จ๊อยซอ ของศิลปินแห่งชาติ " คำผาย" เมืองน่าน

ปติ ตันขุนทด

***แล้วเสียแลนาย    แมงคายหิ่งห้อย    จ๋าเผียบเทียมดาว      อยู่ฟ้า.............
***อ้ายเป๋นแฮ้งก๋า    วงศาต่ำช้าใคร่แฝง  แอบห้อยหงส์คำ   บุญอ้ายบ่นัก......
***ก๋าศักดิ์บ่สูง           ถะกูลบ่เติง     บ่เปิงยศเจ้า...........
***ชาติตระกูลตั๋ว      เป๋นทองเคิ่นเบ้า    บ่เหมือนคำแดง    แต่งร้อย......
***ชาติสกุลตัว          เป็นคนใฝ่น้อย      บ่มีที่ห้อยวางครัว   เกิดมาชาตินี้.......
***บ่ได้เปนผัว         ขอต๋ายเป๋นงัว    ลากล้อ     ลากข้าว..........
***ขอลาก่อนเต๊อะ    เจ้าม่อนตาคำ    เหมือนปลาซิวฮำ  ลอยหนี   จากห้วย....
(ปติ   ถอดจากเทปซอล่องน่าน  ของคำผาย  นุปิง    ศิลปินแห่งชาติ  จังหวัดน่าน)
ผมลองจ๊อยเอื้อนเสียงฟังแล้วไพเราะมากมาก   งามด้วยคำอุปมาอุปมัย  กวีรุ่นหลังยังอ่อนด้อยเรื่อง  การอุปมาอุปมัย   ยิ่งสุนทรภู่นั้น   เหมือนเทพเจ้าแห่งคำ
อุปมาอุปมัย  เปรียบเทียบ  เปรียบเปรย  ผมพยายามเอาอย่าง  แต่ก็ยังห่างชั้น
ต้องพยายามกว่านี้   ถ้าต้องการให้ภาษาไทยงดงามเพื่อชนรุ่นหลัง    เพราะเป็นห่วงที่เขาใช้ภาษาตัวย่อกันมากเดี๋ยวนี้
*****จ๊อยของพ่อคำผาย   งามด้วยอุปมาอุปมัยดังนี้
พี่เป็นหิ่งห้อย   น้องเหมือนดาวเดือนบนฟ้า
พี่เป็นแร้งกา    น้องเป็นเหมือนหงส์ทอง
กาศักดิ์ต่ำ  หงส์ศักดิ์สูง  ตระกูลพี่ไม่เหมาะสมกับหน้อง
ตระกูลพี่เหมือนทองอยู่ในเบ้า  แต่น้องเป็นทองรูปพรรณงาม
พี่เป็นคนจน   ไม่มีที่ทาง  ให้สร้างครอบครัว
พี่ขอลาน้อง  เหมือนดั่งปลาซิว  ลาหนีจากห้วย  ไปตายที่อื่น				
comments powered by Disqus
  • คนง่าวเมืองน่าน

    6 ตุลาคม 2552 12:23 น. - comment id 1047960

    ไม่ทราบว่าคุณ ปติ ตันขุนทด  รู้จักคุณพ่อไชยลังการ์ หรือไม่  ซึ่งท่านเป็นครูของอ้ายน้อยคำผาย    นอกจากนี้ไม่ทราบว่าคุณปติ รู้หลักการผันเสียงในฉันทลักษณ์ซอเมืองน่านหรือไม่ ถ้ารู้ใคร่ขออธิบายแผนผังพร้อมทั้งยกตัวอย่างให้คนเมืองน่านคนหนึ่งซึ่งรู้ไม่จริง แต่ก็พอรับรางวัลการแต่งโคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน ร่าย มาประมาณ  104  รางวัลรวมทั้งรางวัลพระราชทานอีก 14 รางวัล
    ปล.อยากเห็นคุณปติ ไปร่วมประชันกลอนสดที่ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์จัดประชัน ซึ่งจะมีครูภาษาไทยและนักล่ารางวัลทั่วประเทศไทยมาร่วมประชันกัน ซึ่งมีมาตั้งแต่ พ.ศ.2536  (หรือว่าคุณปติ ตันขุนทด เคยมาแล้วและได้รางวัลพระราชทานไปหลายโล่แล้วกระมัง)
  • กวีน้อยเจ้าสำราญครับ

