นิราศเมืองอีสาน ตอนที่ 1

กวีบ้านไร่

นิราศในเรืองเมืองอีสาน	
จำพรากน้องไปยาวนาน                              ใจร้าวรานเมื่อห่างนุชสุดดวงใจ
เดินชมทุ่งศรีเมืองเมืองอุบล                         ให้ได้ยลเทียนใหญ่ใจหวั่นไหว
พาห่วงน้องที่อยู่ห่างจากพี่ไกล                     ดังเทียนใหญ่ที่ไร้คู่อยู่ลำพัง
มานั่งชมพระใหญ่เมืองอำนาจ                     มิ่งขวัญราชพระมงคลด้วยมนต์ขลัง
วันทาไหว้ขอพรท่านเติมพลัง                      ให้สมหวังกับรักแท้ให้ยาวนาน
เที่ยวงานชมบุญใหญ่บั้งไฟแสน                  กลางสวนแถนม่วนชื่นสนุกสนาน
ดูหมอลำเกี้ยวพาอยู่หน้าฮ้าน                       สุขสำราญกลางเมืองใหญ่ยโสธร
งานผ้าไหมมาชวนเพื่อนผูกเสี่ยว                 ล่องชมเที่ยวในเมืองกลางแก่นขอน
ม่วนเสียงแคนแดนดอกคูณสาวรำฟ้อน       คิดถึงตอนมีงามงอนอยู่เที่ยวชม
ไฟกลางน้ำไหลล่องในน้ำของ                      สองพี่น้องไทยลาวสนิทสนม
ไหลเรือไฟไหว้พระธาตุพนม                      ไปเยี่ยมชมสาวภูไทเรนู
มุกดาหารเที่ยวผาเทิบวัดด่านแต้                แล้วมาแวหอแก้วห่วงยอดชู้
ปานนี้เจ้าคงเหงาแล้วโฉมตรู                      ถึงพี่อยู่อีสานยังห่วงใย
แห่ปราสาทผึ้งทองฉลองโชค                       ลมบัดโบกฝากฝั่งทิวน้ำใส
หนองหารล่มเกิดเรื่องราวที่เศร้าใจ            พังคีได้สาบล่มจมนคร
ห่างจากถิ่นดินแดนของนางไอ่                    เยี่ยงย่างไปใจพี่เกิดสังหร
ว่าน้องนางอยู่ไกลในนคร	                      ต้องอาวรณ์คิดถึงพี่ที่อยู่ไกล
เสียงโปงลางบรรเลงเพลงสนุก                    ชวนให้ลุกขึ้นฟ้อนพาสดใส
สาวน้ำดำกาฬสินถิ่นภูไท                             ชวนพี่ไปชมเชยเขื่อนลำปาวฯ
นิยามศัพท์
สวนแถน = สวนพญาแถน ที่เป็นสสวนสาธารณะในเมืองยโสธร
ม่วน = ว่าสนุก
แว =  แวะ
น้ำของ = น้ำโขง เป็นภาษาถิ่นโบราณเข้าใจว่ามาจากภาษาลาวที่เรียกแม่น้ำโขง
พังคี นางไอ่ = เป็นชื่อตัวลครวรรณกรรมของอีสานเรื่องผาแดงนางไอ่คำ เชื่อว่าเกิดหนองหารเมืองสกลนครรวมถึงอุดรบางส่วนด้วย