม้ต้นงิ้วไม่ได้มีไว้ลงโทษใคร ต้นงิ้วเป็นไม้เนื้ออ่อน จึงนำมาทำดินสอ ไม้จิ้มฟัน เยื่อกระดาษได้ เปลือกต้นใช้ทำเส้นใย เชือก หลายคนอาจไม่รู้ว่าน้ำมันจากเมล็ดนำมาใช้ปรุงอาหารก็ได้ มาทำสบู่ก็ได้ (ข้อมูลจาก มูลนิธิสุขภาพไทย)
พยามหาเพลงเก่าๆ ที่เกี่ยวกับดอกงิ้ว หาไม่เจอ อะ เลยเอาเพลงที่เกี่ยวแบบอ้อมๆ ก้แล้วกันนะครับ ตอนแรกว่าจะลงเพลง เห่กากี ของ อาจารย์พรภิรมย์ ก็เคยลงไปแล้ว ไปเจอเพลง ไพรอำพราง ถือนับว่าไพเราะเพลงหนึ่ง ขับร้องโดย ไพรวัลย์ ลูกเพชร (หุหุ ไม่รู้จักกันใช่ไหม) ลองฟังกันดูนะครับ เศร้าๆ โศกๆ แต่ไพเราะได้ใจดีครับ..
ไพรอำพราง ขับร้อง : ไพรวัลย์ ลูกเพชร ยอดรักอยู่ไหนหลงไพรเดินเดี่ยวเที่ยวหา รักเธอมุ่งมาสุดาแม่ยอดดวงใจ จะสักกี่ปีกี่วันไม่พรั่นสิ่งใด หากมีลมหายใจตามจนได้ดั่งถวิล อาศัยเพียงขอนหนุนนอนคืนหนึ่งโคนไม้ แสงเดือนเป็นเพื่อนปลอบใจแนบกายไว้แอบก้อนหิน ไม่กลับบ้านนาจะหาน้องทั่วแผ่นดิน จากที่นอนที่กินเหมือนคนสิ้นอาลัย ถ้าครุฑพาหนีไปฉิมพลีพี่จะตาม โดยไม่หวั่นครั่นคร้ามจะติดตามเรื่อยไป หากครุฑลงมาพสุธาเวลาใด จะแปลงร่างเป็นไรแทรกขนไปตามนาง นรกสวรรค์นิพพานไม่ปรารถนา หวังเพียงน้องมาชื่นชมน้องไม่จืดจาง แว่วเสียงชะนีโวกโวยโหยอยู่ยอดยาง กู่ผัวโวยโหยครางคล้ายเอาอย่างพี่ครวญ
สิมพลี ขจรกลิ่น ๏ แสดแสงสีแดงแต้ม ผลิอวดแย้มเยี่ยมโพยม งิ้วร่ำกลิ่นประโคม ปลายคิมหันต์หว่านมนตรา ๚ะ๛ ๏ แสดแดงแต่งชาดแต้ม เต่งบาน เรื่อแผ่แลฉาดฉาน โชติรุ้ง ดอกรื่นดื่นณลาน รักห่ม โลมเฮย โอ้รักฤาในอุ้ง หัตถ์หิ้วงิ้วงาม ๚ะ ๏ สิมพลีสีพริ้มสาด แสงพรม หอครุฑยุดนางชม สวาทเคล้า กิเลสเก็จหรี่สม ศีลขาด แล้วนา เสน่ห์หน่วงล่วงเถ้า ต่อเชื้อลุกโหม ๚ะ ๏ งามพิศพินิจงิ้ว แสนงาม ใยเปรียบเทียบคร้ามขาม นรกไคล้ หอมชื่นกลบลบนาม สนิทกรุ่น ชนกลับยำเยงให้ ดอกแง้มแต้มหา ๚ะ ๏ ผกาจรกลิ่นแจ้ง โจษแจ หวังลบกลบกระแส กล่าวอ้าง ล่อภู่หมู่ผึ้งแล รุมคลุก เคล้าเนอ ชูอวดเด่นสล้าง สลัดทิ้งสลดถอน ๚ะ ๏ ชาติพฤกษ์ตรึกสบให้ เห็นแซม กี่เหล่ากล่าวกอแกม แยกก้าน เฉดสีบ่งถกแถม เทียบแบ่ง พฤติกรรมเด่นด้าน ดอกใม้ใบ้ขาน ๚ะ๛ + กิ่งโศก + ๑๒ มกราคม ๒๕๕๔
ขอบคุณภาพ หลายภาพจากอินเทอเนต
Calendar
Lovers
22 คน เลิฟกิ่งโศก
Lovings
กิ่งโศก เลิฟ 33 คน
หน้าส่วนตัว
5241