    6 ตุลาคม 2552 13:13 น. - comment id 1047978

    เอ่อ
    
    มีอะไรกันก็แนะนำกันได้นะครับ 
    
    ไม่เห็นจะต้องอวด หรือ ประชดประชันกันเลยนี่ครับ เวปบ้านกลอน เอาไว้ฝึกครับ  ถ้ามีน้ำใจ ก็กรุณาแนะมาเลยดีกว่า ครับ  ผมว่า..กิริยาส่อสกุล
    
    คุณปติ แต่งโคลงเก่ง นะครับ
    
    1.gif
  • คนหวังดี

    6 ตุลาคม 2552 13:44 น. - comment id 1047989

    แล้วที่คุณ ปติ ว่าให้คนอื่น "อ่อนด้อย"อุปมาฯ ไม่ทราบว่าดูถูกฝีมือเขาหรือเปล่า ทั้งที่ตัวเองแต่งโคลงก็ผิดฉันทลักษณ์สัมผัสระหว่างบทก็ไม่มี ถ้าส่งประกวดที่สมาคมนักกลอนแห่งประเทศไทย ตกรอบแรกครับ
  • .

    6 ตุลาคม 2552 14:18 น. - comment id 1048018

    วิจารณ์ สามัคคี  วิจารณ์...
    
    ว่างๆเอาคำจ่มพญาพรหมมาเอ่ยบ้าง  คู่แข่งศรีปราชญ์เลยเทียว  อหังการเทียมฟ้าท้าสวรรค์ไม่ต่างกันเลยนะ ...
    46.gif21.gif20.gif
  • ปติ ตันขุนทด

    6 ตุลาคม 2552 20:18 น. - comment id 1048116

    ***อ้อ   คงจะมีการตีความกันผิด   ผมว่าจ๊อยซอของพ่อคำผายเด่นในเรื่องอุปมา  ก็เป็นคำชมพ่อคำผาย    ถ้าพ่อคำผายมีครูเป็นใคร  ก็หมายถึงครูของเขาด้วย   ถ้าคุณพ่อไชยลังการ์
    แต่งจีอยซอบทนี้ให้พ่อคำผายบุญก็จะตกที่พ่อไชยลังการ์เช่นกัน
    
    ***ผมไม่ได้ติเตียนใครเป็นส่วนตัว  เพียงแต่ผมยังไม่ได้อ่านกลอนใครที่เทียบชั้นกับสุนทรภู่ได้   ก็เลยยกว่าเป็นเทพเจ้าแห่งอุปมา   เราชนรุ่นหลังกว่าสองร้อยปีจากสุนทรภู่  ก็ไม่น่าน้อยใจ  สคิดเล็กคิดน้อย   ถ้าคิดว่าผมล่วงเกินท่าน  ผมก็ขออภัย
    
    ***เรื่องแข่งกลอน   ผมไม่แข่งกับใครหรอกครับ   เพราะมันไม่บริสุทธิ์  มันเป็นกิเลสอย่างหนึ่ง   และผมก็ไม่เก่งพอถึงขนาดนั้น
    ผมก็รู้จักประมาณตัวเอง  ดูจากสถิติคนที่อ่านกลอนผม  ผมก็พอใจและมีความสุขแล้ว
    แค่มีคนอ่านโคลงผม  กลอนผมสัก  สี่สิบ  ห้าสิบคน  ผมก็พอใจ  และพอเพียง
    
    ***ผมแต่งโคลงไม่เชื่อมบทครับ  ขอขอบคุณที่บอกสอน   ผมไม่ใช่กวีอาชีพ  และก็หัดแต่งเล่นในนี้   มันยาก  ผมก็เลยบังไว้แค่ให้มันได้เอกโท  เท่านั้น   ถ้าฝีมือผมพัมฯนากว่านี้  
    คงจะได้เห็นผมเชื่อมบทอย่างแน่นอน  ขอบคุณอีกครั้งหนึ่ง
    
    ***ผมก็ไม่เคยทับถมหรือเหยีบกลอนใครในนี้   ถ้าเป็นคำผิดที่คิดว่าผู้แตงพลั้งเผลอ  ผมก็จะบอกว่าต้องการใช้คำศัพท์ที่มีควารมหมายนี้หรือเปล่า   หรือเช่น  ใย   กับ   ไย    ความหมายไม่เหมื่อนกัน  คนเรามันเผลอได้  เราก็เป็นเพื่อนกัน   ก็คิดว่าน่าจะบอกกันได้เพื่อประโยชน์แก่ภาษาไทยและพวกเราเอง
    
