ผญา ของจิตร ภูมิศักดิ์

สุรศรี

ผญา    วันละคำวันนี้ พูดถึง ผญา  ที่   จิตร  ภูมิศักดิ์  นักคิด  นักเขียน เคยแต่งเอาไว้ครับ
               จิตร  ภูมิศักดิ์  สมัยที่หนีเข้าป่าภูพาน เคยคลุกคลีกับชาวบ้านเคยศึกษาวัฒนธรรม พื้นบ้านน้อยคนนักที่จะรู้ว่า  ครั้งหนึ่ง เขาก็เคยแต่ง ผญาไว้หลายบท  ที่พบเห็นต้นฉบับนะ   ครับแต่ที่น่าเสียดายคือบันทึกของท่านขณะอยู่ในป่า ส่วนหนึ่งหายไป  ส่วนหนึ่งถูกทำลาย  ไม่อย่างนั้น  เราอาจได้เห็นผญาที่ ท่านแต่งออกมาเป็นเล่มก็เป็นได้ครับ 
                  ผมมีผญาของท่าน  2  บทครับ  วันนี้ เอา  1  บทนะครับ  ผมชอบมาก  ๆ  เลย ผมท่องเวลาที่ตนเองท้อแท้ ครับ
                 เถิงสิใหญ่ล้นฟ้า         สยองหยาดธรณี  
               ใหญ่ท่อใหญ่ฝูงผี            สิโสตายต่อสู้
                กูสิตามเพม้าง               ผลาญผีเผตห่า
                เถิงสิกีดแผ่นฟ้า            มือน้อยสิค่อยถาง  เอาแล้ว
    ศัพท์    เถิง                 หมายถึง          ถึง
                สยองหยาด    หมายถึง      ย้อยหยดลงมาจากฟ้าสู่พื้นดิน (ธรณี)
                 ท่อ                  หมายถึง         เท่า.
                   สิ                    หมายถึง         จะ
                  โส                  หมายถึง         ยอม
                 เพ  ม้าง          หมายถึง         พัง  ทำลาย
                 ผีเผต              หมายถึง          ผีเปรต
   แปล    ถึงจะใหญ่โตจนล้นฟ้า  หยาดลงมาสู่พื้นดิน  โตเท่าฝูงภูตผี   
              ข้าก็จะยอมตาย  ข้าจะตามทำลาย  ล้างผลาญพวกผีเปรต
              ถึงจะมีอุปสรรค  ขวางกั้น มือน้อยข้าก็จะค่อย ๆ ให้จงได้
    ความหมาย  สมัยนั้นจิตร  ภูมิศักดิ์  ท่านได้หนีเข้าป่าพร้อม  ๆกับเพื่อน  ๆนักศึกษาด้วยสาเหตุเจ้าหน้าที่ของรัฐ ส่วนหนึ่งเอารัดเอาเปรียบราษฎร ลัทธิคอมมิวนิสต์เพิ่ง   เข้ามา  ท่านคิดว่ามันน่าจะเป็นทางเลือกที่ดี  ถึงพวกนายทุน  เจ้าหน้าที่ของรัฐพวกนี้   (ผีเผตห่า)  จะใหญ่โตคับฟ้าแค่ไหนถึงมันจะมีอุปสรรคแค่ไหน  ท่านก็จะต่อสู้ด้วย     สองมือน้อย ๆ  ของท่าน  แม้ตัวท่านจะตายก็ยอม  
            ไม่ใช่เรื่องแปลกประหลาดแต่อย่างใดครับที่ท่านแต่ง ผญา ได้สุดยอดถึง
 เพียงนี้  แม้แต่ลัทธิมาร์กซิส ของเลนิน  ท่านยังสามารถอ่านได้อย่างแตกฉานเพียงใช้เวลาไม่นาน และเขียนวิจารณ์ แปลออกมาเป็นเล่มโต  ให้พวกที่สนใจได้  อ่านกันครับ   
         พรุ่งน้ค่อยว่ากันต่อครับ
                                                 สุรศรี