นกจอกจ๊าง

นกตะวัน

 ติ้วติ้ว  เสียงร้องของนกชนิดหนึ่งดังขึ้น   ติ้วติ้ว   นกอีกตัวหนึ่งร้องรับบ้าง แล้วส่งเสียงร้องรับกันเป็นทอดๆ ราวกับมีนกหลายตัวมาเกาะอยู่ใกล้ๆกัน แม้ว่าจะค่อนข้างเบาแต่ผมจำเสียงวาบหวิวเช่นนี้ได้ดี มันเป็นเสียงของ นกกระติ๊ดใหญ่ปีกลายจุด (Spot-winged Grosbeak) ซึ่งชาวบ้านในอำเภอฝางเรียกกันว่า นกจอกจ๊าง แต่ผมยังหาตัวนกไม่พบ จนกระทั่งสาวอ้วนชี้ไปที่ยอดไม้ซึ่งเอนไหวอยู่เหนืออาคารอาบน้ำ ผมจึงเห็นนกเกาะอยู่ตรงโน้นตัวตรงนี้ตัว
ชาวฝางเรียกเพรียกบอกนกจอกจ๊าง			
อยู่กว้างขวางข้างป่าพนาสัณฑ์
กระเทาะเปลือกเลือกขบกระทบพลัน			
ผลสักนั้นน่วมแตกจิกแยกกิน
ตัวผู้คล้ำดำขลับสลับเหลือง				
ยามแดดเรืองเลื่อมไล้ใคร่ถวิล
ปีกลายจุดปุดเด่นเห็นอาจิณ				
ปากอวบสิ้นแสนใหญ่เทาใสงาม
ตัวเมียด่างพร่างดำหม่นคล้ำสี			
แต้มเต็มที่ทั่วตัวรัววาบหวาม		
เกาะเคียงคู่ดูเด่นเห็นบินตาม			
สวยอร่ามงามเกินเพลินมองชม
ผิวปากฟังดั่งดนตรีหรี่ติ้วติ้ว				
เบาวาบหวิวหวานใสให้สุขสม
ดังไพเราะเสนาะฝากจากสายลม			
เหมือนคำคมคารมชายหมายคลอเคลีย
ในประเทศไทยพบนกชนิดนี้เฉพาะตามป่าดิบเขาและป่าชั้นรองทางภาคเหนือเท่านั้น และไม่ค่อยได้พบเห็นกันบ่อยนัก แต่ในบริเวณรอบๆที่ทำการอุทยานฯ แม่ฝาง มีรายงานว่าพบเห็นนกชนิดนี้เป็นประจำในช่วงฤดูหนาว ชาวบ้านที่นี่พากันเรียกว่า นกจอกจ๊าง ตามลักษณะของรูปร่างและปากที่อวบหนาแบบนกกระจอก แต่มีลำตัวโตใหญ่กว่ามากจึงเอาไปเปรียบเทียบกับช้าง อาหารโปรดของนกคือผลสัก ซึ่งนกจะใช้ปากขบกระเทาะให้แตกแล้วจึงกินเนื้อใน