    ***ด้วยรัก16.gif16.gif16.gif16.gif16.gif16.gif
  • ปติ ตันขุนทด

    6 ตุลาคม 2552 20:34 น. - comment id 1048130

    16.gifยังไม่ได้ตอบอีกประเด็น
    
    ผมลองหัดจ๊อยตามเทปของพ่อคำผายแหละครับ   เหมือนกับที่พ่อคำผายเอื้อนเสียง  
    เดี๋ยวนี้ก็ยังอยู่ในใจผมเลย  เป็นเสียงในใจ
    เทปซอเกือบทุกชุดของพ่อคำผาย  ผมมีเกือบทั้งหมด  แต่ผมไม่ได้ถอดไว้ทั้งหมด  ผมคิดว่า
    ผมศึกษาแบบเป็นแฟนเพลงกัน  ไม่คิดจะไปว่าคนเมืองน่านไม่ศึกษาพ่อคำผายนะครับ
    และเรื่องรางวัลที่ท่านได้  ผมก็ดีใจด้วย  แต่อย่าติดรางวัลนะครับ  เพราะในโลกนี้  กวีที่ไม่ได้รับรางวัล  ก็มีส่วนเติมสีสันสังคมให้งดงาม    ผมเป็นเพียงดอกหญ้า   ไม่อาจเทียบดอกฟ้าอย่างคนที่ชำนาญหรอกครับ  เป็นสัจจริง   ขอให้ท่านที่รังเกียจผมสงสารผมเถิดครับ   ผมไม่คิดหารางวัลจริงๆ
  • อินสวน

    6 ตุลาคม 2552 22:23 น. - comment id 1048167

    อ่านความคิดเห็นและการตอบประเด็น
    แล้วรู้สึกไม่สบายใจนิดหน่อยนะครับ
    ตามความรู้สึกของผมเป็นข้อๆนะครับ
    1.ดีใจที่มีเพื่อนต่างจังหวัดรู้จักพ่อครูคำผาย
    2.การเทียบเคียงของคุณปติ...ระหว่างพ่อครู
    คำผายกับท่านกวีเอกสุนทรภู่  ผมว่ามันขัดๆ
    ความรู้สึกนิดหน่อยเนื่องจากท่านทั้งสองมีความแตกต่างในประเภทหรือแขนงในความเป็นศิลปิน และทำนองเดียวกันท่านสุนทรภู่ก็ได้รับยกย่องว่าเป็นกวีระดับโลกอีกด้วย
    3.คุณปติไม่น่าจะใช้คำว่าพยายามเลียนแบบ
    ถึงแม้จะบอกว่ายังห่างชั้น...ในความหมายก็การเทียบชั้นกับท่าน
    4.คำพูดของคุณปติหากไม่พินิจให้ถ้วนถี่อาจทำให้คนอ่านเข้าใจผิดว่า...คุณปติกำลังตำหนิเด็กรุ่นใหม่ในฐานะที่คุณปติเป็นผู้เชี่ยวชาญ
    5.คุณที่ใช้ชื่อว่าคนง่าวเมืองน่าน..ก็พูดจารุนแรงไปนะครับ
    ถือเสียว่าเป็นความเข้าใจที่คลาดเคลื่อนกันนะครับจริงๆแล้วคุณปติก็คงมีเจตนาดีนะครับ
    และคุณคนง่าวเมืองน่านก็คงไม่อยากให้
    มีการกล่าวถึงพ่อครูคำพายแบบยกมาสั้นๆแบบนี้พ่อครูมีผลงานที่มีคุณค่ามากมายที่ยกมา
    เป็นเพียงเศษเสี้ยว...และคนที่ไม่รู้จักท่านดีพออาจคิดว่า...นี่หรือผลงานท่าน...
    ขอบคุณนะครับ
  • ปติ ตันขุนทด

    7 ตุลาคม 2552 07:59 น. - comment id 1048206

    ***คงจะเป็นการสื่อสารทางไกลที่ไม่อยู่ในคราวเดียวกันแล้วตอบทันที   ผมว่าอย่างนี้นะ
    
    ผมอยากบอกว่าจ๊อยของพ่อคำผายยอดเยี่ยมในด้านอุปมา   เช่นแมงคายหิ่งห้อย   และก็ต่อๆมา  ว่ากวีพื้นเมืองรุ่นเก่าเขาเก่งอุปมา  ผมก็หมายความว่าเป็นกวีรุ่นเก่ากว่าผม  กว่าเรา   เท่านั้นเอง   และเปรียบเทียบว่า  สุนทรภู่เป็นเทพเจ้าแห่งการอุปมา   และถ้าจะพูดก็คือว่าเป็นกวีเอก   เป็นครูของครู  ของเรา  ก็เท่านั้น  และผมก็คิดว่า  กวีรุ่นหลังจะไม่รังเกียจที่ผมจะยกย่องท่านอย่างนั้น
    
