สังวาลพระอินทร์

นกตะวัน

เราพากันเดินออกมาจากสันเขื่อน แต่ยังไม่ทันจะเดินเลี้ยวไปทางซ้าย ผมเห็นต้นไม้ต้นหนึ่งไม่สูงนักทางด้านขวาของทางเดิน  มีลักษณะแปลกผิดไปจากต้นไม้ต้นอื่นที่อยู่โดยรอบ เพราะมีเถาวัลย์สีเขียวห้อยระเกะระกะอยู่เต็มไปหมด พอเดินเข้าไปดูใกล้ๆจึงรู้ว่าเถาวัลย์เขียวๆนั้นที่แท้เป็น สังวาลพระอินทร์  (Cassytha filiformis) ซึ่งเป็นพืชเบียนที่ห้อยระโยงระยางเกาะกินเรือนยอดของต้นไม้นั้น นักพฤกษศาสตร์จัดพืชชนิดนี้ไว้ในวงศ์ Santalaceae 
เถาไม้เลื้อยเฟื้อยรัดกวัดแกว่ง		
เขียวใสแสงสุกปลั่งดั่งสร้อยไหว
คล้องกิ่งก้านผลาญสิ้นเกาะกินไป		
ดูดน้ำในเนื้อต้นจนเฉาพลัน
ชาวบ้านเพรียกเรียกกันสรรค์กล่าวขาน		
นามสังวาลพระอินทร์ถิ่นสวรรค์
หรือองค์อินทร์หมิ่นสร้อยเลิกห้อยพลัน		
ขว้างทิ้งนั้นในป่าพฤกษามี
แล้วสังวาลนานไปได้ชีวิต			
ถูกลิขิตเคลื่อนไหวให้สุขี
เป็นเถาเขียวเลี้ยวลดขดห้อยดี		
งามเต็มที่ทั้งเส้นไม่เห็นใบ
เจ้าพืชเบียนเตียนใบมิไร้ดอก			
แทงรากตอกต้นเขาเหล่าพฤกษ์ไสว
ปล่อยลำต้นจนห้อยลอยแกว่งไกว		
ลมพัดไหววูบวาบฉาบแสงทอง
สังวาลพระอินทร์นี้ บางคนเรียกว่า เขียงคำ หรือ เขียวคำ  เป็นพืชเบียนที่มีลำต้นอ่อนเรียวยาวคล้ายเส้นลวดสีเขียว ไม่มีใบ เพราะไม่ต้องสังเคราะห์แสง ยอดอ่อนและช่อดอกมีขนนุ่มสีเหลือง ดอกเล็กมากค่อนข้างกลมสีเหลืองอมเขียว ออกเป็นช่อตามข้อกิ่งและลำต้น ยาว 1-3 ซม. ผลแก่สีขาว เนื้อนุ่ม ค่อนข้างกลม เส้นผ่าศูนย์กลางราว 5 ม.ม. ปลายผลประดับด้วยกลีบเลี้ยง 6 กลีบ ชอบเกาะอาศัยอยู่ตามเรือนยอดของต้นไม้ในป่าดิบเขา ป่าชายหาด และป่าเสม็ด
ชมหมู่ปักษา กลางป่าภูเขียว 9
13 พฤศจิกายน 2547