    เรื่องพ่อคำผายผมบริสุทธิ์ใจอยู่แล้ว  ถ้าผมไม่ชอบ  ผมไม่ศรัทธาในผลงานของท่าน  ผมไม่เอาไปสอนเด็กมัธยมในขระที่ผมเป็นครูสอนที่เชียงใหม่   เด็กไ  ที่ผมสอน  เขาหัวเราะเยาะผม  ผมก้หัวเราะเยาะเด็กที่ไม่เห็นคุณคี่มรดกล้านนาของตน    เขาได้ใหม่ลืมเก่า  ผมก็ว่าคนรุ่นใหม่กำลังจะลืมรากเหง้าของตน  และ  การใช้ภาษาไทยในห้องแชท  ก็น่าเป็นห่วง  ผมก็ไม่ได้ว่าแกเสียหาย  อยากจะให้แก
    ใช้ภาษาให้สมบูรณ์  และภาษาแผลงๆก็อย่าใช้จนผมตกใจ  รับว่ากระอักกระอ่วน
    
    ขอบคุณคุณอิสวนที่คอมเม้นมา  เป็นการสื่อสารที่พยายามจะทำความเข้าใจกัน   คุณคนง่าวเมืองน่าน  ก็ตั้งฉายาเสียจนผมไม่นึกว่าจะเป็นเช่นนั้น   คุณตั้งคิดว่าผมสื่อในแง่ดีก่อน   ถ้ามองกันในแง่ร้ายมันก็เลยกลายเป็นโมหะปิดบังมิตรภาพในหมู่นักกลอนด้วยกัน
    
    ผมผิดในการแต่งโคลง  เรื่องเชื่อมโคลง  เป็นการผิดในหลักการ  ผมก็ไม่ปฏิเสธ   และผมก็ได้พยายามปรับปรุงแก้ไข  และก็ได้แก้ไขไปแล้วใคลง  นครพิงค์เชียงใหม่  และบทอื่นไ  ก็จะแก้ไขภายหลังครับ16.gif16.gif16.gif
  • ปติ ตันขุนทด

    7 ตุลาคม 2552 08:08 น. - comment id 1048208

    ตอบคุณคนหวังดี....
    คือว่าผมเห็นว่า  นักกลอนรุ่นใหม่ถ้าอุปมอุปไมยเก่งเหมือนรุ่นโบราณ  ก็จะดี  แต่ผมไม่เก่ง  และผมอยากจะพัฒนา  และก็อยากจะให้กวีรุ่นหลังพัฒนาด้วย  ถ้าคิดว่าผมดูถูกดูหมิ่นผมก็ขอโทษ  ที่เราแต่งกันก็เล่นสนุกแบบซ้อมมวย    ซ้อมฝีปาก   ถ้าจะจับผิดแบบครูตรวจข้อสสอบก็มีให้ดูเยอะ  จึงไม่ขอพาดพิงเพราะ  เรามาฝึกกัน  ถ้าใครขอให้ช่วยก็จะช่วย  บางคนขอ  ผมก็ไม่กล้ารับ
    ผมก็ไม่ใช่อาชีพ  มีกลอนขี้เหร่ก็เยอะ  ที่คิดว่าดีก็ลองเอามาให้อ่าน  คนอ่านิดหน่อยเท่านั้น  กลอนของผม  แต่ผมก็ดีใจ
  • คนไม่ง่าวเมืองน่าน ครับ

    7 ตุลาคม 2552 08:09 น. - comment id 1048209

    เมื่อทุกอย่างกระจ่างชัดแล้ว  ผมว่าคุณปติ มีน้ำใจนักกีฬาดี  ดังนั้นผมก็มีเช่นกัน ต่อไปนี้พวกเราชาวบ้านกลอนคือมิตรภาพที่ดีต่อกันตลอดไปนะครับ

thaipoem ที่สุดกลอนดีๆ

thaipoem บ้านกลอนไทยที่ที่สร้างแรงบันดาลใจของทุกๆคน เป็นเพื่อนเมื่อยามเหงา คอยปลอบใจเมื่อยามร้องไห้ ที่ที่อยากให้ทุกๆคนรู้ว่าสิ่งดีๆเกิดขึ้นได้ทุกวัน